Geleceğin inşasında en etkin rol: Çocuk eğitimi

Gelişim nedir? 🔶 Gelişme organizmanın büyüme, olgunlaşma, öğrenme etkileşimleri ile sürekli olarak ilerleme kaydetmesidir. Yani organizmanın bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal yönlerden sistemli olarak büyümesi, değişmesi ve istenilen görevleri yerine getirebilecek düzeye gelmesidir. Çevre ve kalıtım arasındaki sürekli ve karşılıklı etkileşimin ürünüdür. Olgunlaşma ve öğrenme olmadan 'gelişim ' gerçekleşmez. Mesela bir çocuk bedenen ve kas olarak yeterli olgunluğa erişmeden bisiklet süremez. 🔶 Vav TV'de düzenli olarak yayınlanan Ailede Benden Bize programında bu hafta 'anne, babalar çocuklarını geliştirmek için neler yapabilirler?' konusu işlendi. 🔶 Uzman Aile Danışmanı Saliha Erdim, ailede gelişim kavramını şu şekilde açıkladı: 'Ailede gelişim, insanın aklını doğru çalıştıracak fikirlerle, doğru davranış kalıplarıyla ve insanın aklını çalıştırmasına yardımcı olacak bilgilerle çocuğu zenginleştirmektir. Çocuk bir olay karşısında nasıl davranabileceğini bilemiyor. Hangisi doğru hangisi yanlış bilemiyor. Annem böyle yapsaydı ne yapardı, babam böyle bir şeyle karşılaşsaydı ne yapardı? dediği zaman. Mutlaka annenin bir cümlesi babanın bir cümlesi çocuğa ışık olacak ve çocuk istikamet üzere davranacak. Davranamadı mı? Yanıldı mı? Allah'ım (CC) doğru davranmamı nasip et, diyecek bu kadar… Sen bunu nasıl yaptın dediğin zaman sen insanın tabiatını bilmiyor, oluyorsun. Allah'ın (CC) kullarını yanıltacak şekilde yarattığını bilmiyor, senin kendi yanıldıklarını unutuyorsun ve bir insanın doğrularının yanıldığından daha fazla olduğunu unutuyorsun.' Ailede iş birliği ve yardımlaşma 🔶 Saliha Erdim, doğru bilgi edinme sevgisi içinde olan çocukların özelliklerini, 'Dolayısıyla bilgilenmeyi seven bilgisiz kalamaz. Neleri çok önemsersek onları öne alırız. Öğrenmeyi sevmek ve sevdirmek anne ve babanın çocukta oluşturabileceği en anlamlı alışkanlıklardan birisidir. Ben çocukları okula giden annelere şunu tavsiye ediyorum. Öğrenmeyi sevdir, öğretmeni sevdir, okulu sevdir. Öğretmenin yanlışları olabilir. Dünyanın en beceriksiz öğretmeni bile olsa çocuğun ondan alacağı çok şey var. Beceriksiz öğretmen diye tanım yanlış da. Ben en kötü senaryoyu söyleyerek neyin öne çıkması gerektiğini ifade etmek için bu cümleyi kurdum.' cümleleri ile sıraladı. Öğrenme nedir? 🔶 Gelişimin en önemli adımlarından biri de öğrenmedir. Bireyin gelişiminin oluşması için öğrenmeye önemli derecede ihtiyaç duyulur. İnsanlar ilk olarak aileleri aracılığıyla hayatı öğrenir, birçok bilgi ve beceri kazanır. 🔶 Kazanılan bilgi ve beceriler, kişinin çevresiyle kurduğu etkileşimlerin sonucu olarak oluşur. Öğrenme, tekrar ve yaşantı sonucu davranışta gözlemlenen kalıcı değişikliklerdir. Öğrenmenin özellikleri ➡ Öğrenme, iyi veya kötü özellikte olan davranış değişikliğidir. ➡ Öğrenme, uygulama sonucu oluşur. ➡ Öğrenme sonucunda oluşan davranış değişiklikleri kalıcı niteliktedir. 🔶 Çocuğun yeni bir davranış kazanabilmesi için çevrenin desteği önemlidir. Bir çocuğun düzgün yazı yazabilmesi için öncelikle kalemi düzgün tutabilmesi ve belli bir gelişim evresine ulaşması gerekir. Gelişim sağlansa bile çocuğun başkası tarafından yardım ile öğrenmesi gereklidir. Çocukluklarda dijital bağımlılık 🔶 Uzman Aile Danışmanı Saliha Erdim çocuklarımıza doğru bilgi sevgisi edindirmenin önemini şu şekilde anlattı: 'Yanlış alışkanlıkları değiştirmezsek, zamanla kendisini sevdirir. Bir de bakarsanız sevmeye başlamışsınız.Yüreğin doğru şeyi sevmesi için çaba harcamalıyız. Hanımefendiler diyorlar ki bir annenin çocuğuna sevgisi tartışılmaz, bir babanın tartışılmaz. Onun zihninde doğru davranmayı ön görecek bir bakış açısı olmadığından, o bilgi kendisi için anlamlı, değerli olmadığından veya o bilgiden uzak kaldığında yüreğimiz bilgiden yoksun duygularımızla çalışmaya başlar. O da bizim konforumuza hizmet eder. Bana görelerle hizmet eder. O zaman ben 'Bana göre yaptığın yanlış, bana göre cezalandırılması lazım şu çocuğun, bana göre şunu şöyle yapalım, bunu böyle yapalım. Sana görelerin doğru olduğunun kaynağı ne? Hangi bilgiden, hangi sağlam kaynaktan besleniyor, bu bana göreler? Zaten bana göre dediğiniz zaman bunun sağlam bir kaynak olmadığı çok açık. Beynimizdeki doğru davranma aşkı bizi doğru bilgilere yönlendirdikçe, doğru bilgileri aldıkça yüreğimiz doğru bilgi ile heyecanlanıyor. Doğru bilgi bizi istikamet üzerinde tutacak çok önemli ve anlamlı bir destek mahiyetindedir.' Ebeveynlere rehnber niteliğinde alıntılar Çocukların gelişim dönemleri: ➡ Bebeklik dönemi (0 - 2 yaş) ➡ İlk çocukluk (oyun) dönemi (3 - 6 yaş) ➡ İkinci çocukluk (ilkokul ) dönemi (7 - 11 yaş) ➡ Ergenlik dönemi (12-18 yaş ) 🔶 Bebeklik dönemi: Yaşamın ilk aylarındaki bebek, her açıdan annesine bağımlıdır. Bebek dünyaya geldiğinde dişleri yoktur, bu yüzden anne sütü ile beslenir. Bebeklik evresi çocukların en hızlı büyüyüp, geliştikleri dönemdir. Çocuğun her yönden sağlıklı büyüyebilmesi bu ilk yıllarda verilecek bakıma bağlıdır. Bu dönemdeki çocuklar bedensel (kas ve kemik) gelişimlerinin, bir uzantısı olarak kendi başlarına hareket edip yürümeyi öğrenmek durumundadır. Yürümeyi öğrenme 9 ay civarında ayakta durma çalışmalarıyla başlarken 2 yaş civarında yürümede ustalaşma gerçekleşir. 🔶 İlk çocukluk-okul dönemi İlk çocukluk dönemi, çocuğun aktif olarak çevresine yönelerek, uyarıcılarla dolu dış dünyayı keşfetmeye çalıştığı, insan hayatı için en temel becerilerinin kazanıldığı dönemdir. 🔶 İkinci çocukluk (ilkokul ) dönemi ( 7 - 11 yaş ): Çocuğun dış dünya ile daha iç içe olduğu dönemdir. Bu dönemin başlangıcı ilkokula yeni başlama, son yılları ise çocuğun ergenlik dönemine girmeye başlaması bakımından oldukça önemlidir. Çocukta bu dönemde: Mantıklı düşünme artar, yaşıtları önem kazanır, dil ve bellek becerileri artar, bilişsel beceriler artar,benlik kavramı gelişir. 🔶 Ergenlik dönemi (12 - 18 yaş ): Ergenlik dönemi, bedensel değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir. Çocukluk döneminde kısmen yavaşlayan bedensel büyüme ve gelişme, ergenlik döneminde yeniden hızlanarak bu dönemin sonunda yetişkinlik seviyesine ulaşır. Fiziksel değişimi hızlıdır, üreme olgunluğuna erişilir, kimlik arayışına odaklanılır, soyut düşünme ve bilimsel sorgulama gelişir, ergen ben merkezciliği bazı davranışlarda sürdürülür. Sağlıklı toplumun temeli: Çocuk psikolojisi 🔶 Saliha Erdim çocuklarımızın iki dönemi olduğunu öne sürerek bu dönemleri şu şekilde açıkladı ve bu iki dönemin birbiriyle oldukça bağlantılı olduğunu aktardı: 'Çocuklarımızın iki dönemi var. Çünkü dönemi ve niçin dönemi. Çocuklarımıza çünkü dönemi ana- babayı modelledikleri dönem.' Bunu yapıyorum, çünkü annem istiyor; bunu yapıyorum, çünkü babam istiyor.' dedikleri dönem. 7 ve 11 yaş aralıkları bu dönemi kapsar. Çocukların anne – baba arasında kaldığı, sosyal hayatın çocukları birebir çok da etkisi altına almadığı zaman dilimi. Çocuğun niçinli dönemine çünkülü döneminde yaptığımız yatırımlar önemli. Niçin dediği zaman çocuğun aklına, o anlamlı cevaplar gelecek. O anlamlı kahramanlar gelecek... Arkadaşlarında o anlamlı cevapları ve kahramanları arayacak; onlar olmadığı zaman rahatsız olacak, onları bulma arayışında olacak bu bir insanı hayatta sapasağlam bir duruşa sahip kılacak çok anlamlı bir arayıştır.' 🔶 Erdim, anne-babanın çocukla ilgilenmesinin, ona sorular sormasının, ona doğru hassasiyetler aşılamanın getirilerini şu cümlelerle izah etti: 'Çocuğunuzun öğrendiği zaman kendisini iyi hissetmesi, bugün şunu öğrendim diyerek heyecanla annesine ifade etmesi değerli. Ebeveynin 'Hadi bugün öğrendiklerinden birisini hayata geçirelim, bugünkü ders sana ne kattı?'' Ne öğrendin ve bununla ne yapalım?' demesi de kıymetli. Kitap okuma merkezli, öğrenme merkezli, aynı zamanda dinlenme ve bunlarla harmanlanmış bir paylaşım olduğu zaman o çocuklar durmadan kitap okur, gördüğü bir cümleyi annesine gösterir. Kendisi gibi arkadaşlar seçer. Kim neden heyecanlanıyorsa heyecanlandığı şeyin bulunduğu kimse onu çeker. Yanlışta heyecanlanan kişi yanlışı kendine çeker. Hacı hacıyı Mekke'de hoca hocayı tekkede bulur, deli deliyi bir dakikada bulur, derler. Çünkü bana göre insanın içinde kendisindeki hassasiyetlere ayarlı bir mıknatıs var. O mıknatıs kimi gönlünde yüceltiyorsun onu çekiyor. O yüzden de çocuklarımızın gönlüne doğru insanları, doğru hassasiyetleri yerleştireceğiz ki. Çocuklarımızın çünkü döneminde bunu yapacağız.' Okullar açıldı ebeveynler dikkat

Geleceğin inşasında en etkin rol: Çocuk eğitimi

Anne ve babalar için çocuk gelişiminde yapılacaklar