İnsanın kendi ile imtihanı: Yapay zeka

Yapay zeka nedir? 🔶 Yapay zeka, (AL) insan zekası süreçlerinin makineler, özellikle de bilgisayar sistemleri ile oluşturulan simülasyonudur. Yapay zeka, insan zihninin problem çözümleme ve karar verebilme kabiliyetlerini taklit etmek için bilgisayarları ve makineleri kullanır. 🔶 En kolay tanımıyla yapay zeka, sorunları çözmek için bilgisayar bilimi ile güçlü veri kümelerini birleştiren bir alandır. Yapay zekanın özel uygulamaları arasında uzman sistemler, doğal dil işleme ve konuşma tanıma vizyonu yer alır. Yapay zeka bilinç kazanabilir mi? Turing Testi nedir? 🔶 Yapay zeka fikrini ilk ortaya İngiliz mantık ve matematikçisi Alan Turing ortaya atar. 1950 yılında 'Mind' adlı felsefe dergisinin Ağustos sayısında 'Computing Machinery and İntelligence' adlı bir makale yayınlar. 🔶 Yayımlanan makalede Alan Turing, 'Makineler düşünebilir mi?' sorusunu tartışmaya açar ve 'Makineler düşünebilir?' iddiasına karşı itirazları reddeder. 🔶 Ayrıca Alan Turing, Turing testi denilen bir bilgisayarın ya da başka bir sistemin insanlarla aynı zihinsel yeteneğe sahip olup olmadığını ölçmeye yarayan bir test geliştirir. 🔶 En genel anlamıyla bu test, uzman bir kişinin makinenin performansıyla bir insanınkini ayırt edip edemeyeceğini ölçmeye yöneliktir. Eğer uzman kişi makinenin performansıyla bir insanınkini ayırt edemezse, makine insanlar kadar zihinsel yetiye sahip demektir. Yapay zeka çalışmalarının amacı nedir? 🔶 Yapay zeka çalışmaları çoğunlukla insanın düşünme yöntemlerini taklit edip yapay yöntemler oluşturmaya yöneliktir. Ancak bununla sınırlı kalmaz. Öğrenebilen ve gelecekte insan zekasından bağımsız gelişebilecek bir yapay zeka kavramına doğru yeni yönelimler oluşur. 🔶 Bu yönelim, insanın evreni ve doğayı anlama çabasında kendisine yardımcı olacak belki de kendisinden daha zeki, insan ötesi varlıklar oluşturma hayalinin bir ürünüdür. Dijital devrimin dip dalgası Yapay sinir ağları nedir? 🔶 Yapay sinir ağları, beynin çok basit bir nöron modelinin benzetimine denir. Beyindeki biyolojik sinir ağlarının yapısını, öğrenme, hatırlayabilme ve genelleme yeteneklerini taklit eder. 🔶 Bu şekilde oluşturulan ağ ile öğrenme gerçekleşir. Yapay sinir ağları; ses ve görüntü tanıma, enerji üretimi, otomotiv, tahmin, arıza analizi, haberleşme, üretim ve finans yönetiminde kullanılır. Yapay sinir ağlarının avantajları ↪ Yapay sinir ağları çok sayıda hücreden meydana gelir. ↪ Bu hücreler eş zamanlı çalışır ve karmaşık işleri gerçekleştirebilir. ↪ Sınıflandırma yaparlar ve eksik örüntüleri tamamlayabilirler. ↪ Yapay sinir ağlarının öğrenme yeteneği vardır, çeşitli öğrenme algoritmalarıyla öğrenebilirler. ↪ Bilgi, sonuç üretebilirler. Gözetimsiz öğrenim söz konusudur. ↪ Hata toleransına sahip olup eksik ya da belirli olmayan bilgiyle çalışabilirler. Hatalı durumla karşılaştıklarında dereceli bozulma gösterirler. Yapay zeka nerelerde kullanılıyor? ➡ Otonom araçlar ➡ Akıllı evler ➡ Hükümet seçimleri ➡ Sağlık ➡ Pazarlama ➡ Üretim ➡ Eğitim ➡ Medya Milli trende sona doğru 🔶 Vav TV' de yayınlanan Eğitim Atölyesi programının 41. bölümüne konuk olan TÜSEB başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan yapay zekanın avantajları ve dezavantajları hakkında şunları aktardı: 'Dezavantajları biraz daha çarpıcı olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü geleceğin savaşları yapay zeka üzerinden ortaya çıkacak. Belki bugün de yaşıyoruz, bunu. Ama ne kadarı hakkında bilgi sahibiyiz, onu tam bilemiyorum. Bugün baktığımızda eskisine göre çok efektif silah sistemlerinin olduğu, daha üstün hedef kabiliyetlerinin olduğunu, tespit noktasında özellikle insansız hava araçlarının görüntü işlem tekniklerinin yapay zeka tabanlı kullanarak eskisine oranla çok daha istiharabatlı bunları toplayarak kullanabildiğini görüyoruz. Kendi içerisinde savunma açısından bir avantaj olarak görülebilir, baktığınız pencereye bağlı olarak. Ama savaşların meydana geliyor insanların ölüyor olması açısından da bir dezavantaj olarak değerlendirmemiz gerekiyor.Bir yandan tabi robotik alanında sistemlerin kullanılması için yapay zeka kullanılıyor. Bu da gün geçtikçe insan unsurunun geri planda kaldığını gösteriyor. İnsansız fabrika gibi kavramlar burada ortaya çıktı.' Programın tamamını izlemek için tıklayınız... Yapay zeka avantajları ➡ Daha az hata ve yüksek doğruluk ➡ Yüksek hız ve güvenilirlik ➡ Riskli alanlar için kullanışlı ➡ Dijital asistan ➡ Kamu hizmetleri olarak Yapay zekanın sınırları var mıdır? 🔶 Vav TV' de yayınlanan Eğitim Atölyesi programında yapay zekanın sınırları hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Erhan Akdoğan şu bilgileri bizlerle paylaştı: 'Robotik açısından düşündüğümüzde bir kere bizim kas iskelet sistemimizde inanılmaz bir serbestlik var. Hatta robotik derslerinde biz anlatırız: Belli bir serbestlik seviyesini geçtiğiniz zaman sonsuz sayıda çözüm ortaya çıkıyor. Yapay zekaya geldiğinizde tabii ki sınırları var. Bu da elimizdeki donanımsal yapılar ile ilişkili, etik açıdan belli kısıtlamaları insan kendisi koyacak ve insanında belli bir düşünme kapasitesi var ve o yapay zekayı yapan insanın düşünme kapasitesinin sınırları da önemli. Bununla ilgili bir örnek vermek gerekirse tercüme kitap okuyoruz değil mi? O insan o kitabı ne kadar güzel algılayabilirse o kadar iyi bir biçimde tercüme eder. Tercüme edenin kapasitesi ile sınırlıdır. Yapay zeka da bir tercümedir, aslında. İnsan beyninin tercümesi olarak baktığımızda, yapay zekayı oluşturanların kapasitesi ile sınırlıdır.' Yapay zekanın dezavantajları ➡ Yapay zeka ürünleri yüksek maliyete sahiptir. ➡ Sistem dışında düşünememe. ➡ Duygu ve muhakeme yeteneğinin olmaması. ➡ Makinelere bağımlılığı artttırır. ➡ Orijinal yaratıcılık az görülür. ➡ İnsan rahata alışmasına neden olur. Meb okullarda yapay zeka için kolları sıvadı 🔶 Yapay zekanın geliştirildiği ilk zamanlarda sadece laboratuvar ortamlarında test amaçlı kullanıldığı bilinirken günümüz dünyasında ise günlük yaşamımızın bir parçası haline geldiği görülür. Yapay zekanın bu kadar yaygınlaşmasında iki faktörün ön plana çıktığı görülür: ↪ Birincisi, ticari açıdan yapay zekanın kârlı olması ve insan faktörünü minimum düzeye indirerek maliyetleri oldukça düşürmesidir.