46'ncı yıl dönümünde Kıbrıs Barış Harekatı

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Rumların baskı ve zulmüne son vermek amacıyla 20 Temmuz 1974'te düzenlediği, 'Ayşe tatile çıksın' parolasıyla tarihe geçen Kıbrıs Barış Harekatı, Ada'yı 46 yıl önce barışa kavuşturdu. Akdeniz'deki konumu nedeniyle tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olan Kıbrıs, 300 yıldan uzun süre Osmanlı toprağı oldu. Ancak 93 Harbi'nde Osmanlı'nın Ruslara yenilmesiyle her şey değişti. Kıbrıs Barış Harekatı'nı kaçınılmaz kılan süreci okumak için tıklayınız... 18. yüzyıl başlarına kadar Kıbrıs'taki Türk sayısı Rumlardan fazla oldu. Tarımla meşgul olan Türklerin elindeki toprak miktarı da Rumlarınkinden fazla oldu. İki taraf arasında sosyal ve kültürel yaşam hep farklı kalmış, Türkler ve Rumlar arasında evlenme görülmemiş, iki toplumun fertleri ortak ticari işletme kurma gibi davranışlara girmemişlerdir. Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'nin 1959 yılında gerçekleştirdiği görüşmeler sonucunda Türk ve Rum halklarının birlikte ve eşit bir şekilde yönetecekleri bir Kıbrıs Devleti'nin kurulması kabul edildi. Anlaşmaya göre Türkiye, Yunanistan ve İngiltere garantör ülkeler oldu. Kıbrıs Barış Harekatı'na özel klibi izlemek için tıklayınız... Kıbrıs Devleti kuruldu fakat barış bir türlü gelmedi. Türklere karşı saldırılar başladı. Kıbrıs Rum tarafı 21 Aralık 1963 tarihinde Kıbrıs Türk toplumuna karşı kapsamlı ve sistematik saldırılara geçti. Bu saldırılardan biri, tarihe 'Kanlı Noel' adıyla geçecek kadar vahşiceydi. Kıbrıs Türk nüfusu, yerlerini terk etmek zorunda kaldı, ada yüz ölçümünün yüzde 3'üne tekabül eden, denize çıkışı olmayan ve sürekli kuşatma altında tutulan küçük bölgelere sığındı. Dolayısıyla, 'Kıbrıs Cumhuriyeti,' Kıbrıslı Rumların 1963 yılında tek taraflı olarak güç kullanımıyla anayasayı feshetmelerinden sonra ortadan kalktı. Bu gelişme, Türkiye için bardağı taşıran son damlaydı. 20 Temmuz 1974 sabahı saat 06.05'te Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlattı. Harekat kapsamında Türk paraşütçüler, sabahın erken saatlerinde Kıbrıs semalarında göründü. Türk ordusu Lefkoşa civarına havadan indirme, Girne civarına ise denizden çıkarma yaptı. Yaklaşık 3 bin asker harekatta görevliydi. Gece boyunca süren çatışmaların ardından Türk ordusu, Rumların direnişini kırmayı başardı. 25 Temmuz 1974'te toplanan I. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz'da imzalanan anlaşmayla son buldu. Böylece Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı önlendi, Kıbrıs Türk halkının varlığı da güvence altına alındı. Türk Barış Harekatı aynı zamanda Yunanistan'da Cunta idaresinin de sonu oldu ve ülkeye demokrasi getirdi. II. Cenevre Konferansı'na kadar Rum ve Yunan askerlerin Türklerin bulunduğu bölgeden çekilmeleri gerekiyordu. Ancak çekilmedikleri gibi saldırılarını da sürdürdüler. Türk yetkililer, harekatın yeniden başlamasına karar verdi. 'Ayşe tatile çıksın' ikinci harekatı başlatacak parolaydı. Türk ordusu, ikinci harekatta kısa sürede başarıya ulaştı. Ada'nın neredeyse yüzde 35'lik bölümü ele geçirildi. Bölgede yaşayan Türk halkının güvenliği tamamen sağlandı. Kıbrıs Barış Harekatı'nda Türk ordusu, 498 şehit verdi. Kıbrıs Türk tarafı ise, harekatta 70'i mücahit, 270 kişiyi kaybetti. Kıbrıs Türklerinin genel olarak verdiği şehit sayısı ise 1672 olarak kayıtlara geçti. Rumlardan 44 yıl sonra gelen 'Kıbrıs' itirafı okumak için tıklayınız... Sonuçta harekat sayesinde Kıbrıs'ın bugünkü sınırları çizildi. 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Rauf Denktaş, Federe Devlet ve Meclis Başkanı oldu. 15 Kasım 1983'te ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) kuruluşu dünyaya ilan edildi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı da yine Rauf Denktaş oldu. Kaynak: Anadolu Ajansı, TRT Haber

46'ncı yıl dönümünde Kıbrıs Barış Harekatı

Harekat, Ada'yı 46 yıl önce barışa kavuşturdu