Tarihte nam salmış Bürde Kasidesi

◾ Peygamber Efendimiz (sav) daha hayatta iken ona sevgisini göstermek amacıyla birçok şiir yazıldı. Gelenek haline gelen bu şiir türleri ise kaside olarak adlandırıldı. ◾ Bu kasidelerden biri ise Hz. Peygamber'in (sav) huzurunda okundu: Kaside-i Bürde. ◾ Kâ'b bin Züheyr tarafından yazılan kaside, Peygamber Efendimizin (sav) üstün ahlaki vasıflarını, getirdiği tevhid mesajının değeri, ona iman edip yolundan giden sahabenin cesaretini anlatır. ◾ Kâ'b bin Züheyr, şiirinin 'Muhakkak ki Peygamber (sav) kendisiyle aydınlanılan, Allah'ın çekilmiş yalın kılıçlarından bir kılıçtır' beytini söylediğinde Peygamber Efendimiz (sav) duygulanarak üzerindeki hırkayı çıkarıp ona hediye etti. Bu olay nedeniyle kaside 'kaside-i bürde' olarak anıldı. *Bürde: Hırka ◾ Cahiliye döneminin meşhur şairlerinden olan Kâ'b bin Züheyr, Müzeyne kabilesine mensuptu. Kâ'b bin Züheyr'in ailesinden dedesi, babası, kardeşi Büceyr, oğlu, torunları ve halaları da şairdi. Kâ'b bin Züheyr, daha çocuk yaşta şiire olan yeteneğiyle dikkat çekmişti. ◾ Kâ'b bin Züheyr'in babası bir gece rüyasında gökten uzatılan bir ip gördü. Rüyasında ne kadar uğraşsa da ipe yetişemez. Bunun üzerine oğulları Kâ'b ile Büceyr'i çağırıp onlara: 'Oğullarım! Âhir zaman peygamberinin gelmesi yakındır, ancak ben yetişemeyeceğim, siz araştırıp ona iman edin' diye vasiyet etti. ◾ Sonraki yıllarda henüz İslam ile şereflenmeyen Ka'b bin Züheyr, kardeşi Büceyr'in Müslüman olmasına öfkelenerek Hz. Peygamber'i (sav) hicveden şiirler söyledi. Bu şiir, Resulullah'ı (sav) son derece üzdü. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (sav), Kâ'b Bin Züheyr'in kanının helal kıldığını söyledi. ◾ Kâ'b bin Züheyr, kabilesine sığınmak istese de akrabaları onu geri çevirdi. Büceyr kardeşine mektup yazarak içinde bulunduğu kötü durumu anlatıp, onu İslam'a davet etti. Tövbe edip Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna gelmesini ve Efendimizden af dilemesini istedi. ◾ Daha sonra Müslüman olmaya karar veren Kâ'b Bin Züheyr, Peygamber Efendimizden (sav) af dilemeye karar verdi. ◾ Hicretin 9. yılında Medine'ye gelen Kâ'b, Peygamber Efendimizin (sav) huzuruna, yüzünü örterek çıktı. Allah Resulü (sav) onu şahsen tanımıyordu. Sonra ise diz çöküp, Efendimizin mübarek elini tuttu ve şöyle sordu: 'Kâ'b bin Züheyr, tövbe etmiş ve Müslüman olarak huzuru saadetinize gelmek istiyor. Ben, onu size getirsem, ona emân verir, tövbesini ve Müslümanlığını kabul eder misiniz?' ◾ Peygamber Efendimizin (sav) hiç kimseyle olmadığı gibi, Kâ'b bin Züheyr ile de kişisel bir husumeti yoktu. Eğer söylediklerinden dolayı pişmanlık gösterir ve Müslüman olursa bir mesele kalmamış olacaktı. Nitekim Resulullah (sav) de bu soruya 'Evet' cevabını vermişti. ◾ Bunun üzerine Ka'b, elini Peygamber Efendimizin (sav) elinden ayırmadan, şehadet getirerek Müslüman oldu. Hz. Peygamber (sav), bunun üzerine 'Sen kimsin?' diye sordu. ◾ Ka'b'ın kendini tanıtmasından sonra ashabdaki bazı kimseler, Efendimize (sav) yazılan hiciv dolu şiiri hatırlayarak şairin üzerine yürüdü. Fakat Resulullah (sav): 'Bırak onu! O, şu âna kadar içinde bulunduğu durumdan pişmanlık duymuş ve Hakka dönmüş olarak gelmiştir.' buyurdu. (Sîre, 4:146-147; ibn-i Kesîr, Sîre, 3:700-705) ◾ Kâ'b bin Züheyr, Peygamber Efendimizin (sav) huzurunda yaptıklarından dolayı pişmanlığını, tövbe edip af dilediğini, Müslüman olduğunu, Efendimizi ve ashabının cesaretini dile getiren meşhur kasidesini okudu. ◾ Kâ'b bin Züheyr, şiirinin 'Muhakkak ki Peygamber kendisiyle aydınlanılan, Allah'ın çekilmiş yalın kılıçlarından bir kılıçtır' beytini söylediğinde Resulullah (sav) duygulanarak üzerindeki hırkayı çıkarıp ona hediye etti. Bu olay nedeniyle kaside 'Kaside-i Bürde' ve ''Banet Süâdü' olarak anıldı. Suad'ın ayrılığın yetmiyormuş gibi, iki taraf arasında söz taşıyanlar bana; 'Ey Ebû Sülmâ'nın oğlu! Sen, artık kendini ölmüş bil.' dediler. Kendilerine güvenip de başvurduğum her dost ise bana; 'Seni oyalayıp teselli edemem, başının çaresine bak.' dedi. ◾ Geleneksel kaside şekilden söylenen 53 beyitten oluşan Kaside-i Bürde, üç bölümden meydana gelir. Nesib olarak adlandırılan birinci bölüm 14 beyitten oluşur. Bu bölümde nasihat dinlemeyen, sözünde durmayan, cefakâr, yalancı, vefasız dost olarak simgelenen Süâd'dan ve onun ayrılığından bahsedilir. Rüya gibi boş hayaller peşinde koştuğundan bahseder. ◾ Tasvir olarak adlandırılan 21 beyitten müteşekkil ikinci bölümde kaside geleneğine uygun olarak memduha ulaşmak üzere bindiği deveyi tasvir eder. Üçüncü bölüm olan 17 beyitten oluşan medih bölümünde ise Peygamber Efendimize özrünü, Resûl-i Ekrem'in kendisini affetmesi hususunda hiçbir dostundan yardım görmediğini, Resûlullah'a kendisi hakkında olumsuz birçok şey söylendiğini, ancak bunların dedikoducular tarafından uydurulduğunu, Hz. Peygamber'den ceza değil af umduğunu söyledikten sonra onu övmeye başlar. ◾ Hırka, Kâ'b bin Züheyr vefat ettikten sonra, Muaviye 20.000 dirhem karşılığında Kâ'b'ın vârislerinden satın aldı. Sonraki dönemlerde, halifeler bu hırkayı korumuş, önemli törenlerde giymişti. ◾ Kâ'b'a hediye edilen bu hırka, Moğol istilası nedeniyle Bağdat'tan Mısır'a götürüldü. Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır'ı fethedilince İstanbul'a getirildi. Hırka, sarayda diğer kutsal emanetlerle beraber günümüze değin özenle korunmaya devam ediyor.

Tarihte nam salmış Bürde Kasidesi

BÜRDE KASİDESİ NEDİR?