Mekke 11 yılda nasıl değişti?

Yeryüzünde tevhid inancının merkezi olan ve Mekke'de bulunan Kâbe-i Muazzama, yüzyıllardır hac ve umreye gelen Müslümanları ağırlıyor. Müslümanların kıblesi Kâbe, Allah'ın '…Secde et ve yaklaş!' (el-Alak, 19) buyruğu ile ikâmesini emrettiği namazın istikâmeti. Her Müslüman için oldukça önemli olan bu mukaddes mekân, İslâm dünyasının nabzının attığı yer olarak nitelendiriliyor. Beytullah, yani Allah'ın evi olarak tavsîf edilen Kâbe, Âdem aleyhisselamdan itibaren mukaddes bir mabet. Âl-i İmrân suresinin 96-97'inci ayetlerinde, Kâbe'nin önemi Müslümanlar için şöyle vurgulanıyor: 'Gerçek şu ki, insanlar için yapılmış olan ilk ev, âlemlere bir hidayet ve bir bereket kaynağı olan Mekke'deki evdir. Orada apaçık deliller, İbrâhim'in makamı vardır. Oraya giren emniyette olur. Gitmeye gücü yetenin o evi ziyaret etmesi, Allah'ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse bilmelidir ki, Allah bütün âlemlerden müstağnidir.' İslâm dünyası için oldukça önemli olan Kâbe, birçok defa kapsamlı inşa ve tamirlerden geçti. Bunların sonuncusu, Osmanlı sultanı dördüncü Murad Han tarafından yapılmıştı. Kâbe'nin çevresi ve Mekke ise, ayrı bir önem taşıyordu. Müslümanların kutsal mabedi Kâbe'ye hürmeten, asırlar boyunca etrafında kendisinden yüksek bir yapı inşa edilmedi. Ancak, bu mukaddes beldenin çehresi, geçtiğimiz yıllarda uygulamaya konulan 'Mekke Projesi' ile değişmeye başladı. Petrol zengini Suudi Arabistan'ın ekonomisini güçlendiren ikinci kalem, hac turizmi. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda Suudi yönetimi, 30 milyon hacı ve umre ziyaretçisini karşılayabilecek kapasitede bir projeyi yürürlüğe koydu. Proje, Mekke'nin 30 milyon umre ziyaretçisi ve hacıyı konuk edebilecek kapasiteye sahip olacak şekilde imar ve düzenlenmesini içeriyordu. Bu nedenle, henüz tamamlanmasa da, Kâbe'nin etrafı şimdiden devasa binalarla çevrelenerek, 'Kâbe manzaralı oteller' ve alışveriş merkezleri ile doldu. Mekke Projesi, hizmet ve kapasiteyi artırmaya yönelik gibi görünse de, aslında durum o kadar masum değil. Suudi hükümeti, bu projenin gerçekleşmesi sırasında, birçok İslam eserine ve kutsal değere zarar verdi. Tarihçi Murat Bardakçı, Suudi yönetiminin mukaddes mekânlara verdiği bu zararı, şöyle kaleme almıştı: 'Hz Muhammed'in annesi Amina'nın mezarı 1998'de bulundu. Buldozerlerle yıkıldı ve içine benzin döküldü. Peygamber'in ilk eşi Hz Hatice'nin evi; yıkıldı ve yerine abdesthane yapıldı. Peygamber'in en yakın dostu Hz Ebu Bekir'in evi; şimdi Hilton Oteli'nin kompleksi içinde. 1200 yıllık Ebu Kubeys Camii'nin yerinde Kraliyet Sarayı var.' Bu değişimi fotoğraflayarak tarihe not düşenlerden biri ise, Türkiye'nin ilk hava fotoğrafçısı Orhan Durgut oldu. Durgut, Türkiye'nin dört bir yanını ve dünyadaki birçok İslâm beldesini helikopterle dolaşarak, defalarca fotoğraflarını çekti. İslam dünyasının merkezi Mekke'yi ise, 11 yıldır havadan görüntülüyor. Durgut, yaşanan değişimi şu sözlerle vurguluyor: 'Mekke'de son üç yılda büyük bir değişim var. Şehir bugün çektiğiniz fotoğrafı yarın çekemeyeceğiniz kadar çok hızlı gelişiyor. Ben de değişimi belgeledim. Şu an Suudi Kültür Bakanlığı ve Mekke Belediyesi ile Mekke 11 Yılda Nasıl Değişti?' adında bir sergi hazırlıyorum!' Fikriyat