Beynimizin görme yetisiyle oynadığı oyun

Bundan yaklaşık 250 yıl önce yaşamış İsviçreli filozof ve doğa bilimcisi olan Charles Bonnet, 89 yaşındaki dedesinin katarakt nedeniyle görmesini kaybetmesinden sonra yaşananları yazdı. İşin içine halüsinasyon girince, durum biraz ürkütücü gelmiş olabilir. Zaten bu sendromun en zor kısmı da bu. Özellikle yaşlılarda meydana gelen bu halüsinasyon hali, daha genç yaşlarda az görenler veya görmeyi sonradan kaybedenlerde de ortaya çıkıyor. Charles Bonnet Sendromu hakkında bilinmeyenleri sizler için derledik. Charles Bonnet Sendromu, ilk kez 1769 yılında İsviçreli bir filozof ve doğa bilimci olan Charles Bonnet'nin 89 yaşındaki büyükbabasının katarakt ameliyatı sonrasında gelişen görme varsanıları üzerine tanımlandı. Charles Bonnet Sendromu, görmesini sonradan kaybeden insanlar arasında aslında oldukça sık görülen bir durum. Görme kaybı sonrası, kişinin gerçekte orada olmayan şeyleri görmesi anlamına geliyor. Yani bir çeşit halüsinasyon görme hali. Charles Bonet'in büyükbabası, normalden daha büyük bir kafaya sahip olan insanlar, gerçek hayatta olmadığını bildiği kuşlar ve evler, devasa karıncalar gibi birçok halüsinasyona maruz kalır. Bunları takibe alan Bonnet, büyükbabasının akıl sağlığının gayet yerinde olduğunun ve bilincinde bir problem olmadığının da farkındadır. Büyükbabanın yaşlılıkla gelen katarakt, makula dejenerasyonu ya da bunun gibi yaşlılığa bağlı sebeplerden görme yetisinin zayıflaması sonucu gözleri illüzyon yapmaya başlamıştır. Bu sendrom, maküler dejenerasyon, diyabetik retinopati, kornea hasarı veya katarakt gibi görme bozukluklarında sıkça görülüyor. Bu sendroma sahip kişiler aslında genelde gerçek olmadıklarını bildikleri nesneler, insanlar, geometrik şekiller görürler. Bir hastaya gördüğünün sanrı olduğunu söylerseniz bunu hemen kabul edecektir. Zaten genelde bunun bir sanrı olduğunu bilirler. Yalnızlık ve sıkılganlık da bu sanrılarda önemli bir etkendir. Tabii ki hastanın kişiliği ve psikolojisi de bundan bağımsız düşünülemez. Sıkça küçük bir kız ve erkek çocuğu gören yaşlı ve çocuksuz bir adam ve kısa bir süre önce kaybettiği kocasını haftada üç kez gören kadın bu durum için güzel örneklerdir. Sanrılar kısa ve uzun süreli gerçekleşebilir. Araştırmalara göre düşük görme kaybı yaşayan hastalar daha çok geometrik şekiller ve yansımalar görürken yüksek görme kayıplarında daha ileri sanrılar yaşanmaktadır. Gözümüzden beynimize çok hızlı bir veri aktarımı vardır ve yaşlılıkta görme yetimiz zayıflar. Popüler teoriye göre, yaşlılıkla beraber görme kaybı başladığında ise beynimiz bu boşlukları doldurmak için halüsinasyonları devreye sokar. Kör nokta diye de adlandırılan görsel bilgi eksikliğinde beyin, kendi depoladığı imgelerle eksiklikleri kapatmaya başlar ve bizi farklı bir paralel gerçekliğe götürür. Böylece beynimizin ilginç baş etme yöntemi sonucu kişiyi zaman zaman eğlendirebilecek görüntüler de ortaya çıkar. Gördükleri şeylerin gerçek olmadığını bilen yaşlılar ise, insanların onları bunadı sanmaması için genellikle bu görüntüleri saklama eğiliminde olurlar. Kısaca CBS diye adlandırılan bu sendromda görülen halüsinasyonlar zaman zaman insanın akıl sağlığından şüpheye düşürürken, bazı yaşlılara göre de oldukça eğlenceli ve keyif verici olabiliyor. Siyah-beyaz/ renkli, durağan ya da hareket eden şekillerden oluşabildiği gibi kimi zaman da kümeste dolaşan tavuklar kadar gerçek, ya da uçan inekler, parmak insanlar gibi gerçek dışı kendini gösterebiliyor. Charles Bonnet Sendromundan muzdarip yaşlıların en çok gördüğü halüsinasyonlar ise geometrik şekiller, yüzleri orantısız insanlar ve çizgi film karakterleri. Sendromla ilgili çeşitli hipotezler ortaya atılıyor. İlerleyen yıllarda yapılacak ayrıntılı çalışmalarla hastalığın patofizyolojisi daha iyi anlaşılacak. Kolay kolay teşhis edilemeyen bu sendromun belirli bir testi de henüz yok. Birdenbire, olmayan insanlar, hayvanlar, fantastik canavarlar görmek ne kadar korkutucu olabilse de en önemli şey akıl sağlığınızın yerinde olduğunu bilmektir. Kimilerine göre belirli bir tedavisi olmayan CBS, bazı kesimlerce de antipsikotiklerle tedavi edilebilir. Bazen birkaç gün halüsinasyonların içinde kalınabildiği de göz önüne alınırsa ihtiyacınız olduğunda destek almak rahatlatıcı olacaktır. (Derlenmiştir.)

Beynimizin görme yetisiyle oynadığı oyun

CHARLES BONNET SENDROMU