Osmanlıca dersleri- Arapça ve Farsça kelimelerin tanınması

Osmanlı harfleriyle yazılmış bir metni doğru okumak ve anlamak için Türkçe, Farsça ve Arapça kelimeleri fark etmek önemlidir. Osmanlıcada pek çok Arapça ve Farsça kelime kullanıldı. İmlada esas kural bu kelimelerin orijinal yazılışları değiştirilmedi. Arapça ve Farsça ile Türkçedeki kelimeler arasında yazılış farkları bulunur. Bu farkların başlıcası, Arapça ve Farsçada uzun ünlülerin bulunması Türkçe de ise bulunmamasıydı. Arapça ve Farsçadan alınan kelimelerin içinde uzun ünlüler (û, â, î) yazılırken kısa ünlüler (a, e, u, ü, i, ı) gösterilmez. Türkçe kelimelerin imlasında, birtakım eklerin yazılışı dışında bütün ünlülerin, kelime içindeki 'e' dışında, gösterilmesi yaygınlaşmıştır. Bir kelimenin kökenini öğrenmenin en kolay yolu sözlüğe bakmaktır. Fakat kimi ses e yazılış özelliklerinden yola çıkarak sözlüğe gerek kalmadan da kelimenin kökenini bilebiliriz. ث، ح ،ض، ظ ،ع harflerini içeren kelimeler Arapçadır. Eğer bir kelimenin içinde veya sonunda hemze ء varsa bu kelime de Arapçadır. ژ harfi Farsça kelimelerde bulunur. Ancak son zamanlarda dilimize girmiş olan Batı kaynaklı kelimelerde de görülür. ذ ،خ harfleri Arapça ve Farsça kelimelerde bulunur. Buradan hareketle ث، ح ،خ، ذ، ض، ظ ،ع harfleri bulunan kelimler Türkçe kökenli değildir. Fakat خ ile yazılan birkaç Türkçe kelime vardır: خانم، خان Türkçe kelime başlarında birkaç zamir, edat ve ses taklidi kelime dışında 'c', 'l', 'm', 'n', 'r', 'z' ünsüzlerin bulunmadığı da hatırlanmalıdır. Arap harfli Osmanlı metinlerinde yazılışı aynı olan Türkçe, Arapça ve Farsça kelimeler de yer alır. Örneğin, dur, devr, dür(inci) dûr(uzak) gibi Türkçe Arapça ve Farsça kelimeler aynı şekilde yazılır. Bu kelimelerin hangisinin kast edildiği ancak cümlenin anlamından ya da bağlamdan anlaşılır. Çok defa sofraya oturduğunda bir yandan yemeğini yer, diğer yandan kitap okurdu. Sadece tefsire dayalı yazdığı eserler 20 bin sayfayı geçer. Razi geriye iki yüz eser bırakmıştır. 40 sene yatsı abdesti ile sabah namazını kılmış. 7000 defa Kuran'ı hatmetmiştir. Beş yüz sene bin meseleye fetva vermiş. Elli beş defa hacca gitmiş. Ateşli baş ağrısı kandan olur. Alameti ise yüz kızarması, damarların barizleşmesi, nabız atılının büyümesidir. İlacı kan vermek ve hacamat yaptırmaktır. Alınması gereken gıda yumurta sarısı, hindiba ve sirkedir. Kudüs'ün fethine dek yemek ve uyumayı unutmuş; gülmeyi kendine haram etmiş ve kendine ev yapmayıp çadırda kalmış. Mum ışığında 161 eser yazmıştı. Avrupalılar bu kitaplar 300 yılda yazılamaz demişti. İbrahim Hakkı Bursevi Yukarıdaki Osmanlı alfabesiyle verilen cümleleri, günümüz alfabesinin yazımına uygun olanla eşleştirin. Yukarıdaki Osmanlı alfabesiyle verilen cümleleri, günümüz alfabesinin yazımına uygun olanla eşleştirin. Yukarıdaki tabloda her satırda harfler karışık olarak verilmiştir. Satırlarda bulunan harflerden anlamlı birer kelime üretin. Her satırın kenarında kelimenin kaç harfli olduğu yazılmıştır. Satırlarda fazladan harfler bulunmaktadır. Bulduğunuz kelimeleri sırasıyla yukarıdan aşağıya doğru okuduğunuzda anlamlı bir cümle oluşacaktır. Bu cümle Yıldırım Bayezid'e aittir. Birinci cümlenin günümüz alfabesiyle yazımı saman altından su yürütmek (b) İkinci cümlenin günümüz alfabesiyle yazımı gözü yükseklerde olmak (a) Birinci cümlenin günümüz alfabesiyle yazımı dere kenarında kuyu kazmak (b) İkinci cümlenin günümüz alfabesiyle yazımı ipe un sermek (a) Satırlarda bulunan harflerden anlamlı birer kelime oluşturulduğunda ortaya çıkan cümle 'yenileceğinden korkan daima yenilir.' olacaktır.

Osmanlıca dersleri- Arapça ve Farsça kelimelerin tanınması

KELİMELERİN KÖKENİNİ NASIL ANLARIZ?