Hamburgerin Orta Asya’ya uzanan tarihi

Hızlı ve pratik oluşu ile özellikle dar zamanların kurtarıcı yemeği olan hamburger, iki dilim yuvarlak sandviç ekmeğinin arasına yerleştirilen bir köfteyle yapılan bir sandviç türüdür. Genellikle ketçap, mayonez, turşu, karamelize veya normal soğan, domates, hardal ve bunlar gibi çeşitli malzemelerin de ilavesiyle servis ediliyor. Yapımında kullanılan köfte genellikle kırmızı et olsa da tavuk etinden (chicken burger) yapılanları da yaygın olarak tüketiliyor. Yağ oranı çok yüksek olan hamburger, aynı zamanda ayaküstü tüketilen yiyeceklerin de en önemlisi. Hamburgerin tarihi Orta Asya'ya, Tatar olarak bilinen Türk toplumlarına kadar uzanıyor. O zamanlar savaşçı Tatar atlıları eti çiğ olarak yiyordu. Zamanla bu eti eyerlerinin altına koyup uzun seferlere çıktıklarında, atın hareketleri sonucu etin az da olsa piştiğini ve daha kolay çiğnenebilir hale geldiğini keşfettiler. Asya steplerindeki bu uzun seferlerde, eti eyerin altından çıkarttıklarında ona tuz, biber ve soğan da ilave etmeye başladılar ve sonunda bugün bilinen 'Tatar Bifteği' ortaya çıktı. 19'uncu yüzyılın ortalarında, Almanya'nın Hamburg şehrinden bir tüccar, ticaret amacı ile gittiği Orta Asya'da Tatar Bifteği'ni görüp Almanya'ya getirdi ve onu Hamburg Bifteği olarak sunmaya başladı. Daha sonraları bir aşçı bu eti kızartarak servise sundu ve ona 'Hamburg'a ait' anlamına gelen 'hamburger' adını verdi. Hamburger Almanya'nın dışına iki farklı yolla çıktı. Bunlardan ilki, bir fizikçi ve aynı zamanda da bir yemek geliştirme uzmanı olan Dr. J.H. Salisbury'nin hamburgeri İngiltere'ye götürmesiyle oldu. Salisbury sağlıklı bir yaşam sürmek için günde üç kere, önceden sıcak su ile yıkanmış biftek yenmesi gerektiğine inanıyordu. Bu şekilde hazırlanan hamburgere İngiltere'de 'Salisbury Bifteği' adı verildi. Hamburger'in ikinci önemli göçü ise 19'uncu yüzyılın sonlarında Alman göçmenleriyle beraber Amerika'ya gidişi oldu. Hamburger etinden yapılan köftelerin ismi Amerika'da hamburger olarak yerleşti. İnsanların hızlı yemek alışkanlıkları son yıllarda arttı ve ayaküstü yemek tarzındaki yerler sıkça tercih edilmeye başlandı. Bununla birlikte de hamburger köftesi üretiminde hızlı bir artış yaşandı. Tüm bu sebepler hamburgere olan bağlılığı daha da arttırdı. Özellikle ABD'liler hamburgere o kadar bağlılar ki hemen hemen her restoranda hamburger bulma şansınız var. Bu durum Türkiye'de de her geçen gün yaygınlaşmaya devam ediyor. Hamburgerin de içinde bulunduğu fastfood olarak adlandırılan yiyecekler artık yaşamımızın vazgeçilmez birer parçası haline geldi. Dünyada zincir olarak faaliyet gösteren hamburger restoranlarına yerel hamburger lokantaları da dâhil oldu. Üstelik bu hızlı yemeğin internet teknolojileri sayesinde 'bir tık' uzakta olması hamburgere olan talebi her geçen gün biraz daha arttırıyor. Peki hamburger tükettiğimizde vücudumuzda neler oluyor? Bir hamburger tükettikten sonra ilk 10 dakikada vücuttaki bütün metabolik faaliyetler normal ve düzgün bir biçimde işler. Ancak tüketilen hamburgerin yüksek kalori içermesi sebebiyle kısa bir süre sonra vücuttaki kan şekeri hızla yükselmeye başlar. Hamburger yedikten sonra iyi hissetmemizi sağlayan nörotransmitter dopamin gibi kimyasalların beyinde salgılanması ile birlikte kendimizi yediğimiz hamburgerin ne kadar da lezzetli olduğunu düşünürken bulabiliriz. Hamburger tüketiminin 20-30 dakikalık bir süreç sonrasında ise dopamin düzeyi aşağı doğru inmeye ve azalmaya başlar. Hamburgerin içinde bulunan yüksek fruktozlu mısır şurubu ve sodyum minerallerinin etkinliğinde vücudumuz, yediğimiz hamburgere karşı daha şiddetli bir arzu duyar. Bu durum ilerleyen süreçte obezite, şeker ve kalp rahatsızlıklarına sebebiyet verebilir. Daha sonra, sodyum mineralleri (yaklaşık 970 miligram kadar) vücudumuzda dehidrasyona sebep olur ve böylece böbreklerimiz ve kalbimiz daha hızlı çalışır. Kan basıncının yükselmesi ile birlikte tatlı yeme isteği hasıl olur. Aradan geçen 40 dakika sonrasında ise vücudumuz muhtemelen, belirttiğimiz şekerli yiyeceklere karşı hala şiddetli bir arzu duyacaktır. Ve netice itibariyle kan şekeri düzeyinde meydana gelen kayıplar bizi abur cubur olarak ifade edebileceğimiz yoğun şeker ihtiva eden ve olduğundan daha çekiciymiş gibi görünen yiyecekleri yemeye sevk edecektir. 50-60 dakika geçtiğinde ise yavaş bir sindirim periyodu başlar. Ancak yediğiniz hamburgerin içerisinde hayvansal ve trans yağlar kullandığı için bu yağların sindirimi 3 günü bulabilir.

Hamburgerin Orta Asya’ya uzanan tarihi

HAMBURGER NEDİR?