İsmail Güleç'in Anlatımı ile Delailü'l Hayrat I Klasikler

Şâzeliyye tarikatının Cezûliyye kolunun kurucusu olan Faslı Şeyh Cezûlî'nin (ö. 1465) tarafından derlenen ve Kuzey Afrika'dan tutun Endonezya'ya kadar İslam dünyasının her köşesinde camilerde, tekkelerde ve evlerde okunan bir salavat mecmuasıdır. Bu arada Cezulî'nin türbesi Merakeş'te imiş. Her tarikatın kendine mahsus evrâdı bulunmakla beraber hem tarikat mensupları hem de bir tarikata mensup olmayan Müslümanlar tarafından faziletine inanılarak çok okunan evrâd kitapları da bulunmaktadır. Türkler arasında Delâʾil-i Şerîf, Delâʾil-i Hayrât ve Delâʾil diye bilinen risâlenin tam adı Delâʾilü'l-ḫayrât ve şevâriku'l-envâr fî zikri's-salât ʿale'n-nebiyyi'l-muhtâr'dır. Bir gün müellif İmam Cezulî'nin yakındaki bir kuyuda abdest almaya gider, ancak suyu çekecek bir yol bulamaz. Keramet sahibi bir genç kız onu görür 'İnsanların bu kadar övdüğü bir adam kuyudan su çıkarmayı nasıl bilemez?' der. Sonrasında kuyuya gelir ve suya tükürür. Su taşana ve yere dökülene kadar yükselir. İmam Cezulî abdestini aldıktan sonra ona dönerek, 'Bu mertebeye nasıl ulaştığını bana anlat' der. Bu mertebeye Hz. Peygamber'e (SAV) salavat okuyarak ulaştığını söylemiş. İsmail Güleç'in Anlatımıyla Muhammediyye - Klasikler Ancak onun ısrarına rağmen bu salavatın metnini kendisine söylemeyip belli salavatların içinde bulunduğunu ifade etmiş, bunun üzerine Cezûlî bütün meşhur salavatları derleyip kıza göstermiş, kız da söz konusu salavatın bu derlemede birkaç defa geçtiğini söyler. Diğer bir menkıbeye göre ise Cezûlî'nin bu eseri yazmasına keramet sahibi olan hanımı sebep olmuştur. Cezûlî'nin müridi ve halifesi Ebû Abdullah es-Sehlî farklılık gösteren nüshaları düzenleyerek vefatından sekiz yıl önce şeyhine sunar, şeyh de bu fazlalıkların bir bölümünü Delâʾil metnine dahil eder. Delâʾil'in bu tür nüshalarına 'nüsha-i dâhiliyye-i Sehliyye', satırların dışına kaydettiği fark ve fazlalıkları ihtiva eden nüshalarına ise 'nüsha-i hâriciyye-i Sehliyye' adı verilir. Delâʾil'in Sehlî tertibi olmayan nüshaları da mutemet olan ve olmayan diye ikiye ayrılır. İsmail Güleç'in Anlatımıyla Müzekkin Nüfus I Klasikler Mutemet olanların satır içine yazılanına 'mu'temede-i dâhiliyye', satır dışına yazılanına 'mu'temede-i hâriciyye' denir. Mutemet olmayanlar ise daima satır dışına yazılır. Bu farklar 'sin', 'gayın' ve 'mim' harfleriyle gösterilir. Bu durum eserin metnine verilen değeri açık bir şekilde göstermektedir. Delâʾil'i sadece Cezûliyye veya Şâzeliyye mensupları değil diğer tarikat mensupları, hatta bir tarikata bağlı olmayan Müslümanlar dahi faziletine inanarak düzenli bir biçimde okurlar. Salavatı belli zamanlarda düzenli bir şekilde okuyanların çok sevap kazanacakları, Hz. Peygamber'in (SAV) şefaatine nâil olacakları, günahlarının affedileceği, kötü huyları terk edip iyi huylar edinecekleri, maddî ihtiyaçlarının karşılanacağı ve dünya işlerinin düzeleceği belirtilmiştir. Bu salavatı düzenlemiş olması sebebiyle Cezûlî'nin kabrinin misk gibi koktuğuna inanılır. İsmail Güleç'in Anlatımıyla Kısas-ı Enbiya I Klasikler Okumaya pazartesi günü başlanır; hangi gün nerelerin okunacağı sayfa kenarına not edilmiştir. Kitap, ikinci Pazartesi günü okunacak 'Delâilü'l-hayrât Hatim Duâsı' ile son bulur Delâʾil'i okumaya başlamadan önce niyet ve istiğfar etmek, Esmâ-i Hüsnâ okumak, başlama ve bitirme duası yapmak âdâbdandır. Delâʾil okumak için izin almak gerektiğine, izinsiz okuyanların çıldırdıklarına dair söylentilerin aslı yoktur. Fakat ehlinden usulüne göre Delâʾil okumanın öğrenilmesi tavsiye edilir. Delâil'in bir farkı da zamanla hattatların hünerlerini gösterdikleri sanat eseri olmasıdır. Yazıları yanında tezhib, minyatür ve cildleriyle de üstün sanat değeri taşıyan Delâil yazmaları bugün dünyanın çeşitli ülkelerindeki müze ve koleksiyonların seçkin parçaları arasında bulunmaktadır. İçinde Hz. Peygamber'in (SAV) kabr-i şerifinin resimleri çizilmiş mesela. Meşhur hattat Hafız Osman'ın de Delail'i var. O yazdığı için ondan sonra gelenler de yazmışlar. Bizdeki Delail nüshalarında gül resimleri olur, baş tarafta Hz. Peygamber'in (SAV) güzel isimlerinin yer aldığı tezhipli bir tablo olur. Mekke-i Mükerreme ve Ravza-i Mutahhara tasvirleri olmazsa olmaz tasvirlerdendir.

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

İsmail Güleç'in Anlatımı ile Delailü'l Hayrat I Klasikler