İstanbul'un tarih kokan 3 hastanesi

Osmanlı sultanlarından II. Sultan Abdülhamid Han'ın hastanelere olan duyarlı kişiliği bugünkü Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin 1800'lü yıllardaki temelinin atılmasına vesile olmuştur. İstanbul Numune Hastanesi, diğer adı ile 'Haydarpaşa Numune Hastanesi, temelleri, II. Abdülhamid tarafından 1800'lü yıllarda atılmış eski bir Osmanlı hastanesidir. 1872 yılında II. Abdülhamid tarafından açılmıştır. Mektep-i Tıbbiye-i Şahane ismi ile anılmaya başlayan Numune Hastanesi'nin mimarlığını ise Raimondo D'aranco yapmıştır. 1909'da sivil ve askeri tıbbiyelilerin birleştirildiği hastanede, 1933'te tüm tıbbiyeliler Avrupa Yakasına taşındı ve bu sayede İstanbul Numune hastanesi hizmete girdi. Günümüzde tam teşeküllü bir hastane olarak varlığını sürdürmektedir. Tıp fakültesi eğitimi, Osmanlı döneminde 1827 yılında 14 Mart Çarşamba günü Tıbhane adı altında Şehzadebaşı'nda Tulumbacı konağında açıldı. 1832'de Topkapı Sarayı içerisinde cerrah hane açıldı. 1839 yılında iki mektep birleştirildi; bugün Galatasaray Lisesi'nin olduğu binada Sultan Abdülhamid tarafından Mekteb-i Tıbbiye olarak açıldı ve öğrencilerine Sultan Mahmut tarafından üstünlük işareti olan nişanlar verilerek zamanın en iyi şartları sağlandı. 1843'te 67 mezun veren üniversitenin eğitimi yetersiz görülüp eğitim süresi 9 yıla çıkarıldı ve Tıbbiye İdadisi kuruldu. Tıbbiyeliler 1843'de ilk kez nöbet tutmaya başladı. 1867 yılında Askeri Tıbbiyenin bir bölümünde Mülki Tıbbiye Türkçe eğitimle devam etti, eğitim süresi yine 6 yıla düşürüldü. İlerleyen yıllarda farklı binalarda Askeri ve Mülki Tıbbiye beraber eğitime devam etti, 1903 yılında Tıbbiye-i Şahane şimdiki Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin olduğu Haydarpaşa'ya taşınmıştır. II. Sultan Abdülhamid tarafından, Demirkapı'daki şehrin merkezinde bulunan ve zaman zaman öğrenci ayaklanmalarına neden olan okulun deniz aşırı bir yere taşınması Serasker Rıza Paşa'ya emredilmiş, Emir Hassa Mimari Mösyö Valery'e bildirilmiş, planlar hazırlanmış, Selimiye Kışlası ile Haydarpaşa Askeri Hastanesi arasına 24.000 m2'lik bir araziye Marmara Denizi'ne bakacak şekilde Mimar Valery ve Mösyö D'Aranco tarafından hazırlanan Plan Mühendishane'den mezun olan subayların da katkısıyla en ince ayrıntılarına kadar düşünülmüş ve 1894 yılında inşaatına başlanmıştır. Binanın çok ihtişamlı olmasına dikkat edilmiş, dış cepheleri iki renkli hereke taşından yontma olarak yapılmıştı. Demir aksamı Belçika'dan, harç için kullanılan kireç Marsilya'dan getirilmişti. Binanın deniz tarafındaki bölümü 4 katlı olup, ilk katı teneffüshane, ikinci katı yemekhane, üçüncü katı dershane, dördüncü katı ise yatakhane olarak hazırlandı. Tuvaletler ayrı bir uzantı ile binaya eklendi. Geniş koridorları yüksek tavanları, 50 büyük 10 küçük okuma salonları, 400m2'lik camii, Çamlıca tarafındaki girişine yerleştirilmiş muhteşem demir merdivenleri, 2 saat kulesi, binanın ortasındaki geniş avlusu, Selimiye Kışlası tarafından yerleştirilen nebatat bahçesi ile mükemmel bir yapı olarak 'Sultan Abdülhamid'in Doğum Günü' ne isabet eden 6 Kasım 1903 Cuma günü merasimle hizmete girmiştir. Bina 1903'den 1908'e kadar Askeri Tıbbiye olarak, 1908'den 1933'e kadar İstanbul Tıp Fakültesi olarak görev yaptı. Daha sonra Tıp Fakültesi Eğitim Bakanlığı'na, hastane kısmı da Sağlık Bakanlığı'na devredilerek onarım işlerine başlandı. 1934 yılında 16 ay süren inşaat işleri başlatıldı ve 1936 tarihinde Haydarpaşa Numune Hastanesi merasimle 225 yataklı olarak faaliyete başladı. Hastane, sağlık hizmeti sunumunda birçok ilke imza attı. Türkiye'nin ilk *Reanimasyon Kliniği 1959 yılında kuruldu; 1964 yılında 30 yatağı ile en büyük yoğun bakım ünitesi haline geldi. Türkiye'de ilk mide *rezeksiyonu burada yapılmıştır. Rezeksiyon, bir organın veya vücudun bir kısmının bir bölümünün ya da tamamının çıkarılması anlamında kullanılan bir tıp terimidir. 1991 yılında (kadavradan) böbrek nakli ile kamuda yapılan ilk böbrek transplantasyonu gerçekleşmiştir. Kadınlarımız tarih boyunca yaptıkları darüşşifalar (hastaneler) ve sosyal yardım kurumlarıyla hastalara ve düşkünlere yardım etmişlerdir. Bunlardan biri de Kanuni Sultan Süleyman'ın hasekisi, II. Selim'in annesi 'Hürrem Şah' yani 'Haseki Sultan'dır. Haseki Sultan, bugün Haseki Hastanesi'nin bulunduğu Avratpazarı mevkiinde, Mimar Sinan'a cami, medrese, imaret, sıbyan mektebi ve darüşşifa ihtiva eden bir külliye inşa ettirdi. Haseki Külliyesi'nin şöhreti semtin adını aşınca bölge 'Haseki' adıyla anılmaya başlandı. Kadın şefkatinin sembolü Haseki Darüşşifası 1843 yılında kadınlara tahsis edildi. Bir dönem kadınlar hapishanesine dönüştürüldü. Bakımsızlıktan harap oldu, onarıldı. Deprem ve yangın gibi nedenlerle çöktü, yeniden diriltildi. 1974'te Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından kiralandı ve Kur'an eğitimi verildi. 1994'te ise Sağlık Bakanlığı'na devredildi, eğitim ve araştırma hastanesi olarak hizmet vermeye devam etti. Bugün, yeni açılan modern ek binası ile birlikte Sağlık Bakanlığı'na bağlı tam teşekküllü bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak hizmete devam ediyor. Baltalimanı Sarayı 19. yüzyılın ilk yarısında Sadrazam Mustafa Reşit Paşa tarafından bin 600 m2'lik bir alanda iki katlı ve kâgir olarak yaptırıldı. Bina, Sultan Abdülmecit'in kızı Fatma Sultan ile evlendirilen, Mustafa Reşit Paşa'nın oğlu Galip Paşa'nın ikametine tahsis edildi ve Galip Paşa'nın ölümünden sonra hazine tarafından satın alındı. 1944'te Sağlık Bakanlığı tarafından hastane olarak işletilmeye başladı. Günümüzde ise Türkiye'nin başarılı kemik hastanelerinden biri olarak hizmet veriyor. Baltalimanı Anlaşması gibi ticari anlaşmaların imzalandığı saray, 1887 yılında II. Abdülhamit'in küçük kız kardeşi Mediha Sultan'a tahsis edildi. Mediha Sultan'ın Londra Sefaret Kâtibi Ferit Bey ile (Damat Ferit Paşa) evlenmesinden sonra bina, Damat Ferit Paşa Sarayı olarak anıldı ve 1922 yılına kadar yazlık saray olarak kullanılmıştır. Cumhuriyet döneminde saray bir dönem metruk ve kapalı kaldı, yağmur ve çevre etkileriyle tavan dokusu, yaldızlı ve işlemeli yüzeyler yumuşayıp bazı kısımlar harap oldu, sıvalar çürüyüp düştü, sahil ve rıhtım korunakları parçalanmış ve salon süsleri bozulmuştur. Takiben bir süre Tarım Bakanlığı'na bağlı Balıkçılık Enstitüsü olarak kullanılan bina 1943 senesinde Sağlık Bakanlığı'na devredilmiştir. Bakanlık burada, 85 yataklı bir 'Kemik ve Mafsal Veremi Hastanesi' açmayı planladı; gerekli onarım, iç düzenleme ve ıslahat yapılarak 19 Haziran 1944 tarihinde hastane olarak hizmete açıldı. 1955 yılında hastanenin ismi Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi Deniz ve Güneş Tedavi Enstitüsü, 1960 yılında ise Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi olarak değiştirildi. Sağlık Bakanlığı tarafından 21 Aralık 2001 tarihinde özel dal eğitim ve araştırma hastanesi statüsüne geçti ve bu haliyle Ortopedi ve Travmatoloji alanında ilk ve tek özel dal eğitim hastanesi oldu.

İstanbul'un tarih kokan 3 hastanesi

NUMUNE HASTANESİ