Moskova’nın galerileri andıran metro istasyonları

İlk metro, Stalin'in emriyle 15 Mayıs 1935'te açılıyor. 11 kilometre boyunca Sokolniki – Smolenskaya arasında 13 hattı birbirine bağlayan bu demiryolu şu anda 313 km, 188 durakta, dünyanın Seul'dan sonra en çok kullanılan ikinci büyük metrosu statüsünde; renklerle ayrılmış 12 hatta günde ortalama 7 milyon kişinin kullanımında. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin en gösterişli projelerinden biri olarak düşünülen metro durakları avizeler, mermerler, heykeller, duvar resimleriyle bu dönemde tanışıyor, şu anda yerin altında adeta müze faaliyeti gören çeşitli duraklar bulunmaktadır. Yapımında 80 bin işçinin görev aldığı proje, sonunda 120'den fazla durağı ile dünyanın en büyük metro hattını ortaya çıkarır ve 15 Mayıs 1935 'te ilk kullanıma açılır. Günümüzde 12 değişik renkle tanımlanmış 12 hattın 11'i şehir dışından merkeze doğru planlanmıştır. HER GÜN YAKLAŞIK 9 MİLYON YOLCU 1950 yılında gelişen metro sisteminde bağlantıların kolaylaşması için Stalin tarafından tasarlanan ortadaki çember hat, bütün hatların aktarmasını yapmaktadır. Stalin metro haritasının üstüne kahve fincanını koymuş ve bir çember çizip inşaatı başlatmıştır. Bu hat Stalin'in kahvesinin rengini temsilen kahverengidir. Günümüzde devlet tarafından işletilmeye devam eden metro sürekli gelişmekte ve yeni duraklar eklenmektedir. 2017 itibari ile 203 durağı vardır ve toplam ray uzunluğu 339 kilometredir. Her gün yaklaşık 9 milyon yolcu metroyu kullanır. Bu Londra ve New York metrolarının günlük kullanım toplamlarından fazladır. 26 Aralık 2013 tarihinde 9,2 milyon yolcu ile en fazla yolcu taşıma rekorunu kırmıştır. Sadece 3 hat Moskova nehrini köprüyle geçmekte onun dışındaki tüm sistem yer altındadır. Moskova metrosu' nun en derin istasyonu Park Pobedy'dir ve 84 metre derinliktedir. Bu ortalama 70 metrelere inen derinlik savaş dönemlerinde hem karargâh hem de sığınak olarak kullanılabilmesi için bilinçli olarak yapılmıştır. ALMANLARIN HAVA SALDIRILARINA KARŞI SIĞINAK OLARAK KULLANILDI İkinci dünya savaşında Almanların hava saldırılarına karşı sığınak olarak kullanılırken 200'den fazla bebeğin burada doğumu kayda geçmiştir. Moskova metrosu vagonlarında durak isimlerinin anonsları merkeze doğru giden trenlerde erkek sesiyle, merkezden uzaklaşan trenlerde ise kadın sesiyle yapılmaktadır. Çember hatta ise saat yönü seferlerin anonsları erkekler, ters yönü seferlerde ise kadınlar tarafından yapılmaktadır. Dıştaki giriş binaları da oldukça ihtişamlı olan Moskova Metrosu' nun her durağı ayrıca bir sanat eseri gibi inşa edilmiştir. Metro duraklarından Komsomolskaya inşaatta çalışan Komünist parti gençlik birliği Komsomol'un 13 bin üyesini onurlandırmak için yapılmıştır. Sarı tavan üstüne büyük avizeler ve mozaiklerle bir saraya benzemektedir. Belaruskaya istasyonunda duvarlardaki mozaiklerde Beyaz Rusya'da ki hayat tasvir edilmiştir, yer zemini Beyaz Rusya'ya özgü halı deseni ile kaplıdır. Kievskaya istasyonundaki mozaiklerde Rusya ve Ukrayna arasındaki dostluk ve tarım teması işlenmiştir Ploşçad Revolyutsi istasyonunda Sovyetler birliğinin kurulmasına yardım eden sıradan vatandaşların gerçek boy heykelleri bulunmaktadır. Komsomolskaya: 1935'te açılmış olan bu durağın limon sarısı sütunları, Barok stilinde, Rusya'nın asırlardır süregelen barış ve özgürlük savaşlarını simgeleyen mozaiklerle bezeli. Arbatskaya: Daha önce Almanlar tarafından tahrip edilen istasyon yerine 1953'te, atom bombalarına karşı bile korunabilmek amacıyla inşa ediliyor. 250 metre eninde, 41 metre deriliğinde olmasının en önemli nedenleri arasında. Etrafındaki kırmızı mermerler, devasa abajurlar ve çiçek motifleriyle dekore edilmiş duvarlar, küçük bir sarayda olduğun duygusunu verebilmek için tasarlanmış. Belorusskaya: Bir zamanlar Belarus (Beyaz Rusya) ve Avrupa'ya giden trenlerin durağı olduğu için bu ismi alıyor. Ana salonunda Vladimir Lenin'in bir heykeli var. Novoslobodskaya: 1952 yılında yapılmış olan istasyonda Letonyalı sanatçılar E. Veylandan, E. Krests, and M. Ryskin tarafından yapılmış 32 cam panel bulunuyor. Mayakovskaya: Moskova'nın en güzel metro istasyonuna olarak adından söz ettirmektedir. Sovyet şair Mayakovsky'nin anlattığı gelecekten ilham alan bu istasyon İkinci Dünya Savaşı sırasında bir sığınak olarak kullanılmış, 7 Kasım 1941'deki devrim sırasında Stalin konuşmasını bu koridorlarda, binlerce kişiye yaptığı yer olmuş. Elektrozavodskaya: Tavanında 318 ampul, duvarlara resmedilmiş savaş dönemini aydınlatıyor. Shosse Entuziastov: Sarı mermerin her tonuna dokunabiliyor, platformun sonundaysa A. Kuznetsov'un 'Özgürlük Ateşi' isimli heykelleriyle buluşuluyor. Park Kultury: 1980 Moskova Olimpiyatları'nda en çok kullanılan istasyon Park Kultury. Çıkışında ise ünlü yazar Moxim Gorky'nin mozaiği yer almatadır. Teatralnaya: Bolşoy Tiyatrosu'nun durağının içi komünist rejim gelince yıkılan Christ the Saviour Katedrali'nin mermerleriyle yapılmış. Kristal lambalar, bronz çerçeveli resimlerle dekore edilmiş girişi görünce kendini az sonra tiyatrodaki izleyicilerden birine dönüşecek gibi hissetmen olası. Duvarlarda Kazakistan, Ukrayna, Gürcistan, Özbekistan gibi bir zamanlar S.S.C.B üyesi ülkelerin geleneksel dansçılarının kabartmaları bulunuyor. Kievskaya: İstasyon, Ukrayna'da yapılan yarışmanın kazananları tarafından tasarlanıyor. A.V. Myzin'in mozaikleri Rusya-Ukrayna arasındaki birlik ve beraberliği simgelemekte. 2006'da Fransız Hector Guimard'nun ünlü Art Nouveau girişinin reprodüksiyonu buraya getiriliyor. Ploshchad Revolyutsii: Metrodan çıkıldığında geçilen ark ile bu istasyonda o arkın her iki tarafında çocukları, sporcuları, çiftçileri, askerleri, avcıları, işçileri, kısaca proleterya kesiminden herkesi sembolize eden heykeller bulunmaktadır. Sınır kapısında duran görevlinin köpeğinin burnunu okşamanın iyi şans getireceğine inanılıyor.