Nuri Demirağ kimdir? Nuri Demirağ'ın ilkleri... ✈

Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti tarihe intikal etmiş, Türk milleti İstiklal Savaşı vererek, Türkiye Cumhuriyeti'ni kurma iradesini göstermiştir. Bu vatanperver insanlar Türk milletinin bir daha geçmişte yaşanan talihsizlikleri yaşamaması için gayret etmişlerdir. Bu insanlardan biri de pek çok girişiminin yanında demiryolu yapmakla ün kazanan, daha sonra uçak fabrikası ve uçuş okulu açan Nuri Demirağ'dır. Nuri Demirağ ile ilgili videomuzu izlemek için tıklayın. Nuri Demirağ, ülkemizin ilk Türk yolcu uçağını yapan kişidir. 1886 senesinde Sivas'ın Divriği ilçesinde dünyaya gelen Nuri Demirağ, Divriği Rüştiye Mektebi'nde aldığı eğitimin ardından kendi okulunda öğretmen yardımcısı olarak görev aldı. Memuriyet yıllarında bile girişimci ve vatansever olduğunu ortaya koyan adımlar atan Demirağ, zekâsıyla İstanbul'da Maliye Bakanlığı'na geçti. Azmi ve dürüst çalışmalarından dolayı maliye müfettişliğine yükseldi. Samsun ile Erzurum, Sivas ile Erzurum ve Afyon ile Dinar hatlarını kapsayan 1012 kilometrelik demiryolunu bir yıl gibi oldukça kısa bir sürede tamamlamayı başaran Nuri Bey, 1934'te Demirağ soyadına layık görüldü. 1945 senesinde Millî Kalkınma Partisi'ni kuran fakat meclise giremeyen Nuri Demirağ, 1954 seçimlerinde ise adaylığını Demokrat Parti'den gerçekleştirdi. Sivas milletvekili olmayı başaran siyasetçi; şehirde çölleşmeyi önleme, tarım, hayvancılık, köprüler, limanlar ve enerji ile barajlar gibi konularda çalışmalar yaptı. 1957 senesinin 13 Kasım tarihinde şeker hastalığı nedeniyle hayatını kaybeden Demirağ, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. İlk demiryolu müteahhidi: 1926'da Samsun- Sivas demiryolu inşası ihalesine giren Demirağ, Türkiye Cumuriyeti'nin ilk demiryolu müteahhidi oldu. Demiryolu yapımı sürerken Bursa Merinos, Karabük Demir-Çelik, İzmit Selüloz, Sivas çimento fabrikasını ve Eceabat Havalimanı'nı inşa etti. Boğaz Köprüsü projesi: 1931'de İstanbul Boğazı'na köprü inşası projesini başlattı ve aynı sistemde bir köprü inşa etmeleri için Golden Gate'i inşa eden firmayla anlaştı. Proje dönemin hükümetinden onay almadı ve gerçekleşmedi. Türkiye'nin acilen ihtiyaç duyduğu bir alan olan havacılığa katkıda bulunmak için çalışmaya başlayan Nuri Bey, Türkiye'de özel sektörde ilk uçak fabrikasını kurdu, uçak ve planör üretti. Uçakları dışarıdan satın almak ve dışarının bağımlısı olmak yerine Türk tasarımı uçakların Türk semalarına hâkim olmasını isteyen bir girişimciydi. Yabancı lisanslarla uçak üretmenin taklitçilikten öte bir şey olmadığına inanıyordu. Nuri Demirağ bunun farkında olduğu için Türk tasarımı uçağın imalinin gereğine inanıyordu. 1936'da uçak fabrikası kurma girişimine başladı. 1936'da ilk tek motorlu uçak üretildi ve ismine Nu.D-36 verildi. 1938'de Nu.D-38 adlı çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yapıldı. Nu.D-38, dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı. Aynı günlerde Türk Hava Kurumu da 10 tane eğitim uçağı siparişi vermişti. Bu siparişler yapılırken aynı zamanda bir de yolcu uçağı yapım çalışması sürmekteydi. 1938 yılına gelindiğinde Nu.D-38 adında çift motorlu altı kişilik bir yolcu uçağı yapımı başarıyla tamamlandı. Bu Türkiye'nin kendi uçağını artık yapabildiği anlamına gelmekteydi. Eskişehir'de bir test uçuşu esnasında pilot piste açılan hendeği göremedi ve iniş esnasında kaza yaşandı. Bunun üzerine Türk Hava Kurumu siparişleri iptal etti. Yurtdışına satışlar ise yasal düzenlemelere takıldı. Nuri Demirağ Türk Hava Kurumunu mahkemeye verdi; İnönü'ye mektup yazdı ancak herhangi olumlu bir karşılık alamadı. Türkiye'nin ilk uçak üretim serüveni sona ermişti. İlerleyen süreçte Nuri Demirağ uçak fabrikasını kapatmak zorunda kaldı. İnönü, Demirağ'ın yerli uçak üretimini nasıl engelledi? Yeterli desteği göremese de bunlar Demirağ'ı idealinden vazgeçirmedi. Uçak imalatına yönelik iddiası devam etti ve 1944 yılında Nu.D-38'in imalatı tamamlandı. Uçak; 6 kişilik, çift kumandalı, 2200 devirli 2 adet 160 beygir gücünde motorla donatılmıştı ve saatte 325 km sürat yapıyordu. 3,5 saat havada kalabilen tayyarenin modeli Türk mühendisler tarafından çizildi ve motorlar hariç tüm kısımları Türk teknisyen ve işçisinin ürünüydü. Bu uçağın devlet hava yolları tarafından kabul edilmesi beklenmekteydi fakat bu da gerçekleşmedi. Tüm engellemelere rağmen istikbalini göklerde arayan adam; Nuri Demirağ 1939'da Türkiye'nin ilk yerli paraşüt üretimini gerçekleştirdi. Nuri Demirağ aynı zamanda Türkiye'de ilk paraşüt üretim merkezini kuran girişimci oldu. Paraşütün ipekten yapılması sebebiyle Üsküdar'da satın aldığı Hüseyin Avni Paşa korusunda dut ağacı ve ipek böceği yetiştirmek için girişimde bulunmuş ve ilk paraşüt imalatını gerçekleştirmiştir. Batı'nın yaptığı her şeyi Türklerin de üretip yapabileceğine inanan Nuri Demirağ'a göre 'zafer artık uçakların kanadındaydı.' Havacılığa verdiği önemin en büyük nedeni bu gerçeği görmüş olmasıydı.