Birinci Dünya Savaşı’nda Bükreş’te dalgalanan Osmanlı sancağı

Birinci Dünya Savaşı'nda Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa, savaşın kaderinin Avrupa cephelerinde tayin edileceği görüşündeydi. Bu nedenle Alman Genelkurmayı'na, Avrupa cepheleri için birlikler gönderme önerisinde bulunmuştu. Enver Paşa'nın bu önerisi, Osmanlı birliklerinin Kafkas, Irak, Mısır gibi cephelerde muharebe etmesi nedeniyle Alman Genelkurmayı'nca önceleri olumlu karşılanmamıştı. Ancak daha sonra Rusların Haziran 1916'da gerçekleştirdikleri 'Brusilov Taarruzu' neticesinde, Avusturya-Macaristan'ın büyük kayıplar vermesi, cephede büyük boşluklar oluşturmuş; bu boşluğun açılan Romanya Cephesinde de çarpışan Alman birliklerince doldurulmasının mümkün görülmemesi nedeniyle Osmanlı Devleti'nden askeri birlik talebinde bulunulmuştu. Enver Paşa'nın da Almanlardan gelen bu talebe olumlu bakması sonucunda Türk birliklerinin Avrupa Cephesi'ne gönderilmesi kararlaştırılmıştı. Harbiye Nazırı Enver Paşa'yı Romanya Cephesine askeri bir kuvvet göndermeye iten siyasal ve duygusal nedenlerin arkasında da Romanya'nın Dobruca bölgesinde hatırı sayılır bir çoğunlukta Türk'ün yaşıyor olması ve Enver Paşa'nın ailesinin de bu topraklarda yaşayan Gagavuz Türklerinden olması yatmaktaydı. Diğer bir neden de Balkanların yeni haritasının şekillenmesinde, Osmanlı Devleti'nin, Batı Trakya üzerinde hak sahibi olması için, Romanya'da elde edilecek başarıya ortak olunması gerekmekteydi. Nihayetinde, Enver Paşa, Romanya Cephesinin Güney kanadında Mareşal Mackensen'in kumandanlığına verilmek ve Bulgar ordusunu desteklemek üzere 6. Kolordu'nun görevlendirilmesini uygun gördü. Romanya Cephesi'ndeki muharebeler, üç ay gibi kısa bir zaman zarfında son buldu. Osmanlı Devleti'nin 15. ve 25. Tümenlerden oluşturduğu 6. Türk Kolordusunun da destek verdiği, Alman, Avusturya-Macaristan ve Bulgar birliklerinden oluşan İttifak Devletlerine ait karma güçler, 6 Aralık 1916 tarihinde Romanya'nın başkenti Bükreş'i işgal ettiler. İttifak Ordularının Bükreş'i ele geçirmesi ve Romenlerin mağlubiyeti yaşamasından bir ay gibi kısa bir süre sonrasında, Osmanlı İmparatorluğu yüzyıllar sonra bir Avrupa devletinin yönetimini eline alacak ve askeri valilikle yönetecekti. 9 Ocak 1917'de 'Romanya İdare-i Askeriyesi' adında yeni bir kuruluş hizmete girdi. Romanya sınırları içerisinde yasama ve yürütme yetkisini elinde bulunduran valilik, kısa zaman zarfında şehirlerdeki ve taşralardaki örgütlenmesini tamamladıktan sonra, askeri hükümet ve kendisine bağlı sivil işlerin yürütülmesi amacıyla çalışmalarına başladı. Başlıca, Ekonomi Şubesi, Savaş ve Silah Malzemeleri Şubesi, Ulaştırma ve Posta Hizmetleri Şubesi ve Askeri Yönetim Şubelerinden oluşan Romanya İdare-i Askeriyesi ile yan kuruluşları Bükreş'te konuşlandı. Askeri Valiliğin emrine verilen Bükreş'in en göz alıcı ve gotik mimarisiyle öne çıkan yapılarında Türk bayrakları da dalgalanmakla beraber, bu binalar çok iyi inşa edilen nöbetçi kulübelerince gözlenmekteydi. Bir yıla yakın süreyle Askeri Valilik tarafından yönetilen Romanya'da, Osman Nizami Paşa, bir işgal gücünden ziyade yumuşak bir yönetim şeklini benimsemiş ve Romen halkının sorunlarına eğilmeye, çözümler bulmaya çalışmıştır. Sağlık hizmetlerinin verilmesi amacıyla askeri hastaneler ve nekahethaneler, moral hizmetlerinin yürütülmesi içinde subay gazinosu, subay oteli, efrat yurdu, erat sineması, sahra ve paket posta haneleri hizmete sokulmuştur. İdare-i Askeriye'de görev yapan bütün subay ve erlerin üniforma ve teçhizatları Batı orduları askerleri standartlarında sağlanmıştır. Osmanlı Sadrazamı Talat Paşa'nın Romanya'yı ziyareti esnasında Cuma namazını eda ettiği Bükreş'teki Park Carol Camii'nde, 9 Haziran 1917'de eski bir Türk geleneği olarak Padişah adına hutbe okutulmuştur. Osmanlı Romanya İdare-i Askeriyesi Valilik personeli, örgütlenmiş Romen direnişçilerince birkaç münferit olay haricinde saldırıya uğramazken, pek çok Alman ve Avusturya-Macaristan subay ve askeri öldürülmüştür. Romanya İdare-i Askeriyesi, Romanya'da konuşlandığı bir yıla yakın süre boyunca, bu topraklarda yaşayan halka yönelik tutumlarında örnek teşkil edebilecek bir şekilde daima hoşgörülü ve adaletli olmuştur.