Pierre Loti İstanbul’u nasıl anlattı?

🔸 Asıl adı Louis-Marie Julien Viaud olan Pierre Loti, Türkiye'ye (İzmir) ilk kez 1875-1876 yılında asteğmen olarak Jean-Bart gemisiyle geldi. 🔸 Daha sonra İstanbul'daki Gladiateur gemisinde bir göreve atandı. Türkiye'den ayrıldıktan sonra İstanbul'daki kaldığı süreyi bir roman gibi yazdı. 🔸 Bu ilk yapıtı, Aziyade adıyla 1879'da yayımlandı. Pierre Loti üçüncü romanı Le Roman d'un Spahi'de (Bir Sipahinin Romanı) imzasını ilk kez kullandı. 🔸 Avrupa'nın makineleşen, aşırı maddileşen yaşamına karşı Doğu'ya hele İslam ülkelerindeki çekişmesiz, hoşgörülü yaşama özlem duyan Loti, İstanbul'da kaldığı sürece bu düşüncelerle halkın arasına karıştı. 🔍 Pierre Loti: Doğu hayranlığının ötesinde bir Osmanlı dostu 🔸 Bu sebeple yerli giysileri giyip Eyüp gibi İstanbul'un en sakin ve dine bağlı bir bölgesinde yaşamayı yeğledi. 🔸 Kendisini tanıyan Sultan II. Abdülhamid, bütün polis teşkilatına resmini dağıttırdı ve rahatsız edilmeden koruma altında tutulması emrini verdi. 🔸 10 Haziran 1923'te öldüğünde, ardında kırktan fazla eser bıraktı. Bunlardan yedisi harf devriminden önce Türkçeye çevrildi. 🔸 Latin harfleriyle dilimize çevrilen eserlerinin sayısı ise sekizi aşmıyordu. Doğu Düşleri Sona Ererken (Supremes Visions d'Orient) adlı eseri ise 1910 ve 1913 yıllarında yazarın İstanbul'a yaptığı son gezilerinden bahseder. 🔍 Seyahat ile ilgili en güzel 35 söz 🔸 Pierre Loti, 1890 yılının İstanbul'una dair şu sözleri kaleme almıştı: 'Günün ilk ışıkları ve sokak fenerleri altındaki Galata'da bir karmaşa bir patırtı sorma gitsin. Aba kumaştan giysileri, kırmızı fesleriyle dalga dalga ilerleyen sayısız yaya arasında, biraz ürkmüş olan atım sekerek ilerliyordu.' 'Hızdan karınları yere değer gibi geçen başka atlılar da vardı. Atlıların çektiği ağır tramvay ve arabaların üflemeli klakson sesleri, sürekli turları durmak bilmiyordu. Pek tekin yerler sayılmayan kahvehanelerin kapıları aralanıyor, aydınlık dışarı yayılıyordu. Büyük tuhaf kalelerin bayraklarla donanmış ön cephelerinde ışıklar saçılıyordu.' 'Burada İtalyan pandomimciler oyunlarını sergiliyor, yanlarında Macar kadın orkestrası Stauss'un parçalarını çalıyordu. Bu ayakaltı yerler erkenden kalabalıklarla dolar, kahvelerin önünde oturanlar dar yolu tıkar ve geçen atlılarla bir itiş kakış başlar.' 🔍 Osmanlı topraklarında seyahat etmek için verilen özel izin: Mürur tezkiresi 'Her dilden lafların hayhuyundan, bando zillerinin, çıngırakların, kocaman davulların birbirine karışan gürültüsünden insanın kulağı sağır olur. Ve bu insan selinin içinden tırıs giderek, tıpkı eskiden olduğu gibi net bir sesle 'destur destur' diye bağırarak eğleniyorum. Arapların 'balek balek' demesi gibi Türkler de 'destur destur' der.' 'Doğulu havasındaki eski, küçük evlerden, küçük dükkânlardan, çınarların altına gizlenmiş küçük kahvehanelerden oluşmuş, her şeyiyle bir Türk mahallesi, Kasımpaşa. Eskiden kendime en yakın hissettiğim yerlerden biri de burasıydı. Buradan geçmediğim tek gün yoktu. Hatta şu an bile, buraların ilginç gece hayatı birden gözlerimin önünde canlanıverdi.' 🔍 Gezi edebiyatı nedir? İlk seyahat kitapları ne zaman yazıldı? 'Karşıdaki Haliç'te siyah, nemli, büyük zırhlı gemilerden ya da tersaneden çıkan bahriyeliler, akın akın, piyasa vakti buraya gelirler. Kol kola girerek gruplar halinde yürüyen neşeli, güleç bu insanlar, yolları ve meydanları doldururlar. Şapka yerine fes giyerler, yakaları mavi değil, kırmızıdır. Bunların dışında her şeyleriyle bizimkilere benzerler. Burada kendilerini bekleyen uzun, beyaz, mavi veya pembeli kadınlar (anneleri ya da kız kardeşleridir) onların arkasına katılırlar.' 'Subaylar ise, halkın arasına, en mütevazı kahvehanelere sigara içmek için takılırlar. Zaten bu çok demokratik karışım, Türkiye'ye özgü bir gelenektir: Gariban kişiler arasına oturmuş paşalar, beyler ya onlarla sohbet eder ya da oradan buradan haberler anlatırlar. Müslümanlar arasında gurura hiç yer verilmediği için burada kimse değerinden bir şey yitirmez.'

Pierre Loti İstanbul’u nasıl anlattı?

PIERRE LOTI KİMDİR?