Akrabalık ilişkilerinin İslam'da yeri

İslam'da akrabalık ilişkilerinin önemi nedir? ◾ Zaman bir değirmen gibi hızla ömür öğütürken, mühim olan ömür uzunluğu değil, yaşamımızı nasıl değerlendirdiğimizdir. İnsan; ömrüne bereketi davet etmenin yollarını aramalı ve bu noktada önemli bir yatırım olan akrabalık ilişkilerine yoğunluk göstermelidir. İLK MÜEZZİN HANGİ PEYGAMBERDİ? ◾ Nitekim akrabalar arasındaki ilişkilerin sağlam, sıcak ve devamlı olması, akrabaların birbirine maddi ve manevi anlamda destek olmaları, lütuf ve rahmete kapı aralar. Peygamberimiz (SAV), 'Kim rızkının bollaştırılmasını yahut ecelinin geciktirilmesini arzu ederse, akraba ilişkilerini sürdürsün.' buyururken aslında bizlere berekete dair bir uyarı verir. (Buhârî, Edeb 12) YAŞLILARA HÜRMETİN İSLAM'DAKİ YERİ ◾ Abdullah b. Selâm (RA) anlatıyor: 'Peygamber (s.a.s.) Medine'ye geldiği zaman halk onu karşılamaya çıktı. 'Resûlullah geldi!' çığlıklarını duyunca, bir bakayım diye herkesle beraber ben de gittim. Onun yüzünü görünce, bir yalancı yüzü olmadığını anladım. Ondan işittiğim ilk buyruğu şu oldu: 'Ey insanlar! Selâmı yayın, yemek yedirin, sıla-i rahmi gözetin, insanlar uyurken namaz kılın ki cennete selâmetle girin.'' (Tirmizî, Sıfatü'l-kıyâme 42) ASHAB-I SUFFE MENSUBU SAHABELER ◾ Sahabeden biri Peygamberimize (SAV) gelerek, 'Ey Allah'ın Resulü! Ben akrabamla ilişkilerimi sıcak tutmaya çalışıyorum, onlarsa beni arayıp sormuyorlar. Onlara iyilik ediyorum, onlar bana kötülük ediyorlar. Ben onlara yumuşak davranıyorum, onlar bana kaba davranıyorlar.' dedi. ◾ Bunun üzerine Resûl-i Ekrem (SAV) o sahabiye, akrabalarına her şeye rağmen güzel davranmaya devam ettiği sürece Allah'ın (CC) yardımının kendisiyle olacağını bildirdi. 'Sen böyle davranmaya devam ettiğin sürece Allah'ın yardımı seninledir.' (Müslim, Birr ve sıla 22) Sıla-i rahim nedir? ◾ Sıla-i rahim gerek kan bağı, gerekse evlilik vesilesiyle oluşan hısımlara ve akrabalara iyilikte bulunma, onlarla ilgilenme, ilgili olma, akrabalık bağlarını güçlendirip onların hakkını gözetme demektir. ◾ Arapça sıla kelimesi, sözlükte; ulaşmak, kavuşmak, irtibat-bağ; rahim ise, yakınlık, acıma, koruma, şefkat anlamlarına gelir. Bu sünnet, müminlerin feraha ulaşması için büyük bir vesiledir. ◾ Sıla-i rahim dini bir kavramdır ve bu kavramdaki rahim kelimesi Allah'ın (CC) Rahman isminden alınmıştır. Sevgili Peygamberimiz (SAV) bu gerçeği şöyle açıklar: 'Merhametliler, Rahman'ın da kendilerine merhamet ettiği kimselerdir. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki göktekiler de size merhamet etsin! 'Rahim' (akrabalık bağı) Rahman kökünden türemiştir. Kim onu sürdürürse Allah da onunla ilişkisini sürdürür; kim de onu koparırsa Allah da o kimseyle ilişkisini koparır.' (Tirmizî, Birr ve Sıla, 16) ◾ Kur'an-ı Kerim, akraba olanların, birbirlerine diğer müminlerden daha yakın olduklarını vurgular. Bütün fakih ve müfessirler, akrabadan olan müminlerin, ilgi, yardım ve dayanışmada önceliği bulunduğu hususunda ittifak etmişlerdir. ◾ Sadece bizimle bağını koparmayan akrabalarımızla ilişkimizi sürdürmek değildir Sıla-i rahim... Asıl Sıla-i rahim, sormayanı sorabilmek, aramayanı arayabilmek, gelmeyene gidebilmektir. ◾ Akrabalarımızla kurduğumuz bağ, bir kul olarak Allah'la (CC) kurduğumuz bağı etkileyecek kadar önemlidir. Onlarla iyilik, hoşgörü, merhamet ve adalet üzerine geliştirdiğimiz sağlıklı bir ilişki, her bakımdan rahmete yol açar. ◾ Kur'an-ı Kerim'de, 'Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, idare ve himayeniz altında olanlara iyi davranın. Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.' buyurulur. (Nisâ, 4/36) '... Allah'a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah, hepinizi görüp gözetmektedir.' (Nisâ, 4/1.) ◾ Ziyaretler, her şeyden önce akrabalar arasındaki bağları kuvvetlendirir, küskünlükleri yok eder. Sevincin ve kederin paylaşılmasına vesile olup sıkıntıların giderilmesini sağlar. ◾ Dinimiz, beşeri saadetin vazgeçilmez şartlarından olan Sıla-i rahim hususunun terkini yani akrabalık bağlarının kesilmesini, şiddetle kınayarak yasaklar. ◾ Akrabalarımızla aramızdaki yol mesafesine göre haftada, ayda veya hiç olmazsa en azından yılda bir ziyarette bulunmak gerekir. Çünkü akrabalar arasında iyi ilişkileri sürdürmek, Allah'ın (CC) emirlerindendir. 'Aranızda selâmı yayın. Birbirinize ikramda bulunun. Sıla-i rahmi, akrabalık ilişkilerini gözetin...' (İbn Mâce, Et'ıme, 1) ◾ Sıla-i rahim, aslında insan olmanın gereği olarak yapılan iyi bir davranıştır. İslam insanları bu iyi uygulamaya daha çok önem vermeye çağırır. ◾ Günümüzde dağılan sosyal ilişkileri toplamanın, insanlığı manen rahatlatmanın yollarından birisi de şüphesiz ki Sıla-i rahim hususuna dikkat etmektir. ◾ Nitekim Hakim b. Hızam (RA), cahiliye döneminde yaptığı Sıla-i rahim, köle azat etmek ve sadaka vermek gibi iyi amellerden dolayı sevap kazanıp kazanmayacağını sorduğunda, Resulullah (SAV) 'sen, önceki iyi amellerinle birlikte Müslüman oldun' buyurarak, o hayırlarından dolayı da sevap kazanacağını ifade etmiştir.