Osmanlı'nın Azerbaycanlı müzisyenleri
Özellikle Anadolu'da, tıp alanında çalışanlar arasında müzik sanatı ile profesyonelce ilgilenen insanlar da vardı. On dört ve on beşinci yüzyıllar içinde yaşamış; notası elimizde olan otuz örnek bestesiyle Abdülkadir Meragi (Meragalı Abdülkadir) bu örneklerin başında gelir. Sizler için Osmanlı'nın Azerbaycanlı müzisyenleri derledik.
ABDÜLAZİZ MARÂGÎ
Yüksek müzik yeteneğine sahip olan Abdülaziz, yıllar boyunca, hatta Fâtih döneminde de Osmanlı sarayında takdir edilen bir sanatçı idi. Bunu, Osmanlı arşiv kayıtlarında onun adının saygı işareti olan "Hâcc Abdülaziz" şeklinde geçmesi de kanıtlar. Burada, Abdülaziz'in babası, Abdülkâdir Marâgî'nin, oğullarının müzik eğitimi ile ciddî ve titiz bir şekilde şahsen meşgul olması ve sonuçta onları üstün müzik üstadları olarak yetiştirmesini hatırlamakta yarar var.
Abdülkâdir'in itirafına göre, onun yaşadığı dönemde artık seviyeli, bilgili icracılar kalmamıştır. Bu nedenle, bestelediği parçalardan sadece hafif, kolay olanlar icra edilirdi, zor müzik yapıtları ise bilgisiz müzikçiler kavrayamadıkları için çoğu unutulup kaybolurdu. Bu durum, Marâgî'yi kaygılandırırdı. Üzüntüsünü, "Bir kez değil, her nefes aldığımda bin kere 'ah!' çekiyorum!" şeklinde kitaplarında ifade etti.
Marâgî'nin kanısına göre, iyi bir müzikçi olmanın esas şartı, icra yeteneği ile müzik bilgisini yoğun çalışmalarla bir araya getirmesidir. Abdülkâdir'in kendi döneminde bile eserlerinin çoğunun kaybolması hakkında acı itirafı, kendi eli ile yazılmış kitaplarının çeşitli nüshalarında yer almıştır.