'Dost Ehli' ve 'Gönül Adamı' Fethi Gemuhluoğlu

🔹 'İnsana, fikre, komşuya, coğrafyaya, tarihe, kendi vücuduna, görünen ve görünmeyene her şeye karşı dost olmak' anlayışıyla tanınan Gemuhluoğlu, 1922 yılında İstanbul Göztepe'de, Arapkirli bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 🔹 Fikir insanının çocukluk yılları, son Osmanlı aydınlarının yaşadığı Erenköy ve Göztepe semtlerinde geçti. Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdikten sonra bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam ederek, 1950-1955 yılları arasında İstanbul'da çeşitli okullarda Türk Dili ve Edebiyatı hocalığı, 1955-1963 yıllarında Spor ve Sergi Sarayı Müdürlüğü yaptı. Fethi Gemuhluoğlu'ndan 20 alıntı 🔹 Almanya'da 2 yıl serbest gazeteci olarak çalışan Gemuhluoğlu, 1965-1966 yıllarında Milli Eğitim Bakanlığı'nda özel kalem müdürlüğü görevinde bulundu. 🔹 1966-1970 yılları arasında Ankara ve İstanbul'da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği basın müşavirliği görevini ifa eden Gemuhluoğlu, yaptığı çalışmalarla yaşadığı döneme 'gönül ve iyilik adamı' olarak damgasını vurdu. 🔹 1970-1977'de de Türk Petrol Vakfı'nda genel sekreter olarak çalıştı. 'Dostluğun adresi' olarak vasıflandırılan Gemuhluoğlu, bulunduğu bütün görevlerde, batılılaşmanın Türk toplumunda meydana getirdiği tahribatın onarılması için büyük çaba sarf etti. Bu toprakların her kıymetine ayrı bir önem atfetti 🔹 Gemuhluoğlu, sadece belli bir kesime değil, medeniyetimizi ve geleneksel bilgeliğimizi oluşturan bütün unsurlara, yapılara ve kişilere sesleniyordu. 🔹 Bu anlamda Yaşar Kemal'den Asaf Halet Çelebi'ye, Bedri Rahmi Eyüboğlu'ndan Genco Erkal'a, Cahit Zarifoğlu'ndan Nuri Pakdil'e, Neyzen Tevfik'ten Cinuçen Tanrıkorur'a, bu toprakların her kıymetine ayrı bir önem atfediyor, birliyor, derliyor, toparlıyor, toplumu topluca bir kalkınmanın, bir dirilişin ve yeniden varoluşun safına çekiyordu. Derin bir entelektüel: Hilmi Ziya Ülken 🔹 Fethi Gemuhluoğlu'nun sahip olduğu sağlam karakteri, toplumu bütün olarak ele alan bütünleştirici tutumu ve herkese sevgiyle yaklaşımından dolayı etrafında aydın bir çevre oluşturarak, entellektüel, bilim ve fikir sevdalısı olan, okuyan ve düşünen bir ilim halkası oluşturmayı başardı. 🔹 Sahip olduğu zarif İstanbul Türkçesiyle yaptığı konuşma, mektup ve makalelerinde iman, aşk, emek, hürriyet, güzel ahlak, çalışkanlık gibi değerlerin savunucusu olan Gemuhluoğlu, döneminin yükseköğrenim gençliğine bu değerleri aşıladı. 🔹 Fethi Gemuhluoğlu'nun fikirlerini işlediği yazıları Serdengeçti, Yeşilada, Arapgir Postası, Türk Yurdu, Düşünen Adam Mecmuası, Yeni Sabah, Göldağı gibi gazete ve dergilerde yayımlandı. 🔹 Yazılarında ele aldığı konuları hayatın içinden seçen usta yazar, makalelerinde, şehirlere göçün gelecekte doğuracağı tehlikeleri, Macar hürriyet savaşçılarını, mazlum ve masum milletlerin bağımsızlığını, İslam ülkelerinin birbirine yakınlaşmasının önemini, Müslümanların birbirlerini tenkit etmesinin yanlışlığını incelikle işledi. Milli sinemanın öncüsü: Yücel Çakmaklı 🔹 Sanattan siyasete, ahlaktan eğitim ve tarihi meselelere kadar hemen her konuda yazılar yazan Gemuhluoğlu'nun şahsiyetini oluşturan temel unsurlardan biri de tasavvuf oldu. Bir dava adamı: Necip Fazıl Kısakürek 🔹 Gemuhluoğlu, hayatı boyunca tasavvufun riya ve şöhretten uzak durmayı telkin eden anlayışına bağlı kalarak, birbirinden uzak çevrelerden edindiği çok sayıda dostuna hiçbir çıkar endişesi gözetmeden yaklaşmanın ve insanlık adına çalışmanın önemini telkin etti. 🔹 Konuşmalarında, makale ve mektuplarında sevgi ve dostluk kavramları üzerinde titizlikle duran Fethi Gemuhluoğlu, bunların ölçüsünün insana ve İslam'a hizmet etmek olduğunu, sevginin hiçbir karşılığının bulunmadığını, insan hayatının aşk ve dostluk üzerine kurulduğunu ifade etti. 🔹 İnsanın iyi tarafını öne çıkarmanın ancak sevgi ve dostlukla mümkün olduğunu her fırsatta dile getirmeyi şiar edinen Gemuhluoğlu'na göre aşk, insanın katı yanlarını yumuşatarak, yaşanan zorluklara ve sancılı hayat serüveninde tevekkül ehli olmak için gerekli olan sükûnet duygusunu edinmek ve bir esneklik kazandırması yönünde büyük önem taşıdı. 🔹 Bazı sohbet, mektup, hatıra ve yazıları ve vefatından sonra hakkında yazılanların bir kısmı, 'Dostluk Üzerine' isimli kitapta toplandı. Bu eserde yer alan bir sohbeti ise daha sonra 'Dostluğa Dair' adıyla ayrıca yayımlandı. 🔹 'Dost Ehli' ve 'Gönül Adamı' olarak anılan, 5 Ekim 1977'de İstanbul'da hayata veda eden fikir ve düşünce dünyasının yıldızı Fethi Gemuhluoğlu, Sahrayıcedid Mezarlığı'nda medfun bulunuyor. Hocaların Hocası: Şerif Mardin 'Dostluk Üzerine' adlı kitabında insanların öncelikle birbiriyle sonra da tarihle, coğrafyayla, ağaçla dost olmaları gerektiğini vurguladı. Sadece uyku, para ve caniliği bunlardan ayrı tuttu. Bir sözünde 'Her şeye dost olalım, politikaya dost olmayalım. Her şeye dost olalım, hırs-ı mal ve hırs-ı caha dost olmayalım. Her şeye dost olalım, paraya dost olmayalım.' der. Fethi Gemuhluoğlu'nun, Dostluk Üzerine isimli kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. 🔹 Fethi Gemuhluoğlu 22 Kasım 1975 tarihinde 'Dostluk' üzerine irticâlen yaptığı konuşmada uyku, ölüm ve aşk üzerine şöyle bir hatıra bırakıyor: ... 'İnsanın uykuya sırt çevirmesi lâzım. Peygamber-i Ekber uyumazlardı. Eğer Türkiye'de insanlar, Türk insanı, Müslüman insan, Millet-i İslâmiyye'nin insanı, İslâm Milleti'nin insanı, yeniden bir 'ba'sü ba'de'l-mevt' sırrını yaşamak istiyorsa, onu ihyâ etmek istiyorsa, yeniden bir ba'sü ba'de'l-mevt'e doğmak istiyorsa, uykuyu kaldırmalıdır. Uykuya düşman mı olalım? Hayır! Uykuya dost olmayalım. Her şeye dost olalım, politikaya dost olmayalım. Her şeye dost olalım, hırs-ı mâl ve hırs-ı câha dost olmayalım. Ben parayı sol elleri ile tutanların destanımsı, mucizemsi hikâyeleri ile büyümüş bir arkadaşınızım. 'Feleğin kahpe başında paralansın parası', 'Ben güzel sevmeye geldim, değil ekmek yemeye' diyor büyük Hazret-i Neyzen. Kaddesallahu sırrâhul azîz, diyorum. Belki şaşıracaksınız bir şâribü'l-leyli ve'n-nehâr, bedmest bir zât-ı âliye öyle diyorum. Öyle demenin, bu şekilde kendisini tekrîm etmenin dahi gerçekte tekrîm mânâsının dışında kaldığına kailim; yetmiyor, bu tekrîm ve bu takdîs dahi yetmiyor. Size diyorum ki, tarihe dost… ama bir yerde diyeceğim ki, ölüme dost olunuz. Âhiret dünyada başladığına göre, dünya ve âhiret tefrîki bizim izâfî değerlerimiz olduğuna göre, biz dünya ve âhireti kendimiz tefrîk ettiğimize göre, hadd-i zâtında kendisi bir olduğuna göre, Bir'de bir olduğuna göre, ölüm ve yaşam diye iki ayrı şey olmadığına göre; o zaman, nasıl kendimize dost olmak mecbûriyyetinde isek, ölüme de dost olmak mecbûriyyetindeyiz. Çünkü ölüm, insana gözünün akının siyahına yakınlığından daha da yakındır. Peygamber-i Ekber, 'Ölüm, insana, gözünün akının siyahına olan yakınlığından daha yakındır.' buyuruyorlar ve asıl daha güzeli, yine Peygamber-i Ekber buyuruyorlar ki, 'Ölüm, mü'minin tuhfe-i cânıdır'. Sâhib'ine, Rabb'ına canını hediye etmesidir, tuhfedir.' … Sözümüzün başına dönüyorum, yani aşk. 'Aşk gelicek cümle eksikler biter' dendiği doğrudur. İlmin kîl u kâl olduğu doğrudur. Çünkü gerçek olan aşktır. Doğru söylüyor Eşrefoğlu, gayet tabiî Hakk kelâmı ediyor, şiir yazmak gayreti içinde değil. Diyor ki, 'Gökten belâ yağmur gibi yağsa / Başını ana tutmaktır adı aşk'. Tabiî, Yunus doğru söylüyor, 'Aşk gelicek cümle eksikler biter' diyerek. Tabiî, bunlar doğru. Tabiî, biz meczubu yanlış anlıyoruz. Biz istiğrâkı yanlış anlıyoruz. Biz aşkta müstağrâk olmayı yanlış kıymetlendiriyoruz. Peygamber-i Ekber buyuruyorlar ki, 'Sevdiklerinize sevginizi izhâr ediniz.' Yunus diyor ki, 'Sevdiğimi söylemezsem, sevmek derdi beni boğar.' Görüyorsunuz ki, hilkât muhabbet üzere ve aşk üzere halkedilmiş. … Son sözüm: 'Nefesler pâyende ola. Demler, safâlar müzdâd ola. Kulûb-ı âşıkan küşâde ola…' Bana hakkınızı helal ediniz.'