Kahve Avrupa’ya nasıl yayıldı? Türk kahvesinin tarihi yolculuğu...

📌 Kırk yıl hatırı olan, sohbetlerimizin vazgeçilmezi Türk kahvesi, asırlardır hayatımızda. Öyle ki pek çoğumuz ondan bir yudum almadan güne başlayamaz. 📌 Müdavimi haline geldiğimiz kahvenin anavatanı aslında Arap Yarımadası. Kullanımının ise 575 yıllarına kadar gittiği tahmin edilir. 📌 Kahve, ilk olarak Habeşistan'da ortaya çıktı. Başlangıçta içecek olarak değil, yiyecek olarak kullanılıyordu. Keşfiyle ilgili çeşitli rivayetler bulunur. ➡ Buna göre, bir çoban Etiyopya yamaçlarında otlayan keçilerinin belirli meyveyi yedikten sonra canlanıp hareketlendiğini fark etti. Bu meyveleri önce yemek yerine, toplayıp kaynatınca ortaya kahve çıktı. 📌 'Kara inci' de denilen kahve, Yemen'den Mekke ve Medine'ye; oradan 15'inci yüzyıl sonunda seyyahlar vasıtasıyla İran, Mısır ve Osmanlı topraklarına ulaştı. 📌 Başta İstanbul olmak üzere İzmir, Selanik, Payas, Yafa, Akka, Trablusşam, Sayda ve Antalya gibi diğer Osmanlı şehirlerinde de yaygınlaştı. https://www.instagram.com/p/CXF94XqsPIr/ 📌 Rivayete göre Habeşistan Beylerbeyi Özdemir Paşa, kahveyi İstanbul'a getirdi. Paşa, Türk kahvesini 40 kişilik kadrolu ustalarla özenle sultana servis etti. Harem'de cariyelere doğru kahve pişirme dersleri de bu dönemde başladı. 📌 Bir diğer rivayete göre de 1554 yılında Suriyeli iki girişimci tarafından (Halepli Hukm ile Şamlı Şems) İstanbul'a getirildi. 📌 Peçevî İbrahim Efendi ise, kahvenin İstanbul'a ilk defa 1555 yılında girdiğini ve bu tarihten önce Rumeli'de kahve ve kahvehanenin bilinmediğini yazdı. 📌 Peçevî'nin ve Gelibolulu Ali Mustafa Efendi'nin eserinde geçtiği şekliyle; Halepli Hakem (Hekim) adında biri ile Şamlı Şems adında bir zarif İstanbul'a gelerek, Tahtakale'de büyük bir dükkân kiralayıp kahve satmaya ve kahvehane işletmeye başladı. (x) Kırk yıllık hatrın asırlar aşan öyküsü 📌 Osmanlı'da çok sevilen ve yeni bir pişirme tekniği ile farklı bir kültür oluşturan kahve, zamanla vazgeçilmez bir içecek haline geldi. Öyle ki günün ilk yemeği olan kahvaltı bile kahveden önce yenilen yemek anlamında 'kahve altı' olarak anılır oldu. 📌 Sarayda da oldukça ilgi gördü bu 'kara inci'. Uzun yol kat ederek payitahta getirilmeye başlandı. Zembillerin içine konan üstü ferde ile sarılan ve onun da üstü çulla örtülen kahve binbir zahmetle rutubetten korunurdu, bu yolculuk esnasında. 📌 Saray teşkilatına 'kahveci başı' tahsis edildi. Kahve gün geçtikçe o kadar çok önem arz ediyordu ki, padişahın içeceği kahvenin suyu bile özel olarak Eyüp Tepesi civarındaki Gümüşsuyu'ndan getiriliyordu. Bazen sadece ☕️ istersin... Peki, sen #pazar kahveni kiminle içmek isterdin? Gönderinin altına etiketle sana #kahve borcu olsun 🙂🙃 pic.twitter.com/xhIgrOyYa8 — Fikriyat (@fikriyatcom) July 26, 2020 📌Saray ve konaklarda kahve sunumu dört kişi ile yapılıyordu. 📌 Kahveci başı, en önde sırmalı bir havlu ile arkasında boş fincanları ve su bardağını tepside taşıyan bir kahveci, bir arkasında sol eli ile güğümü taşıyan bir kahveci ve en son da ise boş tepsi ile diğer bir kahveci sıraya dizilirlerdi. 📌 Üçüncü sıradaki kahveci elindeki güğümden, ikinci sıradaki kahvecinin elindeki tepside bulunan boş fincanlara kahveyi dökerdi, baş kahveci ise bu fincanı alır sultana sunardı. Kahve şekersiz olarak demlenir, kahvenin yanında bir bardak su ve lokum sunulurdu. (x) Osmanlı saraylarında kahve kültürü ve ikramı 📌 İçimi güzel olan kahvenin hazırlaması oldukça zahmetliydi. Yeşil çekirdek olarak alınan kahve, tavalar üzerinde kavrulur, buradan ahşap soğutma kaplarına boşaltılırdı, el değirmenleri veya dibekte dövülür sonra kömür ya da odun ateşinde demlenirdi. 📌Günümüze sade, orta ve şekerli olarak gelen Türk kahvesinin eskiden 40'a yakın demleme çeşidi vardı. 📌 Türkler tarafından bulunan yepyeni demleme metodu sayesinde kahve, güğüm ve cezvelerde pişirilerek 'Türk kahvesi' adını aldı. 📌 Kahve, Müslüman toplumlarda kahvehane isimli yeni bir toplanma mekânını da ortaya çıkardı. İlk kahvehane 1511'de Mekke'de bir caminin yanında kuruldu. Daha sonra özellikle cami yakınlarında birçok yerde açıldı. 📌 Günün her saati kitap ve güzel yazıların okunduğu, satranç ve tavlanın oynandığı, şiir ve edebiyat sohbetlerinin yapıldığı kahvehaneler ve kahve kültürü dönemin sosyal hayatına damgasını vurdu. 📌İstanbul'a yolu düşen tüccarlar ve seyyahlar gerekse Osmanlı elçileri sayesinde Türk kahvesinin ünü başka diyarlara ulaştı. (x) Kırk yılın hatrını mısralarında pişiren şiirler 📌 Kahve, Osmanlı'nın Fransa'ya 1669'da elçi olarak atadığı Kolbaşı Müteferrika Süleyman Ağa ile ilk kez Avrupa topraklarına ulaştı. Süleyman Ağa ile ilk kez bir Osmanlı erkeğini gören Avrupalılar, süper gücün temsilcisi olan bu kişiye daha yakın olabilmek, hatta ona benzemek için birbirleriyle adeta yarıştı. Sohbetiyle herkesi kendine bağlayan Süleyman Ağa sayesinde Fransızlar Türk kahvesiyle tanıştı. 📌 Kahvenin Avrupa'da yayılmasını sağlayan olaylardan biri de Viyana Kuşatması'ydı. Osmanlı ordusu geri çekilirken ağırlık yapabilecek her şeyi ardında bıraktı. Avusturya topraklarında bırakılan bu eşyalar ganimet olarak görüldü. Ama eşyalar arasındaki kahverengi tohumların ne olduğunu anlamamışlardı. Bir kişi hariç: Leh asıllı Koltschitzky. Osmanlı ordugâhında casus olarak dolaşıp, çeşitli söylentiler çıkaran ve Viyana'nın dışarıdaki kuvvetlerle irtibatını temin eden biriydi. 📌 Tercümanlık göreviyle Osmanlı çadırında bulunurken kahve ile tanışmıştı. Herkesin deve yemi zannettiği kahve çuvallarını, yaptığı casusluk hizmetlerinin karşılığında mükâfat olarak aldı. Bunlarla Viyana'nın ilk kahvehanesi olan Mavi Şişe'yi kurdu. 📌Müslümanlar kahveyle tanıştıktan sonra asırlarca sürecek bir tartışma da başladı. Kimileri kahvenin sarhoş edici bir madde olduğu iddiasını ortaya atarak yasaklanması gerektiğini savundu. 📌 Bu tartışmalar, Osmanlı topraklarına da ulaştı. Kanunî Sultan Süleyman döneminin şeyhülislâmı Ebussuud Efendi, kahvenin 'Allah'ın emirlerini tanımayan sapkınların içeceği' olduğu yönünde bir fetva verdi. 16. yüzyılın sonlarına doğru ise bu defa Şeyhülislâm Bostanzade Mehmed Efendi, kahvenin sarhoşluk verici bir içecek olmadığı gibi sağlığa faydalı bir içecek olduğu yönünde bir fetva vererek kahve içimini helal hale getirdi. Türk kahvesinin uzun yolculuğundan bahsetmişken, püf noktalarından da bahsetmeden geçmeyelim. 📌 Diğer kahvelere göre daha aromalı ve yoğun olan Türk kahvesinin kendine has hazırlama teknikleri vardır. 📌 Öncelikle, taze kavrulmuş kaliteli kahve çekirdeklerini toz haline gelen kadar, havan veya öğütücü içinde öğütülür. Sonra cezveye kahve, soğuk su ve isteğe göre şeker koyulur. 📌 Ocağın üzerine yerleştirilen kahvenin yüzeyinde köpük oluşacak şekilde pişirilir. 📌 Son olarak, bir bardak su ve lokumla servis edilir. 📌 Güzel bir tada ulaşmak, kahvenin kavrulma şekli ve derecesi gibi bazı yetenekler gerektirir. Bütün kahve çekirdeklerini eşit bir şekilde kavurup biraz beklemek çok önemlidir. Lezzetiyle bizi kendisine hayran bırakan Tük kahvesinin Avrupa'da nasıl yayıldığını merak ettiniz mi? 📌 Türk kahvesi kültürü ve geleneği, 2013 yılı itibariyle ülkemiz adına 'UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kaydedildi. ❗ Kültürümüzde bir fincanı kırk yıl hatır oluşturacak kadar kıymetlidir. 'Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül sohbet ister kahve bahane.'

Kahve Avrupa’ya nasıl yayıldı? Türk kahvesinin tarihi yolculuğu...

KAHVE NASIL KEŞFEDİLDİ?