9 Osmanlı padişahı ve hürmet ettikleri alimler
Osmanlı padişahları savaşlarda gösterdikleri üstün başarıların yanında manevi açıdan da takdire şayan duruşlarıyla dikkat çekmektedirler. Hükümdarlıkları boyunca pek çok alim ve din adamını himaye eden sultanların, özel olarak muhabbet besledikleri isimler de vardı. Bu muhabbet, çoğunlukla alimle hususi bağ kurma ve onun sohbetinden faydalanma şeklinde cereyan ederdi. Peki, günümüz toplumunda halen etki gücüne sahip Aziz Mahmud Hüdayi, Hacı Bayram Veli ve Emir Sultan gibi isimler hangi padişahla yakınlık içerisindeydi?
OSMAN GAZİ - ŞEYH EDEBALİ
📌 Osmanlı Devleti'nin ilk padişahı Osman Gazi ile ilk kadısı olan Şeyh Edebali'nin tanışıklığı, padişahın Bilecik'teki zaviyeyi sıkça ziyareti ile başlar. Bir gece bu zaviyede misafir kalan Osman Gazi'nin gördüğü rüya ile bu yakınlık daha ileri taşınır ve akrabalığa dönüşür.
📌 Âşıkpaşazade, Osmanlı Devleti'nin esrarlı müjdesini taşıyan bu rüyayı Osman Gazi'nin imamı İshak Fakih oğlu Yahşi Fakih'ten ve Şeyh Edebali'nin oğlu Mahmut Paşa'dan rivayetle zikreder. Şeyh Edebali'nin ve yolunun Osman Gazi'ye ve bütün bir Osmanlı tarihine tesirlerinin, görülen rüya etrafında hayret zarfında seyri böyle başlar.
📌 İkili arasındaki yakınlık konusunda en çok bilinen ise Şeyh Edebali'nin Osman Gazi'ye verdiği öğütlerdir. Şeyh Edebâli'nin Osman Gazi'ye Nasihatı, ünlü Osmanlı tarihçisi Cenabi'nin "Cenabî Tarihi" adıyla da bilinen "el-Hâfilü'l-Vâsıt ve Aylemü'z-Zâhirü'l-Muhît" adlı Arapça eserinin Süleymaniye Kütüphanesi'nde kayıtlı bir nüshasında mevcuttur.
Ayasofya'daki padişah türbeleri
"Ey Oğul;
"İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, gün batarken ölürler. Unutma ki dünya sandığın kadar büyük değildir. Dünyayı bize büyük gösteren bizim küçüklüğümüzdür. Hırsımız, bencilliğimiz…"
"Ey Oğul!
Beysin! Bundan sonra öfke bize; uysallık sana... Güceniklik bize; gönül almak sana... Suçlamak bize; katlanmak sana... Âcizlik bize, yanılgı bize; hoş görmek sana... Geçimsizlikler, çatışmalar, uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar bize; adâlet sana... Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlama sana..."
"Ey Oğul!
Bundan sonra bölmek bize; bütünlemek sana… Üşengeçlik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana..."
"Ey Oğul!
Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı… Allâh Teâlâ yardımcın olsun. Beyliğini mübârek kılsın. Hak yoluna yararlı etsin. Işığını parıldatsın. Uzaklara iletsin. Sana yükünü taşıyacak güç, ayağını sürçtürmeyecek akıl ve kalb versin."