İstanbul'un şeref misafirleri; Hacer'ül Esved'in parçaları

Hacerü'l Esved, Arapçada 'siyah taş' anlamına gelir. Yerden 1,5 m. kadar yükseklikte bulunan, yaklaşık 30 cm. çapında ve yumurta biçimindeki bu taşın siyaha yakın koyu kırmızı renkte olması sebebiyle böyle adlandırıldı. Kaynaklarda Hacerü'l Esved'in Hz. İbrahim tarafından Kâbe'nin inşası esnasında tavafın başlangıç noktasını belirlemek amacıyla yerleştirildiğini söylenir. Aynı zamanda bu taşla ilgili sembolik bir anlam taşıyan çeşitli rivayetler nakledilir. Bu rivayetlerde umumiyetle Hacerü'l Esved'in cennetten indirildiği, Nûh Tufanı sırasında Ebû Kubeys Dağı'nda korunduğu ve Hz. İbrahim'in Kâbe'yi inşası esnasında oradan getirilerek yerine konulduğu ifade edilir. Kâbe'nin zaman içinde sel ve yangın gibi çeşitli afetlere, ayrıca insanların saldırılarına maruz kalmasının sonucunda Hacerü'l Esved'de bazı hasarlar ve parçalanmalar meydana geldi ancak her defasında bu parçalar büyük bir titizlikle yerlerine yapıştırılarak korunmaya çalışıldı. Çalınıp yirmi bir yıl sonra yerine geri dönen Hacerü'l Esved taşının parçalarının İstanbul'a getirilmesi ise oldukça dikkat çekiciydi. Haremeyn-i şerif, Osmanlı himayesine girdikten sonra Kâbe'deki inşaat işleri sırasında Hacerü'l Esved zarar görerek birkaç küçük parça ana parçadan koptu. Bu taşa ait küçük bir parçalar bir hadım ağası tarafından İstanbul'a getirildi. Daha sonra bu kişi cezalandırılıp parçalar da geri gönderilecekken Mimar Sinan isteği üzerine taşlar şeref misafiri olarak yerinde kaldı. Böylece İstanbul'daki camilerde Hacerü'l Esved'den kopan 6 parça, camilerde onur misafirleri olarak yerleştirildi. Hacerü'l Esved taşının parçalarından 4 tanesi Mimar Sinan tarafından İstanbul'da Sokullu Mehmet Paşa Camisine konuldu. Altın çerçeve ile kaplı parçalar, caminin giriş kapısı üzerindeki mermer taşların ortasında, mihrabın üst kısmında, minbere giriş kapısının üzerinde ve minber kubbesinin altında bulunuyor. Bunlardan ilki giriş mahfilinin altındadır. Dikdörtgen olan taş 2x3 cm. uzunluğundadır.İkincisi mihraptaki Kur'ân âyetinin hemen altında olup 3x1,5 cm. ebadındadır. Üçüncüsü, minber kapısı üzerinde 1,5 cm.'lik kare şeklindedir. Dördüncüsü, minber külâhının altında olup o da 1,5 cm ebadındadır. Hacerü'l Esved taşının en büyük parçası ise Süleymaniye Camii'nde bulunan Kanuni Sultan Süleyman türbesinde bulunuyor. Türbe kapısının üzerindeki saçağın altında yer alan parça 5 cm büyüklüğünde. Mimar Sinan tarafından sikke şeklinde kesilerek yerleştirildi. Mimar Sinan, Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesine taşı yerleştirirken başparmağın tırnağı büyüklüğünde dört taş aldı. Türbeden sonra yaptığı Sokullu Mehmet Paşa Camisi'nin dört yanına da Hacerü'l Esved taşından koydu. Altıncı parça ise Edirne Eski Cami'de bulunuyor.Eski Cami'de yer alan parça, mihrabın sağ tarafında, mihrap ile minber arasında kalan kısımda bulunuyor.Taşları ne şekilde yeniden Kabe duvarına koyacağını düşünürken uykuya dalan Kabe emiri, bir gün rüyasında Hz. Muhammed'i görür. Hz. Muhammed, rüyasında emire Diyar-ı Rum'da bir cami olduğunu ve oraya göndermesi gerektiğini söyler. Bunun üzerine parça, yapımı ağır aksak ilerleyen Edirne'deki Eski Camii'ye gönderilir. Parçanın bu caminin duvarına konulmasının ardından Eski Camii kısa sürede tamamlanır. Sultanahmet Camii'nin mihrabında da Hacerü'l Esved parçalarının bulunduğuna dair ifadeler bulunsa da bunlar sadece mihrapta süsleme amacıyla konulmuş siyah taşlardır.

İstanbul'un şeref misafirleri; Hacer'ül Esved'in parçaları

HACERÜ'L ESVED NEDİR?