Ünlü edebiyatçılarımızın tuttuğu futbol takımları

Evliya Çelebi'ye göre Osmanlılar devrinde ok atmak, kılıç çalmak, cirit oynamak, ağır kaldırmak, ip cambazlığı ve 'ata sporumuz' güreş sporları mevcuttu. Edebiyatımızın spor tarihine dair en zengin malzeme, gençliğinde bir zamanlar futbol oynayan, resmî kuruluş tarihi 1908 olan Anadolu Gençlik Kulübü'nun kurucuları arasında bulunan ve spor ve güreş hakemliği de yapan Şeyhülmuharrirîn Burhan Felek'e aitti. Yıllarca devam ettirdiği 'Geçmiş Zaman Olur ki' başlığı altındaki köşesinde zaman zaman spor yazıları kaleme alan Burhan Felek olmasaydı, spor tarihimizin ne kadar zengin olduğu herhalde bilinmeyecekti. Çayır Hokeyi'ni ondan öğrendiğimiz gibi, İkinci Meşrutiyet'ten sonra Galatasaray, Anadoluhisarı, İdmanyurdu gibi büyük kulüplerin hokey takımlarının varlığından bizi haberdar eden Burhan Felek'ti. Kadıköy Futbol Kulübü'nün sağbeki 'Tahtaperde Aleko'yu, şişman ve kuvvetli bir futbolcu olduğu için attığı şutu tutacak kaleci nadir bulunan Dalaklı Hüseyin'i, İttihatçıların Adliye Nâzırı Müsahibzâde Müsahib Molla'nın torunu Galatasaraylı Adnan'ı, Galatasaray'ın kara yağız delikanlısı Kürt Celâl'i, Fenerbahçe'nin Aslanyan adındaki ilk şöhretli Ermeni kalecisini, golü yedikten sonra topun nereden girdiğini, kendisinin nerede kaldığını uzun uzadıya etüt eden Galatasaray'ın kalecisi Ahmet Robenson adında Güney Afrikalı mühtediyi, Kadıköy takımının 'topa hakimiyeti cambazlık derecesinde olan' Pele ayarındaki Hasan'ı bize ilk tanıtan ve Anadolu Kulübü'nün maç yapmak için Kuşdili Çayırı'na yayan gittiğini ilk söyleyen yine Burhan Felek olmuştu. Burhan Felek (1889-1982), 14-15 yaşlarındayken Türkiye'de yağlı güreş, bisiklet, halter, aletli jimnastiğin var olduğunu, bunların dışında bir nevi yerli ve vasıtasız spor olan esir almaca, birdirbir, uzuneşek gibi koşma ve atlama nevinden oyunlar oynandığını hatıralarında belirtmiş ve çelikçomağı bir nevi ilkel kriket olarak nitelendirmişti. Futbolu ise -Burhan Felek'e göre- Türkiye'ye İngiliz aileleri getirmişlerdi. 1900 yılında İngilizlerin Modaspor Kulübü'ne üye eski hariciye memurlarından ve Robert College öğretmenlerinden Reşat Danyal'ın başkanlığında kurulmuş olan 'Black Stocking', yani 'Siyah Çoraplılar', sadece Türklerden müteşekkil ilk Türk futbol kulübümüzdü. Bu ilk Türk futbol kulübünün kurulmasından iki ay sonra Rumlarla özel bir maç yapılmış ve 5-1 yenildiğimiz bu oyunda ilk defa bir Türk futbolcusu tarafından gol atılmıştı: Memleketimizin ilk Türk futbolcusu Fuat Hüsnü Kayacan (1879-1963). Hem Galatasaray'a hem de Fenerbahçe'ye uzun yıllar emek veren Fuat Hüsnü'nün teşebbüsleriyle daha sonra iki aylık ömrü olan Kadıköy Kulübü, Kadıköy Futbol Kulübü ve Fenerbahçe takip etmişti. Türk edebiyatının spor ve futbolla ilgisinin menşeinde 'edebiyatımızda ilklerin adamı' olan Şemseddin Sami'nin sportmen oğlu Ali Sami Yen'in rolü büyüktür. Galatasaray Mektep Müdürü iken 1907-1908 sezonunda şampiyon futbolcularla afili pozlar veren Tevfik Fikret'in de bu halkada bir yeri vardır. Ruşen Eşref Ünaydın'ın 1957 yılında Yenilik Basımevi'nden çıkan Galatasaray ve Futbol -Hatıralar- adlı kitabı bu ilginin belgesidir. Necip Fazıl 'Ömrümde bir kere futbol stadına gittim. O da birisini görmek içindi. Ama gençlik ve olgunluk yaşında güreş seyrederdim.' demiştir. Galatasaray ve Fenerbahçeli taraftarlar arasında 'tuttuğu takım' konusunda kavgalar çıkan Nazım Hikmet ise 1923 yılında yazdığı 'Şâir' adlı şiirinde 'Futbolda eski kurdum.' diyerek edebiyat sahnesine çıkmıştı ve rivayete göre Fenerbahçe amigosuydu! Türk edebiyatında çatık kaşları, haşin tavırları, 'abûs ve gazûb' çehresi ile tanınan Süleyman Nazif, futbola mesafeli duracakların başında gelecekmiş gibi durmasına rağmen tarihi belgeler durumun aksini ortaya çıkardı. Süleyman Nazif, sempati duyduğu takıma bir marş armağan edecek kadar bugünkü tabirle fanatik bir takım taraftarıydı. Mithat Cemal'in ifadesiyle 'nesrimizin büyük heykeltıraşı olan' Süleyman Nazif, güçlü nesriyle vatanî ve millî duyguların tercümanı ve ülkesinin korkusuz savunucusuydu. İstiklal Marşı'nı yazmayı yakın dostu Mehmet Âkif'e bırakarak 1925 yılının ilkbaharında bir marş yazmaya karar verdi. Kendisinden vatan ve millet yolunda bir marş yazması beklenirken o, belki de ilk ve son marşını –tespit edebildiği kadarıyla- Fenerbahçe için kaleme almıştı. Bu marş tesadüfi olarak Servet-i Fünûn'un nüshaları arasında meydana çıktı. Ancak bu marş, statlarda koro şeklinde söylenebilecek türden bir marş değil. (Türk Edebiyatı dergisi)

Ünlü edebiyatçılarımızın tuttuğu futbol takımları

OSMANLI DÖNEMİNDE ATA SPORLARIMIZ VARDI