Kudüs’ün ilk kadısı: Ubade bin Samit

🔸 Medine'de doğan Ubade bin Samit (RA), ensarın Hazrec koluna mensuptur. Risaletin 12. yılında on iki Medineli Müslümanla Mekke'ye giderek Birinci Akabe Biatı'nda bulundu. (X) Akabe biatları nedir? 🔸 Birinci Akabe Biatı'nda müminler, gece vakti gizlice Hz. Peygamber'le (SAV) buluşarak görüştüler. Bu görüşme sonunda Müslümanlar şu hususlarda Resulullah'a (SAV) biat etti: Allah'a hiçbir şeyi eş ve ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, çocuklarını öldürmemek, kimseye iftira etmemek, hiçbir hayırlı işe karşı çıkmamak. (X) Kalem suresi okunuşu ve anlamı 🔸 Bu biattan sonra Peygamber Efendimiz (SAV), kendilerine hitaben şöyle konuştu: 'Sizden, verdiği sözde duranın ücret ve mükâfatını Allah, tekeffül etmiş, onlara cenneti hazırlamıştır. Kim insanlık icabı, bunlardan birini işler de ondan dolayı dünyada cezaya uğratılırsa, bu ona kefaret olur. Kim de yine bunlardan, insanlık haliyle birini irtikâp eder de işlediği o şeyi Allah gizler, açığa vurmazsa, onun işi de Allah'a kalır. Dilerse onu bağışlar, dilerse azaba uğratır.' (X) (İbni Hişâm, Sîre: 2/75-76; İbni Sa'd, Tabakât: 1/220; Taberî, Tarih: 2/235) (X) Mehmet Emin Ay'ın sesinden İnşirah suresi 🔸 Ayrıca, bu Medineli ilk Müslümanlar, Peygamber Efendimiz (SAV) ile aralarında şu şekilde bir anlaşma yaptılar: 'Gerek sıkıntı ve darlıkta ve gerekse refah ve sevinç halinde söz dinlemek ve itâat etmek başta gelir. Ve sen bizzat, bizim üstümüzde bir tercihe sahip olacaksın ve senin hiçbir iyi hareketinde sana karşı itâatsizlik etmeyeceğiz.' 🔸 Ubade bin Samit (RA) de Peygamber Efendimiz'e (SAV) biat ederken: 'Ya Resûlullah! Allah yolunda hiç bir kınayıcının kınaması beni yolumdan alıkoymamak üzere sana biat ediyorum.' dedi. (X) Peygamberimiz, başına gelen musibetlerde nasıl davranmıştı? 🔸 İlk Akabe Biatı olarak adlandırılan Medineli Müslümanların bu sözleri, huzurlu bir toplumun temelini oluşturuyordu. 🔸 Ubade bin Samit (RA) ile beraber şu sahabeler bulunuyordu: Es'ad bin Zürâre, Avf bin Hâris, Muâz bin Hâris, Râfî' bin Mâlik, Zekvan bin Kays, Yezid bin Sa'lebe, Abbas bin Ubâde, Kutbe bin Âmir, Ukbe bin Âmir, Uveym bin Sâîde, Ebü'l-Heysem Mâlik bin Teyyihân. (X) En çaresiz anlarda açılan rahmet kapısı: İnşirâh 🔸 Medineli sahabe, doğruyu söylemekten çekinmez ve sözüne sadıktı. Ubade bin Samit'in (RA) ailesi ile Medine'deki Benî Kaynuka Yahudileri arasında eski bir anlaşma vardı. Allah Resulü (SAV), Medine'ye gelince Yahudiler sulh yapmış gibi gözükse de fitne çıkarmaya başladılar. Müslümanlara iftira atıp tehdit ettiler. Bunun üzerine Ubade bin Samit ahdine vefa göstererek Peygamberimize (SAV) 'Ben Allah ile peygamberinin ve müminlerin dostuyum. Şu kafirlerle yaptığım anlaşma ve dostluktan vazgeçerim' dedi. Onun bu davranışı üzerine Maide suresinin 51- 56. âyetleri nazil oldu. (X) Dini ahlak olarak vefa 'Ey iman edenler! Yahudileri ve Hristiyanları veli edinmeyin. Onlar birbirlerinin velileridir. Sizden kim onları dost edinirse şüphesiz o da onlardandır. Allah zalimler topluluğunu hidayete erdirmez. Kalplerinde hastalık bulunanların 'Başımıza bir felâketin gelmesinden korkuyoruz' diyerek onların dostluklarını kazanmaya çalıştıklarını görürsün. Belki de Allah müminlere katından bir fetih veya başka bir başarı getirir de onlar içlerinde gizledikleri şeyden dolayı pişman olurlar. İman edenler de 'Sizinle beraber olduklarına dair bütün güçleriyle Allah'a yemin edenler bunlar mıydı?' derler. Onların bütün yaptıkları boşa gitmiş, sonuçta hüsrana uğramışlardır. Ey iman edenler! Sizden kim dininden dönerse bilsin ki Allah öyle bir kavim getirecektir ki Allah onları sever, onlar da Allah'ı severler; müminlere karşı alçak gönüllü, kâfirlere karşı vakarlıdırlar; Allah yolunda cihad ederler ve hiç kimsenin kınamasından korkmazlar. İşte bu Allah'ın dilediğine verdiği bir lutfudur. Allah'ın lutfu geniştir; O, her şeyi bilir. Sizin velîniz ancak Allah'tır, peygamberidir, bir de Allah'ın emrine boyun eğerek namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren müminlerdir. Kim Allah'ı, peygamberini ve iman edenleri velî edinirse bilsin ki Allah'tan yana olanlar mutlaka galip geleceklerdir.' (Maide suresi 51-56. ayetler) (X) Maide suresini dinlemek için tıklayın. 🔸 Ubade (RA), hayatın boyuncu savaşlara katıldı, Hudeybiye Antlaşması'nda bulunduğu gibi Mekke fethi sırasında ensar birliğinin kumandanlığını yaptı. Peygamber Efendimiz (SAV) kendisini zekat memuru olarak vazifelendirdi. Zekat memurları; bölgede asayişi sağlar, İslam'ı tebliğ eder, zekat ve vergileri toplardı. (X) Leyl Suresi okunuşu 🔸 Allah Resulü (SAV) Ubade Bin Samit'i zekat tahsiline göndermek üzere yola çıkınca: 'Ey Velid'in babası! Allah'tan kork da kıyamet gününde Allah'ın huzuruna böğüren bir deve veya ineği yahut da meleyen bir koyun veya keçiyi (sırtına) yüklenmiş olarak gelme!' 🔸 Ubade (RA): 'Ya Rasûlallâh! Durum gerçekten böyle mi olur?' diye sorunca Rasûlullâh (SAV) 'Evet, nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki durum aynen böyledir. Bundan ancak Allah'ın merhamet ettiği kimseler kurtulabilir.' cevabını verdi. Bunun üzerine Ubâde b. Sâmit 'Seni hak ile gönderen Allah'a yemin ederim ki iki kişiye bile idareci olmayacağım' dedi. Bundan sonra da hayatı boyunca İslam'ı tebliğ ve öğretmek dışında görev kabul etmedi. (X) Peygamberimizin uyarıları ve tavsiyeleri 🔸 Ubade bin Samit (RA), Muaz bin Cebel (RA), Ubey bin Ka'b (RA), Ebû Eyyub (RA) ve Ebu'd-Derdâ (RA) Peygamberimizin döneminde Kur'an-ı Kerim'in tamamını ezberleyen sahabelerdendi. 🔸 Peygamber Efendimiz (SAV) tarafından ashâb-ı Suffe'den Kur'an okumayı bilmeyenlere Kur'an öğretmekle görevlendirildi. Aynı zamanda Resulullah'ın (SAV) vahiy kâtipliğini yaptı. (X) A'la suresi Arapça Türkçe okunuşu 🔸 Resulullah'ın vefatından sonra Ubade bin Samit (RA), Hz. Ebu Bekir (RA) tarafından Rum kralı Herakliyus'a elçi olarak gönderildi. Hz. Ömer'in halifeliğinde ise Suriye halkına Kur'an-ı Kerîm'i ve İslam'ı öğretmekle görevlendirildi. Hz. Ömer yanına ensardan Muâz b. Cebel, Ubâde b. Samit, Übeyy b. Ka'b, Ebû Eyyûb ve Ebû Derdâ'yı çağırarak: 'Şam'daki din kardeşleriniz, kendilerine Kur'an ve din ahkâmını öğretecek birkaç kişiyi göndermem için istekte bulunuyorlar. Allah sizden razı olsun. Sizde aranızda bu iş için üç kişiyi seçin ve bu konuda bana yardımcı olun. İsterseniz aranızda kura çekin, isterseniz sizden üç kişi bu işi kura çekmeden üzerine alsın.' dedi. 🔸 Onlar da: 'Biz kura çekmeyiz.' (Ebû Eyyüb'ü kastederek) Bu ihtiyardır. (Übey b. Ka'b'ı da kastederek) Bu da hastadır, diyerek Muâz b. Cebel, Ubâde b. Samit ve Ebü'd-Derdâ Şam'a gitmek üzere yola çıktılar. Hz. Ömer onlara: 'Önce Humus'a gidin. Çünkü siz orada çeşitli kimseler göreceksiniz. Kimisi çabuk anlar. Böyle bir kimseyi gördüğünüzde, önce ona öğretin. Ondan sonra halkın bir kısmını ona teslim edin. Humus'ta işinizi tamamladığınıza kanaat getirdikten sonra biriniz orada kalsın. Biriniz Dımaşk'a, biriniz de Filistin'e gidin.' (X) Kadir suresi ve manası 🔸 Ubade bin Samit Humus'ta kadı, Ebu'd Derda Şam'a, Muaz da Filistin'e geçti. Muaz'ın Amvas Vebası'nda vefat etmesi üzerine Ubâde bin Sâmit Filistin'e yerleşti ve vefatına kadar da burada kaldı. Aynı zamanda kendisi Kudüs'te kadılık yaptı. Böylece Filistin'in ilk kadısı oldu. (X) Amvas Vebası İslam tarihini nasıl değiştirdi? 🔸 Ubade bin Samit (RA), Hz. Ömer'in (RA) zamanında Mısır'ın fethine de katıldı. Amr bin As, Mısır üzerine hareket ettikten sonra halifeden yardım istedi. Hz. Ömer halife ona her birinin kumandasında 1000 kişi olmak üzere, dört komutan gönderdi. Komutana da 'Bunlardan her birinin bin kişiye bedeldir' diye mektup yazdı. İskenderiye, Ubade'nin eliyle fethedildi. Gönderilen bu yiğitler; Zübeyr bin Avvam, Mikdâd bin Amr, Ubâde bin Sâmit ve Mesleme bin Mahled idi. (X) İslam ordularının genç komutanı 🔸 Hz. Osman (RA) döneminde, eşi Ümmü Haram'la beraber Kıbrıs gazasına katıldı. Peygamber Efendimiz bu savaşı 'Rüyamda bana ümmetimden bir grup mücahidin, şu denizin üzerinde - padişahların tahtlarına kuruldukları gibi- gemilere binerek Allah yolunda deniz harbine gittikleri gösterildi' sözleriyle önceden haber vermişti. Bu gazada eşi Ümmü Haram şehit oldu. (X) Kur'an-ı Kerim'in kalbi Yasin Suresi 🔸 Ubade bin Samit (RA), Muaviye komutasındaki orduyla beraber Bizans topraklarına yapılan sefere katıldı. Burada halkın altın para ile altın parçalarını, dirhemle de gümüş parçalarını alıp sattıklarını gördü. 🔸 Ubade (RA) bu uygulamanın faiz olduğunu, Peygamber Efendimiz (SAV) tarafından yasaklandığını duyurdu. Muaviye ise 'Ben vade karışmadıkça bunda faiz görmüyorum.' dedi. Muaviye: 'Ben vade karışmadıkça bunda faiz görmüyorum.' dedi. Ubade bin Samit, 'Ben sana Allah Resûlü'nden (SAV) rivayette bulunuyorum sen kendi reyini söylüyorsun. Allah beni bu seferden sağ çıkarırsa bir daha senin amir olduğun yerde ikamet etmeyeceğim.' dedi ve gazadan sonra Medine'ye döndü. Hz. Ömer'e (RA) durumu anlattı. (X) Tebbet suresi okunuşu 🔸 Halife sahabeye kendisi gibi insanların bulunmadığı yerlerin hayırsız topraklar sayılacağını söyleyerek Suriye'ye geri dönmeye ikna etti. Muaviye'ye de şöyle yazdı: 'Ubâde üzerinde hiçbir surette amirliğin yoktur. Halkı da onun söylediği tatbikata sevk et. Çünkü Resulullah'ın (SAV) emri onun dediği gibidir.' 🔸 Daha sonra aralarında başka anlaşmazlıklar olsa da Muaviye onun fıkhı kendisinden daha iyi bildiğini itiraf etti. (X) Emirü'l Mü'minin: Hz. Ömer 🔸 Vefatına yakın bütün köle, hizmetçi ve komşularını yanına çağırarak onlardan helallik istedi. Oğlu Velîd'e Allah'a (CC) ve kadere, hayır ve şerrin Allah'tan (CC) olduğuna inanmasını vasiyet etti. 654 yılında Filistin'de vefat etti ve Remle'de defnedildi. 🔸 Ubade bin Samit (RA), iki metreden uzun boylu, heybetli, koyu esmer tenli ve güzel giyinmeyi seven bir kişiydi. Zengin olduğu halde takva içinde yaşar, ihtiyaç sahiplerine ikramda bulunurdu. Ubade bin Samit, çeşitli konularda 181 hadis rivayet etti. 'Bir gün hasta idim. Rasulullah (sav) ensardan bazı kişilerle beni ziyarete geldiler. Resûl-i Ekrem şehitlerden bahsederken 'Kimlerin şehit sayıldığını bilir misiniz?' diye sordu. Herkes susmuştu. Allah Rasûlü (sav) sorusunu üç kez tekrarladı. Nihayet hanımıma beni yataktan kaldırıp tutmasını söyledim. Şöyle cevap verdim: 'Şehit İslamiyet'i kabul eden, hicret eden sonra Allah yolunda ölendir.' Bunun üzerine Rasulullah (SAV) 'O zaman ümmetimin şehitleri çok az olur. Allah yolunda ölen şehittir, denizde boğulanlar şehittir, karın ağrısından ölenler şehittir, lohusalıktan ölen kadın şehittir.' (X) Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV (X) Fikriyat'ta yer alan hadislere ulaşmak için tıklayın 'Kim tek ve ortağı olmayan Allah'tan başka ilah olmadığına, Muhammed'in O'nun kulu ve elçisi olduğuna, İsa'nın O'nun kulu, elçisi ve Meryem'e ilka etmiş olduğu kelimesi, O'ndan bir ruh olduğuna, cennetin ve cehennemin hak olduğuna şehadet ederse Allah Teala işlemiş olduğu amelleriyle onu cennete koyar.' (X) Buhârî, Enbiyâ, 47; Müslim, İman, 46; Ahmed b. Hanbel, Müsned,V,313-314

Kudüs’ün ilk kadısı: Ubade bin Samit

UBADE BİN SAMİT KİMDİR?