Tarihin en büyük camisi Samerra

🔹 Türkler İslam dini ile şereflenmelerinin hemen ardından, Abbasi Devleti'ne ait Irak topraklarına doğru göç etmeye başlar. İyi birer savaşçı olmalarından dolayı halife, Türkleri Abbasi ordusuna dahil eder. Aynı zamanda Türklere, devlet içerisinde yüksek mevkiler ve önemli görevler verir. 🔹 Halife Türklere o denli güvenir ki onlar için Samerra olarak anılacak şehri kurar. Sadece şehri kurmakla kalmaz, ülkenin başkentini de buraya taşıyarak stratejik ve siyasi bir hamle yapar. Orta Doğu'da kurulan ilk Türk şehri: Samarra 🔹 Halife Mütevekkil, Samerra'yı başkent yapmasının ardından 848-852 yılları arasında, Abbasiler Devleti'nin en parlak dönemine denk gelen yıllarda Samerra Camiu'l-Kebiri'ni, Dicle Nehri kenarındaki bu nadide şehri inşa ettirir. 🔹 Tarihi camiler içerisinde boyutlarıyla en büyük yeri edinecek olan Samerra Camiu'l Kebiri, yaklaşık 70.000 kişinin aynı anda ibadet edebileceği devasa ölçülerde inşa edilir. İslâm sanatında değişim rüzgârı: Abbasiler 🔹 Mimari olarak basit bir yapıya sahip olan cami, ilk İslam cami planlarının devamı niteliğindedir. Ortalama 15 metre yüksekliğe ve 2 metre kalınlığa ulaşan kuşatma duvarları, tuğla yapıda, büyüleci bir inşa üslubu gösterir. 🔹 Köşelerinde birer kuleye sahip olan Samerra Camii, doğu ve batı kenarlarında on ikişer, kuzey ve güney kenarlarında da sekizer olmak üzere toplamda kırk dört adet kule ile kuşatılıdır. Bilgi notu: İslam mimarisinin kadim tarihi eserlerinde köşelere kule koyulması geleneğinin arkasında derin bir mühendislik bilgisi yatar. Yapılarda en kırılgan bölge olan köşeler kuleler yardımıyla sağlam bir yapıya bürünür. Dünyanın en güzel cami minareleri 🔹 Emevi kasırlarındaki yuvarlak kuleleri hatırlatan yarım daire biçiminde dayanaklarla desteklenen kuleleri ve yanlarında dörder, kuzeyinde üçer sıra revağın çevrelediği avlusuyla büyük bir ihtişama sahip olan caminin, düz çatısı günümüze kadar ulaşamaz. 🔹 Avlusuna ve içerisine 16 farklı kapıdan girebildiğimiz Samerra Camii'nin kuzey tarafında 27 metre uzaklıkta, 'Melviye' adındaki büyük bir minaresi bulunur. İstanbul manzaralı minareli kütüphane 🔹 Devasa boyutlarda tasarlanan Samerra Camii, kerpiç malzemeden yapılmış olmasından kaynaklı olarak, günümüze iç mimari unsurları ile beraber ancak temel seviyesinde gelebilmeyi başarır. 🔹 Samerra camiinde yapılan kazılar, caminin içinde şuanda mevcut olmayan 2,07×2,07 metre ebatlarında 464 adet taşıyıcı olduğunu gösterir. Bunların üzerinde yaklaşık 10 metre yüksekliğinde, düz ve kemersiz bir tavan bulunduğu tahmin edilir. İstanbul'un yeni simgesi: Taksim Camii 🔹 Samerra Camii'nin harim bölümü mihraba dikey şekilde yerleştirilen 25 sahından oluşur. Bu devasa caminin orta bölgesindeki sahın diğerlerine nazaran daha geniş bir yapıya sahiptir. Harim: Harem kelimesinden türeyen harim kelimesi, cami alanını kentsel alandan ayıran duvarlarla çevrili dış avluyu ifade eder. Sahın: İslam mimarisinde etrafı duvar veya revaklarla çevrili iç avlu 🔹 Kıble duvarında sahınlarla aynı hizada 24, doğu ve batı duvarlarda da ikişer olmak üzere toplam 28 adet pencere bu görkemli yapıyı tezyin eder. Kim geldi pencerelerinin tarihi geçmişi 🔹 Samerra Ulu Camii, tarihteki en büyük cami olmasıyla dikkat çekmesinin yanı sıra, 'Melviye' isimli minaresiyle de büyük ilgi çeker. 🔹 Samerra'nın yapıldığı tarihe kadar, minare olarak benzerine rastlamadığımız bu minare formu ve büyüklüğü, eşsiz görüntüsüyle Kuzey Afrika minarelerini de etkiler ve tarihte önemli bir mimari eşik olur. Kuzey Afrika'da işgale karşı direniş hareketi: Senûsîlik 🔹 Samerra Ulu Camii'nin kuzeyine 27 metre mesafede bulunan bu eşsiz minare, caminin tam orta ekseninde yer alır. 3 metre yüksekliğinde ve 33,00×33,00 metre ölçülerinde kare şekilli olan kaidesi yardımıyla minareye çıkılır. 🔹 Kaidenin üzerinden başlayan ve üst bölüme doğru daralarak yükselen gövdesi etrafında dolaşan merdiven, minarenin tepesine kadar devam eder. İslam sanatında Emevi rüzgarı 🔹 Minarenin gövdesini dolaşan merdiveni, yaklaşık 2.30 metre genişliğinde, aynı anda hem inmeye hem de çıkmaya fırsat verecek bir büyüklüktedir. 🔹 53 metre yüksekliğindeki minarenin biçiminin Mezopotamya zigguratlarından esinlenilerek elde edildiği düşünülüyor. Taş çağı ve Mezopotamya tarihi 🔹 İslam şehirlerinin merkezinde caminin yer alması kaidesine bir örnek olarak verilebilecek olan Samerra Camii, tarihteki en büyük cami olması özelliği ile İslam mimarisinde önemli bir konumda yer alıyor. 🔹 Kerpiç özellikte inşa edilmiş bir cami olması, özellikle bu tür dayanımı çok yüksek olmayan bir malzeme ile yapılmış spiral bir minareye sahip olması, yapıldığı tarihten sonra gelen yapılara ilham verecek bir nitelik oluşturur. Bağdat şehrinin yakınında, Samerra'da ziyaretçilerini bekleyen bu cami, günümüz camileri ile büyük farklar barındırıyor. İslam mimarisinin kıblesi: Kabe

Tarihin en büyük camisi Samerra

Samerra şehri