Tozlu raflardaki sayfaların bekçileri "İstanbul Sahafları"

'Sahaf' sözcüğünün aslı Arapça 'sahhaf'tır. Kitap alıp satan kişi, kitapçı demektir. Osmanlılarda ilk sahaflar, Orhan Gazi zamanında, Bursa'da, camilerin avlularında, kendilerine ayrılan yerlerde faaliyet göstermişlerdi. Günümüzde, İstanbul'da sahaflar geniş bir alana yayılmış olarak mesleklerini sürdürmektedirler. Başlangıçta yalnızca, Beyazıt Sahaflar Çarşısı'nda faaliyet gösteren sahaflar giderek İstanbul'un çeşitli semtlerine dağıldılar. Sayıları arttı. Önce, Kadıköy'de, Akmar Pasajı'nda sahaf dükkanları açıldı. Sonradan bu dükkanlar, yeni kitap satan kitapçı dükkanlarına dönüştü. İstanbul Sahaflarının yoğunlaştıkları diğer bir yer ise Beyoğlu'ydu. Orada, Aslıhan Pasajında, 'Beyoğlu Sahaflar Çarşısı' vardır. İstanbul'da, sahaf diye adlandıracağımız esnaf, önce Fatih Camii çevresinde ve Fatih Medresesi içerisinde, öğrencilere de kitap temin etmek amacıyla faaliyet göstermiştir. Eyüp Sultan Camii çevresinde de sahaflar vardı. Sahaflar daha sonra, Fatih Sultan Mehmet devrinin sonuna doğru, Kapalıçarşı içerisinde, şimdiki Şark Kahvesi'nin olduğu yerin karşısında yer almışlardır. Bu sokağın adı bugün de Sahaflar Sokağı'dır. Osmanlı Devleti'nin yükseliş devirlerinde Sahaflar Çarşısı, Orta Doğu'nun en önemli kitap alım- satım merkeziydi. İstanbul'da, sahafların yazdırdıkları kitaplar için gerekli olan kağıt ve mürekkep de gene Beyazıt'ta yer alan kağıtçı ve mürekkepçi dükkanlarından sağlanırdı. Kapalıçarşı'daki sahaflar, 1894 depremine kadar faaliyetlerini orada sürdürmüşlerdi. Depremden sonra, şimdiki Sahaflar Çarşısı'nın yerinde bulunan Hakkâklar Sokağı'na taşınmışlardı. Zamanla burası sahaf dükkânları ile doldu. Bu dükkânlar ahşap barakalar şeklindeydi. Sahaflar Çarşısı, 1950 yılında çıkan bir yangında yandı. Yanan dükkanların yerlerine Vali ve Belediye Reisi Fahrettin Kerim Gökay tarafından, günümüzdeki Sahaflar Çarşısı inşa ettirildi. Sahaflar Çarşısı'nda yer alan dükkanlar, 1953 yılında, buralarda yalnızca kitap satmak şartı ile sahaflara verildi. Çarşının açılışı törenle yapıldı. Artık Sahaflar Çarşısı'nda sadece kitap satılacaktı. Önceleri sahaflar arasında az da olsa başka esnaf bulunmakta idi. Sahaflar Çarşısı, 1981 yılında son kez restore edilerek düzenlendi. Bugün, Sahaflar Çarşısı'ndaki dükkanlarda kırtasiye malzemesi satılmaya başlanmıştır. Gerçek anlamda sahaf denilecek esnaf, bir iki dükkan dışında, zamanla ortadan kalkmış, el yazmalarının, değerli eski yazı taş ve hurufat baskı kitapların, her dilden değerli yabancı kitapların satıldığı çarşı eski özelliğini kaybetmiştir. Belki de İstanbul'da sahaf denildiğinde herkesin aklına gelen ilk yer burasıdır. Taksim'de İstiklal Caddesi'nde Galatasaray Lisesi'nin hemen karşındaki sokakta sağ tarafta bulunan Aslıhan Pasajı iki katlı ve çok sayıda sahafı var. Kitapçılar Köprüsü, Bakırköy'de kitapseverlere hizmet eden, sıfır ve ikinci el orijinal kitaplara ulaşabileceğiniz mini bir fuar alanı. Mağaza kültüründen pek haz etmeyenler için iyi bir seçenek olan Kitapçılar Köprüsü'nde hem yeni çıkan kitapları uygun fiyata satın almak hem de sahaf havası soluyarak birçok kitap ve derginin ilk baskılarını bulmak mümkün. İsim yapmış satış noktalarına gidip kitabı alıp çıkmak yerine Kitapçılar Köprüsü'nde samimi bir sohbetle alışverişinizi yapabilirsiniz. Köprüde açık alanda satış yapıldığı için oluşan yanlış bir algıdan da söz etmek gerekir. Kitapçılar Köprüsü'nde korsan kitap satılmıyor. Kitaplar yayınevlerinden direkt onlara ulaştığı için, okuyucuya daha ucuza satılıyor. Eski kitaplarınızı getirerek, okumak istediğiniz yeni kitaplarla takas yapmanın keyfini de burada yaşayabilirsiniz. Kadıköy Bahariye Caddesi'nde bulunan Kafkas Pasajı'nda birkaç tane sahaf bulunuyor. 1993 yılında Beyoğlu'nda kurulan Denizler Kitabevi, yayıncılık alanında faaliyet gösterdiği gibi nadir kitaplar, eski haritalar ve diğer kıymetli antik eserler konusunda da geniş bir koleksiyona sahip. Özellikle denizcilik ve tarih konularında uzmanlaşmış olan Denizler Kitabevi büyük bir kültürel mirası bünyesinde barındırıyor. Birçok akademisyen ve araştırmacının uğrak yeri olan Sahaf Turkuaz, 2001 yılında Emin Nedret İşli ve Püzant Akbaş tarafından kurulmuş. Kaliteli arşivinin yanında pek çok kütüphane ve araştırma merkezine de referans kitaplar sağlıyor. İstiklal Caddesi'ndeki 389 numaralı bloktan ismini alan Robinson Crusoe 389, 1994 yılında kuruldu. Kira artışı ve tahliye zorlamalarına dayanamayan Rob389, 2014 yılında tasarımı ve karakteriyle hayranı olduğumuz mekanını terk etmek zorunda kaldı ve yine İstiklal Caddesi üzerindeki SALT Beyoğlu'na taşındı. Oranın da kapanmasının ardından Yeni Çarşı Caddesi'nde ve SALT Galata'da küçük bir şubeyle açıldı. Kitapların herkesin erişebileceği bir şekilde sergilendiği Robinson Crusoe 389'da, yerli kitapların yanı sıra yabancı dilde birçok kitap ve yayın bulunuyor. Taze çıkmış gibi kese kağıdında servis edilen kitapları teslim almaya devam. Kadıköy'ün meşhur Akmar Pasajı'ndan biraz yukarı çıktığınızda İmge Sahaf ile karşılaşıyorsunuz. Kitapların yanında birçok değerli ve nadir eseri de bu sahafta bulmanız mümkün. Ayrıca kendi sitelerinde de bu nadir eserleri fiyatlarıyla birlikte sergiliyorlar. Simurg, İstanbul'un en ünlü ve en eski sahaflarından. Öyle ki, sahafın içinde 1500'lü yıllardan bile kitap bulmak mümkün. Hal böyle olunca müdavimleri de çok oluyor. Simurg, eline geçen önemli kitapları sahafta satmadan önce bu müdavimleri telefonla bilgilendiriyor. Çoğunlukla da sahafa gelmeden bu kitaplar sahiplerini buluyor. Diğer sahaflar ile karşılaştırdığımızda Gezegen Sahaf biraz daha genç. 2007 yılında kurulan bu sahaf, Türkçe kitapların yanı sıra Osmanlıca, İngilizce, Almanca ve daha birçok dilde kitaplarla dolu. Bunların yanında tabi ki Gezegen Sahaf'ta da birçok nadir eseri bulmanız mümkün. Üsküdar'da bulunan bu sahaf Eski Toptaşı Caddesi'nde bulunmaktadır ve iki katlıdır. İçeride kış aylarında sobanın karşısında yatan kedi dikkatinizi dağıtabilir. Sahaf Dil-Tarih'in sahibi Sami Önal, Türk Dili ve Edebiyatı mezunu. Elinde olan 30 bin kitabı edebiyatseverlerle buluşturmak isteyince açmış Sahaf Dil-Tarih'i. İçinde tarih, edebiyat, sanat, felsefe, politika gibi birçok alanda eserler bulabileceğiniz bu sahaf da ünlü Türkologların uğrak noktası. Librairie de Pera, Fransızca'da Pera Kitapçısı anlamına gelmekte. Adından anlaşılacağı üzere Pera'da olması gereken bu 90 yıllık çınar, Pera'daki ev sahibi yüksek kira bedelleri isteyince Pera'daki yerine veda etti. Neyse ki Pera, Kadıköy'de kitapseverler için müzayedelerine devam ediyor. Taksim'deki bu şirin sahafı Cihangir Demiroğlu ile eşi işletiyor. Bu sahafta da diğerleri gibi birçok kartpostal, yazma eser, taş plak ve eski fotoğraf bulabilirsiniz. Eğer yolunuz İstiklal'e düşerse, uğramanız gereken noktalardan birisi. Sahaf Naim Bey, 30 yılını vermiş bu işe. İş demekle belki hata ediyoruz, bu onun için artık bir aşk olmuş. Ortaköy'ün gözde sahaflarından olan Arşiv Sahaf, sizi her dilden kitaplarıyla karşılıyor. Sahafta bulamadığınız kitap varsa da Naim Bey'e sormanız yeterli çünkü kendisinin sahaftakilerin dışında neredeyse 100.000 kitabı daha var.

Tozlu raflardaki sayfaların bekçileri "İstanbul Sahafları"

Tozlu raflarıdaki sayfaların bekçileri "İstanbul Sahafları"