Dünyanın en eski kullanılabilir kütüphanesi📚

859 yılında Fatima Al-Fihri tarafından kurulan Karaviyyin Üniversitesi dünyanın en eski üniversitesi olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda üniversite kütüphanesi de dünyanın halen kullanımda olan en eski kütüphanesi unvanına sahip. Restore edilen kütüphane halka açık hale getirildi. Yazma eserler açısından İslam dünyasının en zengin kütüphanelerinden biri olan Karaviyyin Kütüphanesi'nde kâğıt ve ceylan derisi üzerine yazılmış, aralarında Sultan Ahmed el-Mansûr tarafından hediye edilmiş olanın da bulunduğu çeşitli mushaflar yer alır. Dini eserlerin yanında tıp, felsefe ve matematik bilimine ait kıymetli eserler mevcuttur. Cami ve medreseden oluşan, yapımı 859 yılında tamamlanan, Karaviyyin Külliyesi'nin yanında yer alan kütüphane, yaklaşık 5 yüz yıl sonra yapılmasına rağmen ismini bu külliyeden alıyor. Kütüphane, külliyede okuyan öğrenciler başta olmak üzere yaklaşık 700 yıldan beri halka hizmet veriyor. Çeşitli bakım ve onarım çalışmaları haricinde devamlı açık kalan ve dünyada kullanımda olan en eski kütüphaneler arasındaki yerini koruyor. Kuzey Afrika'da 1196-1465 yıllarında hüküm süren Meriniler zamanında kurulan ve yaklaşık yedi asırdan beri ayakta duran Karaviyyin Kütüphanesi'ne, Faslı hükümdarların önemli yazma eserleri ile değer verdikleri kitapların korunması ve istifade edilmesi için teslim edilmiş. Tarih, coğrafya, astronomi, matematik, felsefe ve İslam ilimleri başta olmak üzere birçok alanda nadir ve eşsiz eserlere sahip olduğundan dolayı burası dünyanın en önemli kütüphaneleri arasında bulunuyor. İbni Tufeyl'in 7 bin 7 yüz beyitten oluşan 'Urcuze fi't-tıb' adlı eserin tek nüshasının bulunduğu kütüphane, buna benzer onlarca tek ve yüzlerce nadir eser ile binlerce el yazması kitaba ev sahipliği yapıyor. UNESCO'nun 'Dünya Hafızası' listesine alınan kütüphanede, Fas'ta yaşadığı ve eğitim aldığı süre içerisinde Karaviyyin Kütüphanesi'nin müdavimlerinden İbn Haldun'un 'Mukaddime' adlı eserinin 'en doğru' el yazmalarından biri, yine bu kütüphanede muhafaza ediliyor. Kütüphanede, ceylan derisi üzerine elle yazılan 9. yüzyıldan kalma Kur'an'ı Kerim, özel korunan kitaplar arasında bulunuyor. Kütüphanenin en korunaklı bölgesinde ve yüksek teknolojiyle korunan bölümünde yer alan el yazması eserler, özel izin ve kütüphane sorumlusu Bukeşuh'un gözetiminde görülebiliyor. Karaviyyîn Camii'nin yapılmasıyla birlikte mushaflar ve bazı hadis kitapları özel bir bölümde yer alıyordu. Bunun dışında saray, medrese kütüphaneleri ve özel şahıslara ait kütüphaneler de vardı. Bütün bu koleksiyonlar Karaviyyîn Kütüphanesi'nin çekirdeğini teşkil etmiştir. Merînî hükümdarlarından Ebû İnân el-Merînî Karaviyyîn Camii'nde bir kütüphane oluşturmuştur. Kapısı üzerinde yer alan kitâbeden Cemâziyelevvel 750'de (Temmuz 1349) yapıldığı, hükümdarın buraya çeşitli kitaplar vakfettiği ve kütüphanenin işleyişiyle ilgili bazı kurallar koyduğu anlaşılmaktadır. İbn Haldûn, meşhur eseri el-ʿİber'in bir nüshasını Karaviyyîn Kütüphanesi'ne vakfedilmek üzere gönderdiğini kaydeder. Yazma eserler açısından İslam dünyasının en zengin kütüphanelerinden biri olan Karaviyyîn Kütüphanesi'nde kâğıt ve ceylan derisi üzerine yazılmış, aralarında Sultan Ahmed el-Mansûr tarafından hediye edilmiş olanın da bulunduğu çeşitli mushaflar yer alır. *Önceki dönemlerde yalnızca araştırmacılar ve akademisyenler için açık olan kütüphane, günümüzde halka da açık hale getirildi. Dinî eserlerin yanında tıp, felsefe ve matematik bilimine ait kıymetli eserler mevcuttur. Bunların önemli bir kısmı Abbâsîler döneminde yapılmış tercümelerdir. Kütüphanenin sorumlusu Abdulfettah Bukeşuh, yaptığı açıklamada, 'Kütüphanenin kurulduğu 1349 yılından bu yana burası Fas Kralları tarafından korunup kollanmış tarihi bir merkezdir. Kütüphanenin restorasyonu, bakımı ve genişletilmesi konusunda hiçbir masraftan kaçınmayan krallık, her zaman buraya özel bir ilgi gösterdi.' dedi. Ali b. Yûsuf b. Tâşfîn'in ve diğer bazı hükümdarların saray kütüphaneleri Karaviyyîn'e nakledilmiştir. 685'te Kastilya kralı olan IV. Sancho ile Merînî Ebû Yûsuf Ya'kūb arasında yapılan antlaşmadan sonra Fas'a gönderilen on üç deve yükü kitap Karaviyyîn Kütüphanesi'ne konmuştur. Filâlîler'den Mevlây İsmâil'in esir alınan her Hristiyanı 100 kitap karşılığında serbest bırakması koleksiyonları zenginleştirmiştir. Gerek Filâlîler gerekse Sa'dîler ve onlardan sonra gelenler Karaviyyîn Kütüphanesi'ni geliştirmek için büyük çaba göstermişlerdir. Günümüzde Karaviyyîn Kütüphanesi Fas'ın en önemli milli kütüphanelerinden biridir.

Dünyanın en eski kullanılabilir kütüphanesi📚

DÜNYANIN HAFIZASI