Savaşta hayvanlar nasıl kullanılıyordu?

Hızlıdır, güçlüdür ve dayanıklılar. Savaş dünyasında hız, çeviklik ve dayanıklılık çok önemlidir. Bu özellikleri bir arada barındırabilmek ise büyük bir ayrıcalıktır. İlk başlarda kendi ağırlıklarının iki katı yükü çekebildikleri için taşımacılıkta öne çıkan atlar, daha sonra savaş arabalarını çekerek ve savaşçıların hareket kabiliyetini artırmak üzere eğitildi. Savaş arabalarına ilişkin en eski kanıtlar Irak sınırları içinde olan Sümer kenti Uruk'ta bulundu. MÖ 3200-3100 tarihlerine ait olduğu düşünülen küçük ve basit diyagramlar hem tekerlekli hem de kızaklı arabaları betimliyor. Bu arabalar öküz ya da at için yapılmış koşum takımı andırıyor. MÖ 2600 civarında Uruk'ta savaş arabaları kullanılmıştır. Savaş arabalarının en eski betimlemelerinde eşek tarafından çekilen dört tekerlekli ahşap bir kutu görülür. Fakat bu araçların tekerlek sayısı nedeniyle dezavantajları vardır. Manevra yapmak oldukça kısıtlıdır, maliyeti açısından fazladır ve en önemlisi dengeli değildir. Zamanla MÖ 2000'lerdeki savaşlarda etkili olan iki tekerlekli savaş arabalarını ortaya çıktı. Özellikle Hitit ve Mısırlılar tarafından geliştirilip savaşların önemli bir silah oldu. Asurlar sayesinde savaş atlarını tarihte süvarilerin yerini almasını sağladı. Bu değişimin iki önemli ihtiyacı karşılamak için yapıldı: Maliyeti düşürmek ve manevra kabiliyetini artırmak. Ekonomisinin tamamı tarıma dayanan Asurlular için maliyet oldukça önemlidir. Ahşap dayanıklı olmadığından ithal edilen bu kaynaklara erişimin pahalı ve zor olması savaş arabalarının üretimini güçleştirdi. Savaş atlarının modern ordular içinde kitlesel bir biçimde kullanıldığı Birinci Dünya Savaşı olmuştur. Atlar ağır silahları ve erzaklarına taşınmasını, ölü ve yaralıların tahliyesini sağladı. Bu kadar önemli hayvanlar sabotajcılar ile karşı karşıya kaldı. Cepheye sağ ulaşsın ya da ulaşamasınlar; atların sonu oldu. Makineli silahların ateşine olduğu kadar çetin kış koşullarına karşı da savunmasız olmaları ölümlerini kolaylaştırdı. Birinci Dünya Savaşı'nda yaklaşık sekiz milyon at, eşek, öküz ve katır ölür. Sağ kalanlardan işe yaramaz olduğu belirlenenler kasaplara satılır. Filler, antik dönem savaşlarının ağır toplarıdır. Cüsselerinin verdiği avantajlar ve doğal silahları dişleri ile savaş alanlarının vazgeçilmezi olmuştur. Bu, diğer hayvanların sahip olduğundan daha tehlikeli bir silahtır. Öğrenme yetileri ve zekâları sayesinde kolayca eğitilebilen filler, Bu özellikleri savaşta zafer kazanma peşinde olanların gözünden kaçmadı ve filler antik dönemde önemli bir rol üstlendi. Filler 4000 yıl önce İndus Vadisi'nde evcilleştirildi. Fakat tam bir denetim altına alınmazlar. Asi doğaları, maliyetli bakımları ve yavaş büyümeleri nedeniyle (yetişkinliğe varmaları 15 yıl sürer) tam anlamıyla evcilleştirilmeleri mümkün olmaz. Filler esir tutulup beslenerek tarım gibi işlerde kullanmak üzere eğitilirler. Aynı zamanda, özellikle Asya'da hüküm süren muson ikliminde, vahşi ormanların içinden geçmeyi mümkün kıldığı için taşımacılıkta yaygın bir biçimde kullanılırlar. Filler savaşta, saldırgan tavırları ile düşmanı kelimenin gerçek anlamıyla ezmek, askeri birliği dağıtmaktı. En değerlileri en yaşlı olanlardır. Çünkü bu filler deneyimliydi ve kendilerine daha fazla güveniyordu. Öğrenmiş oldukları daha fazla sesli ve işaretli komut bulunuyordu. 25 ile 40 yaşları arasındaki filler gücünün zirvesindeydi; fakat zihinsel disiplin yaş ile birlikte gelişiyordu. Filler aldıkları eğitimler ile savaşlarda ustalaştılar. Eğitmenler bu büyük hayvana sesli komutlar vererek, kulaklarının arkasına vurarak, askılarına dokunarak ve hatta tüm vücutlarından faydalanacak bir silah gibi kullanıyorlardı. Fakat filleri kontrol eden binicilerin savaşta kontrolü kaybettiği anda savaş alanındaki her şey ve herkes tehlike altına giriyordu. Fillerin savaşta görevleri düşman hattını dağıtıp, ezerek dişlerini savurmaktı. Savaş sırasında saatte 30 kilometre hıza ulaşabiliyorlardı. Fillerin sahip oldukları kalın derisi sayesinde öldürülmelerini ya da etkisiz kılınmalarını oldukça zorlaşıyordu. Hayvanın yüksekliği ve cüssesi ise binici için önemli bir koruma sağlıyordu. Fakat bu dev hayvanların bir açıkları vardı. Kendilerini paniğe kaptırarak hafif bir darbede sağa sola saldırıyorlardı. Avrupa'nın savaş filleri ile ilk karşılaşması ise Persler sayesinde oldu. MÖ 331'de Büyük İskender'in ordusuyla karşılaşan Pers ordusunda filler vardı. Fakat bu dev hayvanlar Persleri kurtaramadı çünkü Büyük İskender'in askerlerini fillerden uzakta konumlandırmıştı. Zaferden sonra İskender, bu yıkıcı hayvanları kendi ordusunda da kullanmaya başlayınca savaş fillerinin Antik Yunan ve Roma İmparatorluğu'nda macerası başladı. Köpekler savaşta ilk kez MÖ 628 yılında Lidyalılar tarafından Kimmerlere karşı kullanıldı. Lidyalıların köpeklerden oluşan ayrı bir taburu vardır. Romalılar köpeklerin dostluğundan ve korkutucu görüntüsünden yararlanırdı. Attila Han devasa Molosser köpeklerini ön cephede kullanır. Ortaçağ İngiltere'sinde iri cüsseli Mastiff ve Danua cinsi köpekler düşman atlarını ürkütüp üzerindeki savaşçının düşmesini sağlarlar. İspanyol istilacılar ise 16. yüzyılda Güney Amerika'daki işgalleri sırasında yerlileri öldürmek üzere köpekleri eğitirler. 18. yüzyılda gerçekleşen Yedi Yıl Savaşı sırasında Prusya Kralı Büyük Friedrich köpekleri ulak olarak kullanır. Napolyon'un da köpekleri seferlerde kullandığı bilinir. Bu birikim köpeklerin iki dünya savaşı boyunca da yaygın olarak kullanılmasına neden olur. Mesaj iletmek, iletişim kablolarını döşemek, mayın döşemeye yardımcı olmak gibi cephe gerisi işlerde olduğu kadar cephede sıcak savaşın içinde de yer alırlar. Birinci Dünya Savaşı'nda Alman ordusunda 30.000 köpeğin vardı. Nazi Almanya'sında Tiersprechschule Asra adında savaş boyunca faaliyet gösteren köpek okulları açılmıştır. Projenin merkezinde köpeklerin insanlar kadar akıllı Almanya'nın 'yeni hayvan psikologları' vardır. İkinci Dünya Savaşı köpeklerin yaygın olarak paraşütle atladığı bir dönemdir. Patlayıcı maddeleri kokusunu tanıyıp tepki vermeleri görevlerinden biridir. 'Ordunun gözü kulağı' olarak anılan İngiltere ordusu 2010'da Afganistan'da paraşütçü köpeklerden yararlanıldı. Sovyetler savaşı döneminde 50.000 savaş köpeği yetiştirdi. Bunlar nöbet, devriye, saldırı, yaralıları arama, mayın tarayıcılığı gibi çeşitli alanlarda kullanıldı. Rusların 'anti-tank' dedikleri bu köpekler, aldıkları eğitim sonucunda tankın altında yiyecek olduğunu düşünürler. Savaşa kadar aç bırakılırlar ve savaş sırasında sırtlarına içinde patlayıcı maddelerin olduğu bir kese bağlanarak düşman tanklarına gönderilirler. Yiyecek bulmak için tankın altına girmek üzere eğilen köpek fünyeyi de eğer ve tankı kendisiyle birlikte havaya uçurur. Üstelik panzerler köpek karşısında çaresizdir; çünkü hedef hem hızlı hem de fazla aşağıdadır. Alman panzerleri için büyük bir tehlike haline gelen bu köpekler hakkında Alman askerlerine görür görmez vurmaları talimatı verilir. Bu, etkili olacaktır. Düşman ateşinden geri kaçan köpekler, Sovyet tanklarını Almanlarınkinden ayıramadıkları için her iki tarafa da zarar vermeye başlayınca bu proje iptal edilir. Savaş Güvercinleri, özellikle I. ve II. Dünya Savaşları sırasında kullanılan eğitimli güvercinlerdir. Sakinlikleri ve yüksek üreme kabiliyetleri ile popüler oldular. Özellikle postacılık konusunda hızla ulakların yerini aldılar. Sümüklü böcekler zehirli gazları tespit etmede aynı şekilde köpekler kadar etkili duyulara sahiptir. ABD savaş zamanında ordusunu gazlardan korumak adına bir arayışa girdi. Sümüklü böceklerin tercih edilmesindeki sebep ise zehirli gaza maruz kaldığında ciğerlerini korumak için nefes almayı sağlayan odacıkları kapatırlar. Bunu keşfeden ABD'li bilim adamları 5 ay kadar sümüklü böcekler ile korundu. Akustik kedicik denilen bu proje, 1960'larda ABD gizli servisi CIA'nın kedileri casusluk için kullanmaya çalıştıkları bir yöntemdir. Cerrahi yöntemle kedinin vücuduna mikrofon, verici, pil ve kuyruğuna anten yerleştirilmeye çalışılmıştır. Projenin bütçesi 15 milyon Amerikan dolarını aştı. Derlenmiştir

Savaşta hayvanlar nasıl kullanılıyordu?

AT