Depremde yıkılan 14 asırlık Habib-i Neccar Camii

HATAY BÖLGESİ 🔸 Yüzyıllardır ayakta olan ve büyük Kahramanmaraş depreminde yıkılan Habib-i Neccar Camii, depremden en çok etkilenen illerden biri olan Hatay'ın Antakya ilçesinde bulunur. 🔸 Depremden etkilenen bölgenin tarihi Helenistik Dönem ve Roma Çağı'na dayanır. Büyük İskender'in generallerinden l. Selevkos tarafından 'Asi kıyısındaki Antakya' adıyla M.Ö. 300'de kurularak günümüze kadar gelen Antakya, yüzyıllardır insanlığın yaşam merkezlerinden olan kadim bir coğrafyadır. Deprem bölgesinde zarar gören tarihi yapılar HABİB-İ NECCAR CAMİİ'NİN TARİHİ 🔸 Antakya; coğrafi konumu, akarsu vadileri, doğal geçitleri ile tarih boyunca Orta Doğu coğrafyasını Anadolu ve Akdeniz'e bağlamış, ticaret ve kültürel faaliyetlerin kesişim noktası olmuştur. 🔸 Bölgenin İslam hakimiyetine geçmesi ise 638 yılında gerçekleşir. Bu tarihten sonra kentte İslam kimliğini yansıtan birçok yapı inşa edilir. 🔸 Anadolu'nun bilinen ilk camii olarak kabul edilen Habib-i Neccar Camii, tarihten günümüze kalan önemli eserlerden biri olmuştur. 🔸 Müslüman Arapların Anadolu'yu fethettikten sonra 638 yılında inşa ettiği, İslam tarihinin önemli bir sembolü olan Habib-i Neccar Camii ilk önce Roma dönemine ait eski bir pagan tapınağı üzerine inşa edilir. 🔸 Daha sonra tamamen camiye dönüştürülen yapı yüzyıllar boyunca Müslümanlar için büyük bir önem arz eder. Avlusu 19. yüzyıldan kalma olan cami, son halini Osmanlı döneminde alır. Asrın en büyük felaketi: Kahramanmaraş depremi MİMARİSİ 🔸 Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, zaman içinde eklenen medrese, şadırvan yapıları ile gelişerek geniş bir külliye halini alır. Etrafı medrese odaları ile çevrili olan caminin avlusunda bulunan şadırvan, 19. yüzyıl mimarisinin zarif bir yansımasıdır. 🔸 Tarihi yapının ana girişi, avlunun doğusunda yer alan taç kapıyla sağlanır. Eyvan biçiminde düzenlenmiş olan taç kapının kütlesi, avlu duvarından yüksek olarak yapılmıştır. Eyvan nedir? İslam mimarisinin en önemli amillerinden biri olan eyvan, iç avluya açılan üç tarafı kapalı, üstü tonoz örtülü bir yapıdır. Özellikle İran ve Orta Asya'da cami, medrese, bimaristan gibi binalarda kullanılır. 🔸 Kesme taşlardan inşa edilen caminin tek minaresi bulunur. Mimarı kesin olarak bilinmemekle birlikte yapıyı tekrardan inşa eden kişinin Sultan Baybars olduğu bilinir. Habib-i Neccar Camii'nin medresesinde Sultan Baybars'a ait kitabeler yer almaktadır. Sultan Baybars kimdir? 620'de Kıpçak ülkesinde doğan Baybars, Mısır Memlükleri'nin sultanı ve Moğol istilasını durduran kişidir. İhmal edilmiş hazine: Osmanlı mimarisi HABİB-İ NECCAR'IN HİKAYESİ 🔸 Camiye adı verilen Habib-i Neccar, Hz. İsa'nın (AS) havarilerine ilk inanan ve bu uğurda canını veren bir Antakyalıdır. Neccar'ın türbesi, yapının kuzeydoğu köşesinde, yerin 4 metre altında bulunur. 🔸 İslami kaynaklara göre Yasin suresinde adı geçen zat ile ilgili bir rivayetler bulunur: Buna göre M.S. 40'lı yıllarda, Allah'ın (CC) birliğini anlatmak için yola düşen Hz. İsa'nın (AS) havarileri Antakya'ya gelir. Marangoz olan Neccar, Havarilerin sözlerine inananların başında gelmektedir. Neccar, Pagan inanışından vazgeçip Allah'a (CC) ve Peygamberi Hz. İsa'ya (AS) iman eder. Ancak havarilerin verdikleri yeni vaazları halkı öfkelendirir ve kral tarafından hapse attırılırlar. Bunun üzerine Şem'un Safa, Antakya'ya yeni bir elçi olarak gönderilir. Şem'un, mucizeleriyle kralı ikna eder ve arkadaşlarını hapisten kurtarır. Ancak halk, havarilere inanmamakta kararlıdır. Onların uğursuzluk getirdiklerini düşündükleri için taşlayarak öldürmeye çalışırlar. Habib-i Neccar, öfkeli ahaliyi durdurmaya çalıştığı sırada öldürülür. KAHRAMANMARAŞ DEPREMİNDE YIKILIŞI 🔸 6 Şubat 2023 günü merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğündeki depremde Hatay'ın da içinde bulunduğu 10 ilde çeşitli tarihi yapılar zarar gördü. 🔸 Depremden zarar gören tarihi yapılar Malatya Yeni Camii, Gaziantep Şirvan Camii, Gaziantep Beyazhan, Adıyaman Ulu Camii gibi şehirlerin simgesi olan önemli eserlerdir. Depremde yıkılan tarihi Gaziantep Kalesi 🔸 Hatay'ın Antakya ilçesinde bulunan 14 asırlık Habib-i Neccar Camii de yüzyılın felaketi olarak tanımlanan bu afetten etkilenerek büyük oranda yıkıldı. 🔸 Tarihi 7. yüzyıla dayanan cami, tarihi boyunca pek çok deprem atlattı. Minaresi birçok kez yenilenen ve çeşitli tadilatlar sonucu günümüze ulaşan Habib-i Neccar Camii, ciddi bir tadilata ihtiyaç duyuyor.