Kulluğun ölçütleri nelerdir? Allah'ın kalpteki sırrı...

Niyetin esasları: İhlas ve samimiyet 🔹 Niyette ihlas ve samimiyet kavramları oldukça önemlidir. Bunların biri olmaz veya niyet edilen iyilik pratiğe dökülmezse orada manevi eksiklikler doğar. 🔹 İhlas ve samimiyetlerini fiile dönüştüren, en güzel örnekler, Peygamberimizin (SAV) en yakınındakiler yani sahabelerdir. Ebu Amr ed-Dânî, 'Kitabu'l-Beyan' adlı eserinde isnadını da kaydederek Hz. Osman, Hz. İbn Mes'ud ve Hz. Ubey'den şunu rivayet etmektedir: 'Resulullah (SAV) onlara Kur'ân-ı Kerim'den on âyet-i kerime öğretirdi. Onlar ise bu âyet-i kerimelerde amel ile ilgili hususları öğrenmedikçe bir başka on âyet-i kerimeye geçmezlerdi. Böylelikle Hz. Peygamber(SAV) bizlere hem Kur'ân-ı Kerim'i ve hem de onunla amel etmeyi birlikte öğretirdi.' Niyetin merkezi: Kalp 🔹 Niyet, kalbin bilinçli olarak 'iyiliğe' yönelmesidir. Bir ibadetin Allah (CC) katında sahih olabilmesi için kabul edilen ilk şarttır. 🔹Vav TV'de yayınlanan 'Son Davet' programına konuk olan Prof. Dr. Özcan Hıdır ibadet ve niyet ilişkisi hakkında şunları söyledi: 'İbadet aslında bilinçlilik halidir. Yani şuurlu olmaktır. Niyetin amel ile çok yakından ilişkisi vardır. Bütün mezheplerde niyet şarttır. Ama bazılarında sesli söylemek bazılarında gizli söylemek gerekir. İkisi de makbuldür. Netice de ikisi de kalptedir.' 🔹 Kalbin yönelmesi ve niyet bu bakımdan önemlidir. Kalp, aklın merkezidir. Sonuç olarak ise niyetin merkezi kalptir. Eyüp Sultan ve Ni'mel Ceyş kabirleri 🔹 İman tanımına bakıldığında aslında iman, kalpte tasdiktir. Bu minvalde Buhari'nin iman hakkında meşhur bir rivayeti bulunur: ↪ 'İnnemel amalü binniyyat ve innema likulli emrin ma neva' Muhakkak ameller niyetlere göredir. Herkese ancak niyet ettiği şey vardır. 🔹 Hz. Ömer (RA), Resulullah'ı (SAV) şöyle buyururken duyduğunu söyler: 'Yapılan işler, niyetlere göre değerlenir. Herkes yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti Allah'a (SAV) ve Resulüne varmak, onlara hicret etmekse, eline geçecek sevap da Allah'a ve Resulüne (SAV) hicret sevabıdır. Kim de elde edeceği bir dünyalığa veya evleneceği bir kadına kavuşmak için yola çıkmışsa, onun hicreti de hicret ettiği şeye göre değerlenir.' 🔹 Ahmed İbni Hanbel, Ebü Davud, Tirmizî, Darekutnî gibi büyük alimler, Hz. Ömer'in (RA) rivayet ettiği bu hadisle İslam'ın üçte birini anlamanın mümkün olduğunu söylemişlerdir. 🔹 Örneğin, bir çay bile güzel niyet ile içilirse, mubah olan amelimiz, fiilimiz ibadet haline dönüşebilir. ↪ Peygamber Efendimizin (SAV) yaptığı işleri örnek alan ve niyetini de işin içine katan herkes sevabını, karşılığını alır. Niyet kelimesinin kökeni 🔹 Arapça kökenli 'niyyet' kelimesini 'bir şeyi yapmayı önceden kurma, zihinde tasarlama, yapmayı aklına koyma, yapmaya karar verme' anlamlarına gelir. 🔹 Hıdır, niyet kelimesini şöyle açıkladı: 'Niyet, fiilin kalpte oluşan şekline, bir eşyaya, bir olguya bilgi ve bilinçle yönelimidir.' Dua yerine geçen eylem: Tefekkür Yolda olmak 🔹 Niyet önemli olduğu kadar, sonucu da önemlidir. Fakat bir Müslüman, yaptığı iyiliklerin karşılığını, sonucunu bekleyerek yapmaz. 🔹 Hıdır, bu konuyla alakalı şu ifadelerde bulundu: 'Zafer değil sefer diye bir söz vardır. Mesele aslında yolda olmaktır. Müslüman sonuca yani zafere odaklanmamak lazım. Esas odağımız niyetlenerek o niyete uygun şekilde ameli ve ihlaslı olmak.' 🔹 Niyet, sürecin başlangıcını ifade ettiği gibi devamını ve sonucu da işaret eder. Hıdır, bunu tek bir cümlede özetledi: 'Biz neticede kalplerde olanı teşhis etmek, onları açıp bakmak görevimiz değil. Biz zahire hükmederiz.' İhlas nedir? 🔹 Arapça kökenli bir kelime olan 'ihlas', 'riyâsız ve yapmacıksız inanış, çok samîmî bağlılık, katışıksız tam doğruluk' anlamlarına gelir. İhlas kavramına göre niyet 🔹 Niyet kalpte olan bir şey ise ihlas da o kalbe verilen Allah (CC) sırrıdır. İhlasın künhüne vakıf olmak kolay değildir. Rölatif ne demek? 🔹Hıdır, ihlas kavramının Allah'ın kalpteki sırrı olduğunu belirtti: 'Biz bir insana ihlaslı bir kimse deriz, hüsnü zan besleriz. Esas olan budur. Ama neticede gerçek manada onun ihlaslı mıdır değil midir? Bunu bilemeyiz. O Allah'ın (CC) kalpteki sırrıdır.' İhlaslı olanlar: Muhlisler 🔹 Arapça kökenli muhlis kelimesi, 'inanç, düşünce ve davranışlarında gösteriş ve ikiyüzlülüğü bulunmayan, dostluğu içten ve samimi olan kimse' anlamına gelir. Kısaca ihlaslı olan kimselere muhlis denir. Bu kavramla ilgili aşağıdaki hadis-i şerifi örnek gösterebiliriz: 'Heleken nas illel alimun ve helekel alimun illel amilun ve helekel amilun illel muhlisun' ↪İnsanlar helâk oldu; âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu; ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu; ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar. (Gazzâlî,İhyâu ulûmi'd-dîn, 3/414, 4/179, 362) Ameliyle hareket edenler: Âlimler 🔹 Bilmek, her durumda insanın imdadına yetişmez. Bu bir dereceye kadar önemlidir. Kur'an-ı Kerim'in Fatır Suresi 28. ayetinde âlimler şöyle övülmüştür: 'Ve minen nasi ved devabbi vel en'ami muhtelifun elvanuhu kezalik, innema yahşallahe min ibadihil ulemau, innallahe azizun gafur.' ↪ Muhakkak Allah'tan (CC) en fazla ittika eden, korkan, çekinen, saygı duyan, sorumluluk bilinciyle hareket eden âlimlerdir. Aslında oradaki âlimler işte aynı zamanda ameliyle de hareket edenlerdir. İttika ne demek? 🔹 Dr. Hıdır, din ile bilimin birbirinden ayrılması hususu hakkında şunları söyledi: 'Din ile ilimler toplumumuzda ayrı değildir. Postmodern dönemdeki Müslümanların zihin bölünmelerin, fragmante olmalarının en önemli sebeplerinden bir tanesi de bu ilimlere; dini ilimler, dini olmayan ilimler diye bakmaktır. Günlük hayatta okuduğumuz, öğrendiğimiz mihver ayetler niçin ahlaka veya davranışa yöneltmiyor? Bu soruyu bütün Müslümanların kendine sorması gerekir. Niye bu olmuyor? Kendi şahsına bunu yöneltebilir. Bir de toplumsal anlamda yöneltebilir.' Fragmente olmak ne demek? Ahlakın esas kaynağı 🔹 Ahlakın esas kaynağı, bilhassa Müslüman için dindir. Fıtrat eşittir din diyebiliriz. Her doğan fıtrat üzere doğar. Bir hadis-i şerifte şöyle nakledilir: 'Her doğan çocuk, İslam fıtratı üzere doğar. Daha sonra ana babası onu Yahudi, Hristiyan veya ateşperest yapar.' 🔹 Ebu Hureyre yukarıdaki hadis-i şerifi naklettikten sonra Rûm Suresi 30. ayeti okumuştur: 'Ey Muhammed! Sen yüzünü Hanif olarak dine, Allah insanları hangi fıtrat üzere yaratmış ise ona çevir. Allah'ın yaratışında hiç bir değişme yoktur. İşte dosdoğru din budur; fakat insanların çoğu bunu bilmezler.'