Hafta sonu tavsiye listesi: Ne okuyalım, ne izleyelim nereye gidelim?

Yaşamak kitabının özeti Cahit Zarifoğlu'nun Yaşamak kitabı, hatıra türünde yazılmıştır. 'Ne çok acı var' cümlesiyle başlayan eser, babası ile olan mektuplaşmaları, askerlik anıları, arkadaşları ve kendini etkileyen olaylardan oluşur. Yazılar, kronolojik sırayla verilmez. Derin düşünceler ve etkileyici anlatımla kaleme alınan Yaşamak kitabında Zarifoğlu, fikir dünyasının kapılarını okuyucusuna aralar. 'Yaşamak' kitabından hayata dokunan 35 alıntı 'Ruhumuz dar bir şeridin içinden sızılarla geçiyor.' Cahit Zarifoğlu-Yaşamak 🌺 Türkçedeki hatıra türünün en yetkin örneklerinden biri olan Yaşamak, toplumsal olarak bir ışığa dönüştürmek istediğimiz acıya, bireysel bir dünyada aydınlık sağlamaktadır. Zarifoğlu, çevremizde gelişen olayların gözümüzü yorduğu ve bizim, hayatın bütünsel akışıyla olan bağlarımızı güçlükle koruduğumuz dönemde, o bağlara canlılık veren birkaç şairimizden biridir. Yaşamak, şiirindeki derinliğin yol açtığı açılım getiren ve şaire ait iç dünyanın zenginliğini gözler önüne seren bir eserdir. Şair, yaşamayı varlık ve oluşun özüne dokunan bir derinlik içinde algıladığı ve arka planındaki hikmetle anlaşarak yaşadığı için, aynı hikmetin onun anlatımında parıldaması pek tabiidir. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayın. SEZAİ KARAKOÇ'UN LİLİ ŞİİRİNİN ÖYKÜSÜ Sezai Karakoç'un ruhumuzu dinginleştiren 'Lili'si sevmenin en duru biçimde anlatıldığı şiirlerdendi. Şiir okunduğunda akla gelen ilk soru masumiyetinden pay almak istediğimiz Lili'nin aslında kim olduğuydu. Karakoç, var olmanın dinamitlendiği alanlardan biri olan aşkı Lili şiiri üzerinden anlattı. İşte usta şairin unutulmaz şiirinin yazılış hikâyesi👇 MİMAR SİNAN'IN DEHASININ ÜRÜNÜ: SÜLEYMANİYE CAMİİ 📍 Mimar Sinan'ın dehasının vücut bulduğu Süleymaniye Cami, dört yüz yılı aşkın ihtişamını koruyor. Süleymaniye Camisi ve külliyesi, İstanbul'un Suriçi'nde yer alan üçüncü tepesine, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirildi. İmparatorluğun en simgesel yapısı ve konumu ile de İstanbul'un siluetinin en güzel parçası olan külliyenin yapımına 1550 yılında başlandı. Yapı, imparatorluk topraklarının çeşitli yerlerinden getirilen malzemelerle 7 yılda tamamlandı. Tarihçi Peçevi'ye göre caminin de içinde yer aldığı külliyenin inşasına 896 bin 360 altın para ve 82 bin 900 akçe, yani yaklaşık 3200 kilo altın harcandı. 7 yıl süren inşasında bin 713'ü Müslüman, toplam 3 bin 523 işçi çalıştı. İstanbul'daki camilerin ilginç hikayeleri 📜 Rivayete göre, Kanuni Sultan Süleyman bir gece rüyasında Resul-i Ekrem Efendimizi gördü. İkisi, Haliç'i ve Boğaz'ı gören bir tepedeydi. Peygamber Efendimiz, Sultan'a oraya bir cami yaptırmasından bahsediyordu ve mihrabı ile minberinin yerini tarif ediyordu. Ertesi gün, Kanuni hemen Mimar Sinan'ı çağırdı. Onu rüyasındaki tepeye götürdü ve tam rüyasını anlatırken Sinan 'Sultanım, mihrabı burada, minberi burada olsun…' deyince Kanuni şaşırdı. Sinan sakince, 'Dün geceki kutlu ziyaretinizde ben de iki adım arkanızdaydım' diyecekti. 📌 Mimar Sinan, Süleymaniye Camii'nde verilen vaazın duyulması için, akustik sistemi üzerinde detaylı bir şekilde çalıştı. Sesin bir noktadan çıkarak caminin tüm köşelerine eşit şekilde dağılması için yoğun çaba gösterdi. Usta mimar, bu gayeyle Anadolu'da kullanılan turşu küplerinden 65 tanesini, ağızları aşağıya bakar vaziyette içi boş olarak ana kubbenin etrafındaki duvarlara yerleştirdi. Küplerin aralarını da yumurtanın akıyla sıvadı. Bir rivayete göre ise, Mimar Sinan akustiği test etmek için camide nargile içti. Sinan'ın camide nargile içtiği, Kanuni Sultan Süleyman'a şikâyet edilince, Sultan bunun sebebini sordu. Mimar Sinan, 'Sultanım, bakınız bunun içerisinde tömbeki yoktur, sadece su vardır. Bu, çektiğim zaman fokurdayan suyun sesinin kubbeye nasıl ulaştığı ve caminin her noktasına eşit vaziyette nasıl dağıldığını temin için yaptığım bir çalışmadır' diyerek Kanuni'yi yanıtladı. Mimar Sinan'ın eserleri hakkında 33 ilginç bilgi 📌 Mimar Sinan, caminin temeli kazıldıktan sonra birkaç sene temele kazık çaktı ve bekledi. Bu bekleyiş, o dönem usta mimarın işi ağırdan aldığı dedikodularına sebep olmuştu. Hâlbuki o, zeminin sıkılaşmasını ve oturmasını istiyordu. Yapı bu sayede asırlara meydan okudu. 📌 Süleymaniye Camii'nin bir diğer özelliği de, Mimar Sinan'ın buraya is odası yapmasıydı. İnşa edildiği dönemde elektrik olmadığı için, cami 275 adet kandil ve bunlara ek olarak mihrabın iki yanına yerleştirilen dev mumlar ile aydınlatılıyordu. 📌 Mimar Sinan yanan mumlardan çıkan isin, camiye zarar vermemesi amacıyla orta kapının üstünde bir oda tasarladı. Kandillerden çıkan is, meydana gelen akımla mihrabın aksi yönüne hareket ederek kapının üstünde dışarıya açılan dört adet küçük pencereden is odasına çekildi. 📌 Mimar Sinan'ın, hava akımını is odası yönüne ayarlayabilmek amacıyla, camiyi burayı merkeze alacak şekilde tasarladı. Odada biriken isle de mürekkep elde edildi. Bu mürekkeple o günün siyasi, dini ve idari bütün fermanları yazıldı. 📌 Bu mürekkebin sırrı ise, yazı yazıldıktan sonra kâğıda herhangi bir akıcı madde dökülse dahi yazıların kaybolmamasıydı. Yazıyı tahrip edebilmek için kâğıdın tamamen imha edilmesi gerekiyordu. Bu nedenle bütün önemli belgelerde, Sinan'ın keşfi olan bu mürekkep kullanıldı. 📌 İs odasından caminin içine açılan iki menfez için, Sinan ince bir detay tasarlamıştı. Menfezlerden bakıldığında, birinden sadece cami içindeki 'Allah' yazılı levha; diğerinden ise, 'Muhammed' yazılı levha görülüyordu. Mimar Sinan'ın az bilinen 15 eseri 📌 Süleymaniye Camii'nin 53 metre yüksekliğinde, 26,5 metre çapındaki merkezi kubbesini, dört adet fil ayağı taşıyor. Otuzar tonluk bu dört sütun, dört halifeyi yani Ebubekir, Ömer, Osman ve Ali temsil ediyor. Camideki granit sütunlardan birinin Topkapı Sarayı'ndan, birinin Fatih Kıztaşı'ndan, birinin İskenderiye'den ve diğerinin de Lübnan'ın Baalbek şehrinden getirildiği rivayet ediliyor. 📌 Osmanlı döneminde bu fil ayaklarında kürsülerin olduğu, ilim adamlarının buradan halka tefsir, İslâm hukuku, hadis ve tasavvuf dersleri verdikleri söyleniyor. 📜 Mimar Sinan, bu camiyle ilgili şöyle der: 'Süleymaniye'de kullandığım dört büyük mermer sütunun her biri bir diyardan gelmiştir. Bunlardan kıztaşı dedikleri sütun, Bizans zamanı dikilmiş minare kadar uzun bir taştı. Sütunlardan biri gemiyle ta Mısır İskenderiyesi'nden getirildi. Diğeri Baalbek'den Akdeniz'e kadar sürülüp oradan deniz yoluyla İstanbul'a taşındı. Dördüncü sütun da Topkapı Sarayı'ndan söküldü. Cami için lazım olan bütün ak mermerler, Marmara Adası'ndan kesilip getirildi. Yeşil mermerler Arabistan'dan somaki mermerler başka diyarlardan getirildi. Kapılar abanos ağacından yapılıyor, en değerli sedefkârlar tarafından işleniyordu. Hattatların en büyüğü Karahisar, kubbeye emsalsiz bir hatla bir ayet-i kerime yazdı' 15 maddede Mimar Sinan Caminin mimarisinde oldukça ilginç detaylar bulunuyor. Avlunun dört köşesinde bulunan dört minare, Kanuni'nin İstanbul'un fethinden sonraki dördüncü padişah oluşunu simgeliyor. Bu minarelerin camiye bitişik, ikisi üçer şerefeli ve 76 metre yüksekliğindeydi. Diğer ikisi ise ikişer şerefeli ve 56 metre yüksekliğindeydi. Minarelerdeki bu on şerefe, Kanuni'nin Osmanlı'nın onuncu padişahı olduğuna işaret ediyor. ARİFLERİN SATRANCI ♟ Ariflerin satrancı; satranc-ı urefa, yılanlı dama, Osmanlı satrancı adlarıyla bilinir. 8 asır önce Muhyiddin İbn-i Arabi talebelerinde tasavvuf yolunu öğretmek ve onları arif olmaya davet etmek için icat edildiği düşünülür. Bilinen satrançtan daha farklı bir oyun stratejisi vardır. Satrancın levhası, kişinin Rabbine ulaşmak için yürümek zorunda olduğu yolda, önüne çıkacak sayısız hamleden yüz tanesini işaret ediyor. Tasavvuf yolunda bu yüz hamleden sonra 'Visal'e ulaşılabiliyor. Ariflerin satrancında tek rakibiniz kendinizdir. Yaygın olarak bilinen satrançta kaleler yıkılıp sadece şahın kazanmasına müsaade edilirken ariflerin satrancı sizi kazanma hırsına çekmez aksine zilletten vuslata erdirir. Rabbine ulaşmak için yürümek zorunda olduğu yolda, önüne çıkacak sayısız hamleden yüz tanesine işaret edilir ♟ Satranç levhasında 10x10+1 toplam 101 kare bulunur. Bu oyundaki amaç, gelen zardaki kadar basamağı ilerleyerek 101. basamağa yani 'visale' ulaşmaktır. Oyun tahtasında yukarıyı gösteren oklar yükselebileceği noktaları, aşağıyı gösterenlerse düşüş yaşanabilecek olanları gösterir. İşte bu noktalar, tasavvuf erbabına yolu ve yoldaki halleri simgeler. ♟ Oyuna başlayabilmek için sayı fırıldağının mutlaka 6'ya gelmesi gerekiyor. Buradaki altı sayısının anlamı kötülüklerin ve kötü huyların terki anlamını taşıyor. 6 rakamıyla zillet (hor görme, aşağılık, alçaklık), teessüf (acınma, yazıklanma), rica (yalvarma), kavga, adavet (düşmanlık, hınç, kin) basamakları geçilip pişman olunarak nedamet basamağına gelinir ve böylece ilk basamaklardaki kötü huyların terki ile seyr başlamış oluyor. Bu, İslam tasavvufunda Allah'a ulaşmak için evrilmeye başlayan nefsin ilk uyanış derecesi olan nevfs-i levvameye işaret eder. Oyun toplam 101 basamaktan oluşur. ♟ Oyunun levhasında, kelimeler dışında yılanlar ve oklar da bulunuyor. Yılanlar nefsin kötü hallerini temsil ederken, oklar ise yolcularını yüksek mertebelere çıkarmak görevini üstleniyor. Örneğin 87. basamak olan muhabbet (sevmek) basamağı doğrudan 101. basamağa yani visale (kavuşmaya) ulaştırabiliyor. Bu 87. kare son kareden önce visale ulaştıran tek basamaktır. Ariflerin satrancı hakkında detaylı bilgi için tıklayın MEHMET EMİN AY- İNŞİRAH SURESİ'NDE BAHSİ EDİLEN GÖNÜL HUZURUNU NASIL ELDE EDEBİLİRİZ? Allah Teâlâ, bir önceki sure olan Duhâ suresi ayetlerinde Habib-i Edîbi'ne olan lütuf ve nimetlerini birer birer saymış ve gerek Peygamberlik gibi ulvî bir vazifenin ağır yükü, gerekse bu görevin gereği olan tebliğ vazifesini yerine getirirken müşriklerden gelen baskılar sebebiyle daralan göğsünü genişlettiğinden bahsederek başlayan İnşirah suresi, ayetleri anlamamıza imkan sağlayan sünnet-i seniyyedeki uygulamalar ve hadis-i şeriflerle bize şunları söylüyor… Allah'tan başkasını 'yâr' bilmeyen, gönlünde O'ndan başkasına 'yer' vermeyen; 'Gerçek hayat, ahiret hayatıdır' sözlerini söyleyen ve 'Fâni hayatın geçici lezzetlerini ortadan kaldıran, ağızların tadını kaçıran ölümü çokça hatırlayın' buyuran Hz. Muhammed'in (sav) göğsü genişletilip gönlü ferahlatıldığı gibi, ümmetinden olup ta yukarıda bahsi edilen iki hususu en büyük ideal bilen müminler de bu dünyanın çeşitli sıkıntı ve kederlerine karşı göğüsleri genişletilen, gönüllerine ferahlık bahşedilen kullar olmaya adaydırlar. Allah bir kulun kalbine genişlik ve ferahlık verince, gözünde dünyaya ait her şeyin değerini yitirdiği, artık o kişinin asıl ahiret yurdunu önemseyen ve ölüme hazırlık içinde olan biri haline geldiği görülür… Yazının tamamını okumak için tıklayın OSMANLICAYI ÖĞRENMENİN ALTIN KURALLARI Türkler İslam ile tanıştıktan sonra zamanla Arap alfabesini kullandılar. Bu yeni alfabe, bin yıllık devasa birikimin başlangıcı oldu. Balkanlar'dan Hindistan'a, Kuzey Afrika'dan Endonezya'ya kadar uzanan Osmanlıca, gelecek nesillerin tarih, kültür ve genel anlamda medeniyet inşasında kilit bir konuma sahiptir. Peyami Safa bununla ilgili şöyle der: 'Arap harfi bilmeyen bir genç için Türk tarihinde ve Türk edebiyatında orta seviyeyi bulacak kadar derinleşmek imkânsız.' Bu nedenle de Osmanlıcanın öğrenilmesi büyük önem taşır. İşte Osmanlı Türkçesini öğrenmenin altın kuralları👇 ✅ Osmanlıca, Arap alfabesiyle yazılan Türkçedir. Başlangıç için Arap alfabesindeki harflerin, günümüzde kullandığımız Latin alfabesinde hangisine denk geldiğini bilmesi gereklidir. ✅ Yazılar, sağdan sola doğru yazılır. ✅ Harfler, birkaç harf dışında, birbirine bitiştirilir. ✅ Harflerin temel şekilleri dışında başta, ortada ve sonda yazılışları ayrıdır. ✅ Arapça ve Farsçadan alınan kelimeler, orijinal imlalarına göre yazılır. ✅ Her ünlü için ayrı bir harf yoktur. Türkçede bulunmayan ünsüzleri gösteren harfler vardır. ✅ Türkçede bulunmayan ünsüzleri gösteren harfler Türkçedeki benzerleri gibi okunur. ✅ Osmanlıcayı öğrenme, alfabedeki harfleri ezberlemek, harflerin birbirleriyle bitişmesini, kelime haline gelmesini görmek ve okumakla sınırlı olmadığını unutmamak gereklidir. Bu, yalnızca Osmanlıcaya ilk adımdır. ✅ Fikriyat'ta yer alan Osmanlıca dersleri ile adım adım ilerleyebilirsiniz. Osmanlıca dersleri için tıklayın

Hafta sonu tavsiye listesi: Ne okuyalım, ne izleyelim nereye gidelim?

NE OKUYALIM?