Riyazü's Salihin hakkında bilinmesi gereken bilgiler

İmam Nevevî'nin kaleme aldığı Riyazü's Salihin adlı eserin tam adı 'Riyazü's Salihin min hadisi seyyidi'l-mürselîn'dir. 14 Nisan 1272 tarihinde tamamlanmış olan bu eser 18 bölüm, 400'e yakın bab ve 1900 civarında hadisten meydana gelir. Bazı bölüm ve babları onlarca hadisten, bazıları birkaç hadisten oluşan eserde konuların niteliği sebebiyle tekrar eden pek çok hadis vardır. Bölümlerin ve özellikle babların dikkat çekici yanı her birinin sıralanışındaki fikrî insicam ve mükemmel iç düzendir. Babların adlandırılmasındaki isabet İmam Nevevi'nin hadis kitaplarında yer alan rivayetleri büyük bir vukufla değerlendirdiğini, Kur'an ve Sünnet'in muhtevasına vâkıf olduğunu gösterir. Eser sadece bir hadis mecmuası değil Nevevî'nin yaşadığı dönemde toplumun ve İslâm coğrafyasının meselelerini ortaya koyan bir belge, ferdin ve cemiyetin ihtiyaçlarına İslâm'ın iki ana kaynağı ışığında çözüm üretme yollarını anlatması açısından âlimler, yöneticiler ve halk için bir rehber niteliğindedir. Bir diğer özelliği de her konuyu âyet ve hadislerle ele almasıdır. Nevevî, Riyâzü's Sâlihîn'e aldığı hadislerin çoğunu Kütüb-i Sitte'den seçmiştir. Bunların dışında kalan hadisleri İmam Mâlik'in el-Muvattaʾı, Ebû Bekir el-Humeydî'nin el-Cemʿ beyne's-Sahîhayn'ı, Ahmed b. Hanbel'in el-Müsned'i, Hâkim en-Nîsâbûrî'nin el-Müstedrek'i ve Dârimî ile Dârekutnî'nin es-Sünen'lerinden derlemiş, hadislerin sened zincirini çıkararak sahâbî râvinin adını vermekle yetinmiştir. Kitapta hadis metinleri kaynaklarda geçtiği gibi nakledilmiş, her hadisin sonunda kaynağı belirtilmiş ve hadisle ilgili değerlendirmeler oradan aynen alınmış, bazı hadislerin ve râvilerin değerlendirilmesi Nevevî tarafından yapılmıştır. Hadislerde geçen kelime ve tabirlerin bir kısmı açıklanmış, fazla uzun hadisler bazen kısaltılmış, çok az sayıda hadis mâna ile rivayet edilmiştir. Nevevî, Riyazü's Salihin'e aldığı hadislerin sahih olduğunu söylemekteyse de eserde az sayıda zayıf hadisin bulunduğu kaydedilmekte, bazıları bunların üç kadar, bazıları ise elli kadar olduğunu ileri sürmektedir. Nâsırüddin el-Elbânî ve Şuayb el-Arnaût yaptıkları neşirlerde zayıf rivayetlerin zayıflık derecelerini belirtmiş, ancak bunların eserin değerini azaltmadığına işaret etmişlerdir. İçerdiği hadislerin büyük kısmı Buhârî ve Müslim'in el-Câmiʿu's-sahîh'lerinden seçilen Riyazü's Salihin, İslâm dünyasında Müslümanların el kitabı olma özelliğini korumuş, bu sebeple Kur'ân-ı Kerîm'den sonra en çok okunan kitap olduğu söylenmiştir. Çok sayıda yazma nüshası bulunan eserin ilk basımı 1302'de (1885) Mekke'de gerçekleştirilmiş, daha sonra 80'den fazla neşri yapılmıştır. Bunlar arasında Muhammed İmâre (Kahire 1375), Rıdvân Muhammed Rıdvân (Kahire 1379), Abdülazîz Rebâh ve Ahmed Yûsuf ed-Dekkāk (Dımaşk 1396), Nâsırüddin el-Elbânî (Beyrut 1406), Ahmed Râtib Hammûş (Dımaşk-Beyrut 1408/1987), Şuayb el-Arnaût (Beyrut 1407/1987) ve Fârûk Hamâde (Kahire 1409) tarafından yapılanları önemlidir. Eserin bilinen ilk muhtasarı, Yûsuf b. İsmâil en-Nebhânî'nin Buhârî ve Müslim'in müşterek rivayetlerinden 800 kadar hadisi ihtiva eden Tehzîbü'n-nüfûs fî tertîbi'd-dürûs'udur. Eserin ilk baskısı 1329 yılında Kahire'de gerçekleştirilmiş, daha sonra Dımaşk ve Beyrut'ta birçok defa basılmıştır. Riyazü's Salihin'in Türkçeye ilk tercümesi, Hasan Hüsnü Erdem'in Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 1974 yılında yayımlanan çevirisidir. Daha sonra eseri 1974'te Mehmet Emre, Sıtkı Gülle, Salih Uçan ve hadis açıklamalarıyla birlikte1991-1992'de İhsan Özkes Türkçeye tercüme etmiştir. Riyazü's Salihin'in ilk cildini okumak için tıklayın. Riyazü's Salihin'in ikinci cildini okumak için tıklayın. Riyazü's Salihin'in üçüncü cildini okumak için tıklayın.

Riyazü's Salihin hakkında bilinmesi gereken bilgiler

RİYAZÜ'S SALİHİN NEDİR?