1 kelime 1 hikaye; Hz. Süleyman'ın habercisi hüdhüd

Hüdhüd, Hazret-i Süleyman ile Sabâ Melikesi Belkıs arasında haber götürüp getiren Kur'an'da adı geçen kuştur. Hüdhüd kuşu, hemen hemen bütün dillerde çıkardığı sese göre ya da başında bulunan sorguç renkli tüylere göre adlandırılır. Yuvasını genellikle ağaç kovuklarına, duvar deliklerine ve kaya oyuklarına yapan hüdhüd kuşu Filistin'de ve daha çok Mısır'da bulunur; kışın Afrika'ya göç eder. Fikriyat'ın Kur'an-ı Kerim uygulamasında yer alan seçkin Bu kuşun pek çok özelliği bulunur. Toprağın altındaki suyu görür. Eşine çok bağlıdır, eşi ölünce yeni bir eş aramaz. Anne babasına karşı çok hürmetkârdır; yaşlandıklarında yiyeceklerini temin eder. Annesi öldüğünde uygun bir yer buluncaya kadar onu başında taşıdığı için mükâfat olarak güzel bir tepelikle donatılmıştır. Kuşları denetledikten sonra dedi ki: 'Hüdhüd'ü neden göremiyorum, yoksa kaybolanlardan mı oldu?' 'Onu gerçekten şiddetli bir azapla azaplandıracağım, ya da onu boğazlayacağım veya o, bana apaçık olan bir delil getirmelidir.' Derken uzun zaman geçmeden geldi ve dedi ki: 'Senin kuşatamadığın (öğrenemediğin) şeyi, ben kuşattım ve sana Saba'dan kesin bir haber getirdim.' 'Gerçekten ben, onlara hükmetmekte olan bir kadın buldum ki, ona her şeyden (bolca) verilmiştir ve büyük bir tahtı var.' (Neml Suresi, 20-22. ayetler) Neml Suresi 20-22. ayet tefsiri 'Onu ve kavmini, Allah'ı bırakıp da güneşe secde etmektelerken buldum, şeytan onlara yaptıklarını süslemiştir, böylece onları (doğru) yoldan alıkoymuştur; bundan dolayı onlar hidayet bulmuyorlar.' 'Ki onlar, göklerde ve yerde saklı olanı ortaya çıkaran ve sizin gizlediklerinizi ve açığa vurduklarınızı bilen Allah'a secde etmesinler diye (yapmaktadırlar).' 'Bu mektubumla git, onu kendilerine bırak sonra onlardan (biraz) uzaklaş, böylelikle bir bakıver, neye başvuracaklar?' (Hüdhüd'ün mektubu götürüp bırakmasından sonra Saba melikesi Belkıs:) Dedi ki: 'Ey önde gelenler gerçekten bana oldukça önemli bir mektup bırakıldı.' (Neml Suresi, 23-29. ayetler) Neml Suresi 23-29. ayet tefsiri Kur'ân-ı Kerîm'de verilen bu bilgilerin yanı sıra İslami kaynaklarda başka bilgiler de yer alır. Bunlara göre Hz. Süleyman Beytülmakdis'in yapımını tamamladıktan sonra insan, cin, şeytan, kuş ve vahşi hayvanlardan bir ordu toplayarak önce Mescid-i Harâm'a, oradan da Yemen'e gitmek üzere yola çıkar. San'a'ya vardığında bir yerde konaklar. Bu arada su sıkıntısı baş gösterir. Toprağın altındaki suyu görebilme gücüne sahip olan, bu sebeple de Hz. Süleyman'a su bulmada rehberlik eden hüdhüd aranır, fakat bulunamaz. Daha sonra olaylar Kur'an'da belirtildiği şekilde gelişir. Bir başka rivayete göre de Hz. Süleyman ve ordusu konakladığında Ya'fûr adını taşıyan hüdhüd Hz. Süleyman'ın konaklama işiyle meşgul olmasından faydalanarak dolaşmaya çıkar. Etrafı gözden geçirirken Sebe ülkesinin melikesi Belkıs'ın bahçesini görür ve bu yeşilliğe konar. Orada Ufayr adlı Yemen hüdhüdü ile karşılaşır. Ufayr kendisini Belkıs'ın saltanatı hakkında bilgi verir. Hüdhüd, namaz vakti gelip de suya ihtiyaç duyan Hz. Süleyman'ın kendisini bulamamasından endişe ederse de Ufayr ile Belkıs'ın mülkünü dolaşır. Ancak geri döndüğünde ikindi vakti olmuştur. Diğer bir rivayette, Hz. Süleyman'ın susuz bir alanda konakladığında önce insanlar, cinler ve şeytanlardan su bulmalarını istediği, daha sonra hüdhüdü arattığı, fakat onun bulunamadığı anlatılır. Vehb b. Münebbih'e göre ise hüdhüdün aranma sebebi nöbetine gelmeyişidir (Taberî, XI, 144). Hz. Süleyman'a verilen mucizeler İbn Abbas'ın naklettiğine göre Hz. Peygamber hüdhüd, göçeğen kuşu, karınca ve arının öldürülmesini yasaklamıştır. Hüdhüdle ilgili yasaklamanın nedeni ise Hz. Süleyman'a su bulması ve elçilik görevi yapmasıydı. Anne ve babasına gösterdiği saygıdan dolayı edebiyatımızda sembol olarak kullanılan hüdhüdü, Hz. Süleyman yer altında gizlenen düşman askerlerinin yerini belirlemek için görevlendirmişti. Bu sebeple Arapçada, herkesin göremediği şeyleri görebilen kimseler için 'absar min hüdhüd' tabiri kullanılır. Hüdhüd tasavvufi eserlerde Allah'a ulaşmayı sembolize eder. Ferîdüddîn Attâr'ın kaleme aldığı Mantıku't Tayr'da hüdhüd kuşundan bahsedilir. Eserde kendilerine bir hükümdar seçmek için toplanan kuşlara hüdhüd kılavuzluk yaparak Kafdağı'nda zümrüdü ankaya aramaya çıkarlar. Sonunda hüdhüdle beraber otuz kuş Zümrüdüankaya ulaşır. Küllerinden doğan Zümrüdüanka Tasavvufi bir mesnevi olan Mantıku't Tayr'da hüdhüd hakikat tacı taşıyan bir kuş olarak gösterilir. Kuşların yolculuğu ruhun Allah'ı arayışını sembolize eder. Kıl hemdem-i Süleyman cân Hüdhüdünü sa'y et Bu murg-ı râz-dârı gör sahib-i külehdir Hayali Bey 'Çalış, çabala can hüdhüdünü Süleyman peygambere can ciğer arkadaş et. Sır saklayan külah sahibi kuşu gör.' Hemdem: canciğer arkadaş, samimi Say etmek: Çalışıp çabalama Murg-ı râz-dârı: külah sahibi kuş Hüdhüd kuşuyla ilgili anlatılan bir diğer rivayete göre uzun bir yolculuk esnasında karşılatığı baykuşlarla yaptığı konuşma şöyle anlatılır: Hz. Süleyman'dan izin alan hüdhüd, nice yollar aşıp nice badireler atlatıp bir yol aramaya koyulmuş. Az mı inmiş çok mu gittiği bilinmez kanatları iyice yorulduğu için bir ağacın üzerine konuvermiş. Gecenin karanlığı yavaş yavaş inmeye başladığında otağlarına hüdhüdün geldiğini gören baykuşlar birer ikişer gelmişler. Süleyman Peygamberin can yoldaşına diz kırıp selam etmişler. Bilge baykuşların en bilgesi 'birkaç gün misafirimiz ol. Ol ki muhabbetin yolunu açalım, derdimizin dermanını sende bulalım' demiş. Teklifi kabul eden hüdhüd, baykuş otağına misafir olmuş. O gece ilk soru genç bir baykuştan gelmiş. Demiş ki 'Sebep nedir?' Hüdhüd duraksamadan cevap vermiş: 'Kaderin yoldaşlık edendir.' Bir başkası sormuş: 'Aşk nicedir?' Hüdhüd cevap vermiş: 'Kibriti yar çaktıysa ateşin içinde serinlemektir.' Biraz yaşlıca bir baykuş girmiş araya: 'Ya ömür nedir?' Hüdhüd demiş ki 'İmtihanındır. Yanında götüreceğini seçtiğin zamandır.' Diğeri eklemiş: 'Ya zaman nedir?' Hüdhüd az soluklanmış. Kanadıyla genç bir baykuşu göstermiş: 'Şu delikanlı için çabucak geçendir.' Sonra soruyu soran yaşlı baykuşa dönmüş: 'Senin için geçmeyendir.' Sonra fısıldamış: 'O'nun için olmayandır.' Ardından hayale dalmış Hüdhüd. Tünedikleri büyük ağacın dallarının hışırtıları dışında hiç ses kalmayasıya bir sessizlik olmuş. Tane tane konuşmuş Hüdhüd: 'Onu beklerken geçmez, o yanındayken elinde tutamazsın.' Gençlerden biri atılmış: 'Ya o yoksa.' Hüdhüd gülümsemiş: 'Onu bekleyemeyeceksen yahut onunla vuslata ermeyeceksen sana zaman gerekmez.'

1 kelime 1 hikaye; Hz. Süleyman'ın habercisi hüdhüd

HÜDHÜD