Fatih Sultan Mehmet’in Anadolu ve Rumeli fetihleri

Fatih Sultan Mehmet, 1459'da Rumeli'de Semendire'yi fethetti. 1460'ta ikinci defa Mora seferine çıkan Fatih, burayı tamamen Osmanlı topraklarına kattı. Fatih Sultan Mehmet, 1462'de Eflak seferine çıkarken, Veziriazam Mahmud Paşa'da Midilli'yi fethediyordu. 1463'te Osmanlıların deniz kuvvetlerinin zayıflığı yüzünden uzun süre savaşmaktan kaçındıkları Venedik'le savaş çıktı ve bu savaş 1479'a kadar, 16 yıl sürdü. Mora'da bir taraftan Venedik'le savaşılırken, diğer taraftan da Fatih'in komutasındaki Osmanlı ordusu Bosna'yı Osmanlı topraklarına kattı. Venedik, Arnavutluk, Macaristan, Papalık ve Balkanlar'daki Hristiyan prensliklerle ittifak yaparak, Osmanlılar'a karşı cepheyi genişletmişti. 1464'te Venedik tarafından işgal edilen Mora kurtarıldı. Fatih Sultan Mehmet 1466 ve ardından da 1467'de Arnavutluk hâkimi İskender Bey'e karşı iki sefer yaptı. İskender Bey birkaç bin kişiyi geçmeyen kuvvetleriyle çete savaşı yaptığından ele geçirilemiyordu. Fatih'i uzun süre uğraştıran İskender Bey'in 1468'de ölümü üzerine Arnavutluk'ta Osmanlılar'a karşı direniş azaldı. Venedik ile Ege adalarından, Mora'ya kadar birçok cephede savaş devam ederken, Osmanlı orduları fetihlere devam ediyorlardı. Fatih, 1470'te Ege'nin önemli adalarından Eğriboz'u fethetti. 1471'de Fatih Sultan Mehmet'e karşı kurulan cephe iyice genişlemiş, Venedik, Akkoyunlular, Rodos Şövalyeleri ve Karamanoğulları'nın Akdeniz bölgesindeki son beyleri bir araya gelmişlerdi. Ancak Otlukbeli Muharebesi'ni Osmanlılar'ın kazanması ittifakı bitirdi. 1474'te bir taraftan Erdel'e akınlar yapılırken, diğer taraftan da Arnavutluk'ta İşkodra kuşatıldı. 1475'te Kırım'daki Ceneviz kolonileri ortadan kaldırıldı ve Kırım Hanlığı, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlandı. 1476'da Macarlar'ın Osmanlı topraklarına girerek Böğürdelen'i almaları üzerine, önce Boğdan'a, ardından da Macar Kralı Matyas Corvinus'a karşı sefere çıkıldı. Bu arada Venedik'le olan savaş bütün hızıyla devam ediyordu. 1477'de İtalya'ya giren Osmanlı akıncıları Venedik önlerine kadar akın yapmışlardı. 1478'de Arnavutluk seferine çıkan Fatih Sultan Mehmet, İşkodra ve Akçahisar'ı fethetti. Bu başarılar üzerine Osmanlı ordularına karşı artık dayanamayacağını anlayan Venedik'le 25 Ocak 1479'da barış yapıldı. Aynı yıl Macaristan topraklarına giren Osmanlı orduları birçok yeri fethettiler. En büyük düşmanı Venedik'i pes ettiren Fatih Sultan Mehmet'in yeni hedefi Ege Denizi'ne tamamen hâkim olmak ve İtalya'yı fethetmekti. 1480'de iki Osmanlı ordusu sefere çıktı. Mesih Paşa komutasındaki ordu Rodos'ta başarısız olurken, Gedik Ahmed Paşa'nın İtalya seferi başarılı olmuş ve Otranto fethedilmişti. II. Bayezid devrinde iç karışıklıklar yüzünden İtalya'da bir köprübaşı vazifesi görecek Otranto elden çıkmıştı. 1459'da Cenevizlilerin elinde bulunan Amasra fethedildi. 1461'de Osmanlı orduları Karadeniz seferine çıktılar. Batı Karadeniz'deki Candaroğulları Beyliği ile Trabzon Rum İmparatorluğu ortadan kaldırıldı. Osmanlı'nın ezeli düşmanı Karamanoğulları Beyliği'ndeki taht mücadeleleri Akkoyunlular ile Osmanlılar'ı karşı karşıya getirdi. Akkoyunluların işe karışması, Pir Ahmed Bey'in de Fatih'ten yardım istemesi üzerine Osmanlı İmparatorluğu da duruma müdahale etti. Osmanlı kuvvetleri karşısında yenilen İshak Bey, hâmisi Uzun Hasan'ın yanına kaçtı. İshak Bey tarafından Osmanlılar'a teklif edilen iki şehir ile Sıklan Hisarı ve Ilgın kaleleri dışındaki tüm diğer topraklar, Pir Ahmed'e verildi. Osmanlı desteğiyle kısa sürede kardeşi İshak'ı mağlup eden Pir Ahmed, Karaman Beyi olmuştu. Bu, Fatih Sultan Mehmed'in Karamanoğulları'ndan birine Karaman'ı son kez verişi idi. Ancak bir süre sonra bütün Karaman beyleri gibi Pir Ahmed de Osmanlı İmparatorluğu aleyhine çalışmaya başladı ve Fatih'e itaatten ayrıldı. Pir Ahmed'de Karamanlılar'ın hiç bitmeyen bağımsızlık ruhu tekrar baş gösterdiğinde, Fatih Sultan Mehmet, Karaman Beyini ortadan kaldırarak, Karaman'ı Anadolu'daki Türk topraklarının bir sancağı haline getirmeye karar verdi. Venedik meselesi yüzünden Pir Ahmed'in 1463'teki isyanına bir süreliğine göz yumuldu. Daha sonra Fatih Sultan Mehmet, 1465 yılının sonbaharında Anadolu'ya geçti. Pir Ahmed, kaçarak kendini Larende'ye kapattı. Veziriazam Mahmud Paşa, zorlu bir mücadeleden sonra Pir Ahmed'i son sığınağından da kaçırdı. Bunun üzerine Pir Ahmed Bey de Varsak ve Turgut gibi Türkmen aşiretlerinin yaşadığı Toroslar'a sığındı. Fatih idaresindeki Osmanlı ordusu Konya başta olmak üzere, beyliğin önemli bir kısmını fethetmişti. Fatih Sultan Mehmet'in en büyük oğlu Şehzade Mustafa, Konya'da sancakbeyi olarak bırakıldı. Kasım ayında sefer tamamlanınca, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'a geri döndü. 1467'de Uzun Hasan, Maveraünnehr'in büyük hükümdarı Ebu Said'e karşı önemli bir zafer kazandı. Ebu Said Han öldürüldü. Bu zaferden sonra konumu değişen Uzun Hasan, himayesine aldığı Karamanoğulları'nın hakkını korumak için harekete geçti. Karamanoğlu Pir Ahmed, Karaman Beyliği topraklarına geri döndü ve eski Veziriazam Rum Mehmed Paşa ile çarpıştı. Karaman Türkmenleri beylerinin yanında savaşmaya başladıkları için bölgedeki Osmanlı güçleri Pir Ahmed'e karşı başarılı olamadılar. Bunun üzerine Bosna Sancakbeyi İshak Bey, Anadolu'ya çağrıldı. İshak Bey, kısa bir süre sonra Pir Ahmed'i ve müttefiki olan kardeşi Kasım'ı mağlup etti. Karaman hükümdarlarının yeni başkenti Aksaray da, Konya'nın akıbetine uğradı. Daha sonra Gedik Ahmed Paşa komutasındaki bir ordu ile Alanya, son Karaman Beyi Kılıç Arslan'ın elinden alındı ve Kılıç Arslan Avrupa'ya kaçtı. 1474'te Gedik Ahmed Paşa, Anadolu birlikleri ile Ermenek'i, Pir Ahmed'in Konya'ya götürülen ailesinin bulunduğu Minan'ı ve son olarak Silifke'yi almayı başardı. Şehzade Mustafa, Develi Karahisarı fethetti. Ancak Toros dağlarındaki Türkmen aşiretleri hâkimiyet altına alınamadığından bu bölgede savaş yıllarca sürdü.

Fatih Sultan Mehmet’in Anadolu ve Rumeli fetihleri

FATİH RUMELİ’DE NERELERİ FETHETTİ?