Kur'an-ı Kerim okumanın faziletleri

Peygamberimiz aracılığıyla Kur'an-ı Kerim'in gönderilmiş olması, Allah'ın kullarına en büyük lütfudur. Çünkü bu kutsal kitap, kıyamete kadar insanlara doğru ve yanlışı gösterecektir. Müslümanlar, ondan hiçbir zaman uzak durmamış, onu okumuş okutmuşlardır. Resulullah, kendisine indirilen her ayeti çeşitli kabile ve milletlerden meydana gelen ashabına vakit geçirmeden tebliğ etti. Hz Peygamber'in vahiye dayalı bu okuyuşu, farklı lehçelerle Kur'an-ı Kerim okuyanlar arasında meydana gelmesi muhtemel olan ihtilafları önledi. Kur'an-ı Kerim'i sesli okumanın asıl gayesi, Kur'an-ı Kerim'in orijinal metnini muhafaza etmektir. Bu açıdan Kur'an-ı Kerim'i okumak çok önem arz eder. Hz. Peygamber'in Kur'an kelimelerini ne şekilde telaffuz etmişse, aynen o şekilde gelecek nesillere intikal ettirmek, kıraat ilmi ve isnat sayesinde Kurrâ'ya (hakkıyla Kur'an okuyanlara) nasip olmuştur. Diğer bütün diller ve metinler, zamanla mana ve ses tarafıyla değişikliğe uğrarken, Kur'an, inmeye başladığı günden zamanımıza kadar hiçbir değişikliğe uğramadan, tüm özelliklerini muhafaza etmiş tek metindir. Kur'an-ı Kerim denince, hemen herkesin aklına, Allah'ın kelâmı, mukaddes kitabımızın gelmesi büyük anlam taşır. Bu duyunun lezzetiyle Müslümanlar, Kur'an'ı en güzel şekilde okumak ve okutmaktan geri durmadılar. Bir taraftan en güzel hafızları yetiştirirken bir taraftan da bir taraftan da kıraât ve tecvit kitaplarını telif ve şerh eden âlimler gerekli çalışmalarını sürdürdüler. Peygamberimizin 'Sizin en faziletliniz Kur'an öğrenen ve öğretendir.' (Buhâri, Fazailü'l-Kur'an, 20; Ebu Davud, Süleyman b. Eşas es-Sicistani, Sünen, Mısır, 1369-1370, Salat, 70.) buyurduğu hadis-i şerifler, Müslümanları Kur'an okumaya teşvik etmişti. Kur'an'ın ezberlenmesi Müslümanların ilgisini toplamış, binlerce hafız yetiştirilmişti. '(Ey Muhammed!) Sana mübarek kitabı ayetlerini düşünsünler ve aklı olanlar öğüt alsınlar diye indirdik.' (Sa' d, 32/29) ayeti, Kur'an'ı Kerim'i okumada öncelik taşıyan hususu en güzel şekilde dile getirmiştir. İnsanlar, Kur'an-ı Kerim'in işaret ettiği sırları düşünmeye, aldıkları öğütleri hayatlarına tatbik etmeye çalışmalı ve çaba göstermelidirler. Mehmet Zihni Efendi, 'el-Kavlü's-Sedid fi İlmi't-Tecvit' isimli eserinde Müslümanların çok Kur'an-ı Kerim okumaları ile ilgili şunları kaydeder: 'Sahabeden ve selef-i salibinden Kur'an'ı her gün hatmedenler olmuş ve haftada bir hatmedenler pek çok bulunmuştur. İmam Ebu Hanife, Ramazan-ı şerifte her gün bir hatim ve her gece bir hatim, bir de teravih hatmi olmak üzere atmış bir hatim okurdu. 'Kur'an'ı, kalbiniz alıştığı müddetçe kıraâtına devam edin, kalben Ondan ayıldığınızda kıraâtı bırakın.' (Buharî, F.Kur'an, 37; Ebu Abdillah Muhammed b.İsmail b.İbrahim b.Muğire, el-Lü'lü ve'l-Mercan, Nşr: Muhammed Fuad Abdulbaki, Kahire, 1949, III, 279-280.) hadis-i şerifine göre Kur'an hatmini hususi bir zamana tahsis etmenin lüzumu yoktur. Dikkat ve düşünmek üzere okuyarak, ayda ve haftada, senede bir hatim dahi kâfidir. İmam Azam şöyle demiştir: 'Kim Kur'an'ı (baştan sona) her sene iki defa okursa Onun hakkını ödemiş olur. Çünkü Nebi (s.a.v) vefat ettiği yıl Cebrail (a.s.)'a iki kez Kur'an'ı arz etmişti (dinletmişti). Kur'an-ı Kerim'in hıfzı, farz-ı kifayedendir. Unutulması büyük günahtır. Kur'an'dan namaz caiz olacak kadarını ezberlemek, her Müslüman kadın ve erkeğe farz-ı ayındır. Fatiha ve bir sure ezberlemek vaciptir. Kur'an okumak çok önemli bir amel ve ibadettir. Çünkü bu amel ve ibadeti işleyenler; kesinlikle Allah ile konuşuyor olduklarını hissetmelidirler. Allah'ın kelâmını okuyanlar ve başkalarına okutanlar; şu hususlara uymaları gerekir: 1- Ta'zimin ifadesi sayılan abdest alıp, kıbleye dönmeli. 2- 'Eûzü' ile Kur'an okumaya başlamalı. Buna, 'İstiaze' de denmektedir. Allah'a yönelme anlamını taşıyan bu cümlenin aslı şöyledir: 'Kur'an okuduğun zaman, o kovulmuş şeytandan Allah'a sığın.' (Nahl suresi, 16/98) 3- Kur'an okumadan evvel, ağzın misvakla veya temiz bir şeyle temizlenmesi gerekir. Kurtubî, Resullulah'ın namaza kalktığında veya Kur'an okumak istediğinde bu yola başvurduğunu bildirmektedir. (Nevevi', et-Tibyan, s. 38) 4- Hafızlığa çalışmıyorsa okuyucu, okumasında süratten sakınmalı, tertil ve tecvide dikkat etmelidirler. 5- Kur'an'ın temiz ve şerefli yerlerde okunması, huşu ve tazim içerisinde bulunulması ve mananın tefekkür edilmesi yanında, riyadan ve gösterişten sakınılması gerekir. 6- Kur'an'ın tertip üzere okunması, sahih kıraâtlarla tilavet edilmesi, şaz kıraâtlardan sakınılması gerekir. 7- Azap ve rahmet ayetleri okunurken yerine göre sesi yükseltmek ve yerine göre sesi yükseltmeden hüzünlü ve hafif bir eda ile okumaya dikkat etmek. 8- Kur' an okuyanın, her harfin hakkını vermesi ve kelamın açık bir şekilde ortaya çıkmasını sağlayıp, ne kendini ne de dinleyenleri Kur'an'dan bıktırmaması gerekir. Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- buyuruyorlar ki: 'Kur'ân tilâvetini, harflerini güzel ve doğru telâffuz ederek, mânâsını düşünerek ve sesinizi güzelleştirerek süsleyiniz.' (Taberânî, Kebîr, XII, 118) 'Kur'an'daki en büyük ayet Âyete'l-Kürsîdir.' (Müslim, Müsâfirîn, 258) 'Allah her işte adli; yerine göre doğru hareket etmeyi, yapdığını en güzel yapmayı ve akrabaya ikramda bulunmayı emrediyor. Bütün kötülüklerden, çirkin şeylerden ve azgınlıkdan da nehyediyor. Muhakkak öğüt almanız için size öğüt veriyor.' (Nahl Sûresi, 90) âyetidir. 'Kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse onu görür, kim de zerre ağırlığınca bir şer işlerse onu görür.'(Zilzal Sûresi, 7-8) ayetleridir. 'De ki: Ey nefislerine zulmetmekte aşırı giden kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyiniz. Çünkü Allah bütün günahları mağfiret eder. Her şeyi mağfiret eden, sonsuz rahmet sahibinin tâ kendisidir O!' (Zümer Sûresi, 53) ayetleridir. Kur'an-ı Kerim'in Allah kelâmı olduğuna kesin inanan müminlere göre, Onu okumak bir ibadettir. Allah katında ecir ve sevabı en fazla olan bir ibadettir. Mümin Kur'an'dan feyiz almasını bildiği, bu maksatla okuduğu ve dinlediği Kur' an ayetlerini, kendisi için manevi bir destek, bir kuvvet, ferahlatıcı şifa ve rahmet vesilesi olarak telakki etmektedir. Bu davranış ve anlayışı ile de kendisini bahtiyar bir kul olarak kabul eder. 'Size, sımsıkı sarıldığınız müddetçe benden sonra sapıtmayacağınız iki mühim emânet bırakıyorum. Biri diğerinden daha büyüktür. O da Allâh'ın Kitâbı'dır! Kur'ân, semâdan yeryüzüne uzatılmış sağlam bir ip gibidir. Diğer emânet de âilem, Ehl-i Beyt'imdir. Kur'ân ve Ehl-i Beyt'im cennette Havuz'un başında benimle buluşuncaya kadar birbirlerinden ayrılmazlar. Benden sonra o ikisine karşı nasıl muâmelede bulunduğunuza iyi bakın, dikkat edin!' (Tirmizî, Menâkıb, 31/3788) 'Allah'ın kitabını okuyanlar, namazını kılanlar ve kendilerine verdiğimiz rızktan (Allah için) gizli açık sarf edenler, asla zarara uğramayacak bir kazanç umabilirler.' (Fatır suresi, 35/29) 'Kim Kur'ân'ı küçük yaşlarda öğrenirse Kur'ân onun etine ve kanına işler (Yâni Kur'ân'ın feyziyle nûrlanır.)' (Ali el-Müttakî, I, 532) 'Çocuklarınızı üç hususta yetiştirin: Peygamber sevgisi, Ehl-i Beyt sevgisi ve Kur'an kıraati… Çünkü hamele-i Kur'ân (yâni Kur'ân hafızları) hiçbir gölgenin bulunmadığı kıyâmet gününde peygamberler ve asfiyâ (yâni safâya ermiş olan Allâh dostları) ile birlikte Arş'ın gölgesindedir.' (Münâvî, I, 226) 'Biz Kur'an'dan öyle bir şey indiriyoruz ki o, müminler için şifa ve rahmettir. Zalimlerin ise yalnız ziyanını artırır. ' (İsra suresi, 17/82) 'Ebu Zerr'den (rivayet edilmiştir.) Resuluilah (s.a.v.) bana dedi ki: 'Ey Ebu Zer, Allah'ın Kitabından bir ayet öğrenmek için sabahleyin evinden çıkman, senin için yüz rekat namaz kılmandan daha hayırlıdır.' (İbnu Mace, Sünen, I, 79) 'Ebu Hureyre (r.a.)'dan, Resulullah'ın şöyle dediği (rivayet edilmiştir.): 'Malı evlerinden bir evde (cami veya mescit) Allah'ın kitabını okumak ve aralarında müzakere etmek için bir araya gelen topluluk üzerine huzur iner, onları rahmet kaplar, melekler kuşatır ve Allah kendi katındakilerle onları zikreder.'' (Sahiu Müslirn bi Şerhi'n-Nevevi, XVII., 21-22; Ebu Davud, Sünen, I, 336; Karaçam, a.g.e., s.83; Abdu'l-Varis Said, Teysiru't-Tecvid, s.l5,1993; Bkz, İmam Gazzali, İbyau Ulumi'd-Din, Bedir Yayınlan, İst.1974, I, 773) 'Ümmetimin ibadetinin en faziletlisi, Kur'an okumaktır.' (Suyutî, el-İtkan; I, 105; Feyzu'l-Kadir Şerhu Camiu's-Sağir; VI, 290) 'Evlerinizi namaz ve Kur'an kıraâtı ile süsleyin.' (Yakub b.Ali, Şerhu Şir'ati'l-İslam, II, 52; Gazali, a.g.e., I, 774) 'Kur'an okuyun ve onu ezberleyin. Muhakkak Allah, Kur'an'ı ezberleyen kalbe azap etmez.' (En-Nüveyrî, Şerhu Tayyibeti'n-Neşr, V,66; Keşfû'l-Hafa, I, 129; Feyzü'I-Kadir, I, 522; Nevevî, Riyazu's-Salihin ve Tercemesi, Çev: Kıvamü'd-Din Burslan- Hasan Hüsnü Erdem, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1972, II, 338/99-995-997) 'Resulullah (s.a.v) ' buyurdu: Ümmetimin en şereflileri Kur'an'ı ezberleyenlerdir.' (Suyutî, el-İtkan; I,136) İbni Ömer (r.a.)'dan rivayete göre: ' İki kişi hariç kıskançlık, haset yoktur. Birincisi: Allah'ın kendisine verdiği Kur'anı gece gündüz okuyan kimse, İkincisi de Allah'ın kendisine mal verdiği, gece gündüz onu Allah için infak eden kimsedir.' (Suyutî, el-İtkan; I,136) İbni Mesud'dan rivayete göre: 'Allah'ın kitabından kim bir harf okursa, onun için bir hasene (sevap) vardır. İyilik ise, kendi cinsinden on misline bedeldir. Ben, elif lâm mîm bir harftir demiyorum; bilâkis elif bir harftir, lâm bir harftir, mîm de bir harftir.' (Tirmizi, Şerhu Sahihi't-Tirmizi, I, 34) Ebi Umame' den rivayete göre: ,'Kur'an okuyunuz. Çünkü O (Kur'an) sahibine şefaatçi olarak gelir, şefaat eder.' (Müslim, K.Salati'l-Müsafirin, Kur'an Okuma Fazileti, es-Suyuti, el-İtkan; I, 137) 'Kur'ân-ı Kerîm'in emir ve nehiylerini tutarak onu okuyunuz. Eğer seni kötülüklerden vazgeçirmiyorsa onu okuyor değilsin.' (Heysemî, I, 184). 'Kur'ân-ı Azîmü'ş-şân'ın diğer kelâmlara olan üstünlüğü Rahman Teâlâ Hazretlerinin mahlûkatına olan üstünlüğü gibidir.' (Beyhakî, Şuab, II, 404). 'Bir gecede Kur'ân'dan yüz âyet okuyan kimse gâfilin gürûhundan ma'dûd olmaz.' (Dârimî, Fedâilü'l-Kur'ân, 28). 'Her gece Yâsin-i şerîfi okuyan mü'min mağfiret olunur.' (Beyhakî, Şuab, II, 480). 'İhlâs-ı şerîfi bin defa kıraet eden mümin, kendini Allah'tan satın almış olur.' (Suyûtî, el-Câmiu's-Sağir, no: 8953). 'Yasin-ı şerîfi her gece okumaya devam eden kimse vefât ederken şehîd olarak vefât eder.' (Heysemî, VII, 218). 'Her gece Vâkıâ sûresini tilâvet eden kimseye ebediyyen fakirlik ve sıkıntı isâbet etmez; yani darlık görmez.' (Beyhakî, Şuab, II, 492). Nevvâs İbni Sem'ân radıyallahu anh şöyle dedi: Ben Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'i: 'Kıyamet gününde Kur'an ve dünyadaki hayatlarını ona göre tanzim eden Kur'an ehli kimseler mahşer yerine getirilirler. Bu sırada Kur'an'ın önünde Bakara ve Âl-i İmrân sûreleri vardır. Her ikisi de kendilerini okuyanları müdafaa için birbiriyle yarışırlar' buyururken işittim.' (Müslim, Müsâfirîn 253. Ayrıca bk. Tirmizî, Fezâilü'l-Kur'ân 5) 'Kur'an'ı gereği gibi güzel okuyan kimse, vahiy getiren şerefli ve itaatkâr meleklerle beraberdir. Kur'an'ı kekeleyerek zorlukla okuyan kimseye de iki kat sevap vardır.' (Buhârî, Tevhîd 52) Kur'an-ı Kerim, hiçbir kimsenin, zümrenin veya cemaatin tekelinde değildir. Çünkü O, bütün insanlık âlemine gönderilmiş eşsiz, mucize bir kitaptır. Ona sahip çıkan herkesin kitabıdır, ona sevgi ve saygıda kusur etmeyen, emir ve yasaklarına göre hayatını, aile yapısını terbiye edip düzenleyen, samimi kimselerin kitabıdır. Bu gözlem altında, herkes onu okuma, öğrenme, dinleme ve kabiliyeti nispetinde ondan öğüt alma hakkına sahiptir. Bu hak öyle bir haktır ki, yüce Allah tarafından kullarına ihsan edilmiştir. Bu hakkını kullanan nice insan vardır ki, başlangıçta sapıklık içinde yüzdüğü halde onun hidayetiyle, onun nuruyla mutluluğa ermiş ve gerçek manada Allah'ın rızasını kazanmış olan insanların safına girme erdemine nail olmuştur. (Derlenmiştir.)

Kur'an-ı Kerim okumanın faziletleri

Kur’an okumak neden gereklidir?