Kazım Karabekir’in Ermeni işgaline karşı verdiği mücadele

İstanbul'da başladığı ilköğrenimini jandarma subayı olan babasının görevi dolayısıyla bulunduğu Van, Harput ve Mekke'de tamamladı. Orta öğrenimini İstanbul'da Fâtih Askerî Rüşdiyesi ile Kuleli Askerî İdâdîsi'nde gördü ve 1902'de Harp Okulu'ndan, 1905'te de Harp Akademisi'nden mezun oldu. Enver Bey'le birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Manastır ve İstanbul şubelerinin açılışında görev aldı. II. Meşrutiyet'in ilânından sonra 19 Kasım 1908'de Edirne'deki 3. Piyade Tümeni kurmay başkanlığına getirildi. 1910'da Arnavutluk isyanının bastırılmasında görev aldı. 27 Nisan 1912'de binbaşılığa terfi etti ve Balkan Savaşı'na katıldı. 1913 yılında Edirne savunması sırasında Bulgarlara esir düştüyse de aynı yıl imzalanan antlaşma üzerine serbest bırakıldı. Kazım Karabekir'in tarihe şerh düşen 14 hatıratı Tümeniyle birlikte Çanakkale Savaşı'na katıldı, Kerevizdere'de Fransızlara karşı savaştı ve başarılarından dolayı albaylığa terfi etti. 10 Kasım 1915'te Irak'ta bulunan Altıncı Ordu kumandanlığına tayin edilen Colmar von der Goltz Paşa'nın kurmay başkanı vekili olarak Bağdat'a gönderildi ve 1916'da 18. Kolordu kumandanlığına getirildi. Rusların savaştan çekilmesinden sonra bölgede tedhiş faaliyetlerini arttıran Ermenilerle mücadele etmek üzere 31 Aralık 1917'de Üçüncü Ordu'ya bağlı 1. Kafkas Kolordusu kumandanlığına tayin edildi. Brest-Litovsk Antlaşması ile Rusların terk ettiği 'elviye-i selâse' olarak anılan üç şehri (Kars, Ardahan, Batum) Ermenilerden ve Gürcülerden almak için harekâtını sürdürdü. Kazım Karabekir'in faaliyetleri askeri olmakla sınırlı kalmamıştı. Öyle ki, Ermenilere çağrıda bulunan mektuplar göndermiş ve mezalimlerine son vermelerini istemişti. Nuri Paşa ve Bakü'nün bağımsızlığa giden yolu Osmanlı hükümetinin en büyük arzusunun Kafkasya'da bulunan 'evlad-ı iyal'in huzur ve güven içinde yaşamasını sağlamak olduğunu; ancak Ermenilerin buna meydan vermediğini belirtmişti. Karabekir, Kars'ta bulunan Ermenilere çağrıda bulunarak, '600 yıldır beraber yaşadıkları bir milletin kadın ve çocuklarına karşı en merhametsiz işkence ve zulümlere başvuran zalim Osmanlı Ermenilerinin aldatmasıyla yanılmayın' diye seslenmişti. Kars Ermeni Komitesi'ne yazdığı mektupta, Kazım Karabekir şu sözlere yer vermişti: 'Kadınlara, çocuklara ve yaşlı insanlara karşı işledikleri suçları görmemek ve onları lanetlememek mümkün değil... Tamamen eminiz ki, medeniyet ve insanlık duygularınız bu barbarları lanetleyecek ve onlara yardım etmeyecek seviyededir. Şayet bizi iyi niyetle ele alırsanız, bir Türk erkeği olarak bu vesile ile size mutlu bir hayat vadediyorum. Herhangi bir yanlış yapmamak için, sorumluları bulmaya başlamadan önce cevabınızı bekliyorum.' 15 Mayıs'ta Gümrü'ye giren Karabekir, bu başarılarından dolayı 28 Temmuz'da mirliva rütbesine yükseltilerek Ermenistan ile Güney Azerbaycan'ı zapt etmekle görevlendirildi. 5 Eylül 1918'de Bakü'yü ele geçirmek için Tebriz'e doğru ilerleyen İngilizleri geri püskürttü ve İran Azerbaycan'ına hâkim oldu. Osmanlı ordusunun diğer cephelerde yenilgiye uğraması üzerine birliklerini Nahcivan'a çekmek zorunda kaldı. Enver Paşa'nın Türkiye'nin kaderindeki rolü İstanbul'da bir şey yapılamayacağını, kumandanların ordularının başına gönderilmesi gerektiğini ilgililere anlattı. Tekirdağ'daki 14. Kolordu kumandanlığına getirildiyse de kendi isteğiyle görev yerini Erzurum'daki 15. Kolordu kumandanlığına naklettirdi. Bu görüşmelerde tüm şartları zorlayarak silahlanmayı sağlamak ve yurttan düşmana kesinlikle silah veya cephane yardımı yapılmasını engellemek, Ermeni propagandalarına inanmamak, Erzurum'da doğu illeri temsilcilerinden oluşan büyük bir kongre toplamak konuları üzerinde duruldu. 1920'de Ermenilerce işgal edilen doğu illerini geri aldıktan sonra 31 Ekim 1920'de korgeneralliğe yükseltilen Karabekir, 2 Aralık 1920'de Ermenilerle Gümrü Anlaşması'nı imzaladı. Karabekir, Rus ve Kafkasya hükümetleri ile yapılan Kars Antlaşması'na ait görüşmeleri Ankara Hükümeti Murahhas Heyeti Başkanı olarak başarıyla sonuçlandırdı. Karabekir, Erzurum, Kars'taki 6 binin üzerinde yetim ve öksüz çocuğu, barınma ve eğitim imkânına kavuşturdu. Doğu Cephesi'ne geldiği ilk günlerde yaptığı çalışmalarla 50 bine yakın bakıma muhtaç çocuk olduğunu rapor etmişti. Sokaklarda, ağaç kovuklarında, mağaralarda, ağaç yaprakları ve ot yiyerek hayatta kalmaya çalışan bu çocuklar sersefil haldeydiler. Bu çocuklara temsili olarak 'Gürbüz Çocuklar Ordusu' ismi verildi. Koruma altına alınanlar arasında kimsesiz kalmış Ermeni çocuklar da vardı. Kazım Karabekir'in bakımını üstlendiği Gürbüz Çocuklar Ordusu Kazım Karabekir, kumandanlığı ve devlet adamlığının yanında, çok sayıda kitap kaleme almış bir isimdi. 65 yıllık ömrüne 68 eser sığdırarak Türk tarihinin en çok eser veren generali oldu. Bir dönemin en yakın tanığı olarak kaleme aldığı, hatırat türündeki eserleri şu şekilde sıralanabilir: Birinci Cihan Harbi, İstiklal Harbimiz, İzmir Suikastı, Çocuklara Öğütler, Hayatım, İttihat ve Terrakki Cemiyeti 1896-1909, Ermeni Dosyası, İngiltere, İtalya ve Habeş Harbi, Çocuk, Davamız, İstiklal Harbimizin Esasları, Sanayi Projelerimiz, İktisat Esaslarımız, İstiklal Harbimizde İttihad Terrakki ve Enver Paşa, İtalya ve Habeş, Sarıkamış-Kars ve Ötesi, Erzincan ve Erzurum'un Kurtuluşu. Kazım Karabekir'in tarih-inceleme türündeki 10 kitabı

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Kazım Karabekir’in Ermeni işgaline karşı verdiği mücadele

‘ŞARK FATİHİ’ KAZIM KARABEKİR KİMDİR?