Teoman Duralı’nın Sorun Çağının Anatomisi kitabından 35 alıntı

Ben, kıyametin kopacağına, dünyanın bir şekilde sonunun yakın olduğuna inananlardanım. Fen/teknoloji kitlelerin afyonudur. Günümüzde geliştirilen fen araçları gereçleri, beyinleri uyuşturmağa matufdur. İçmeğe, esrar çekmeğe hacet yok. Cep telefonları, bilgisayar oyunları, televizyon programları alışılagelmiş uyuşturucuları aratmaz hale gelmişlerdir. Süreklice dikkatler dağıtılıyor. Bugünkü çocuğun yöresi yok. Koordinatsız. O çocuk yirmi beş-otuz katlı binanın bir dairesinde büyüyor. Bir şey görmüyor. Doğa yoksa din de bir şey ifade etmez. Allah'ı çocuğa neyle anlatacaksınız. Onu anlatmakçin çocuğun ekilmiş tohumdan çıkan fidanı, yeni doğmuş tayı, kuzuyu görmesi lazım. Acıma duygusu böyle oluşmaktadır. Dil, bir yetkilidir. İnsanın düşünme doğrultusunu belirler. Bilgilenme yönündeki düşünme, yani felsefenin düşünmesi dille olur. Dil, felsefece düşünmenin omurgasını teşkil eder. Teoman Duralı: Türkçe en önemli varlığımız Dil; geçmiş, şimdi ve gelecek hakkında yorum yapabilmeyi, olasılıklar üzerine konuşmayı, yargılamayı, genellemeyi ve soyutlamayı, farklı seçenekler üzerinde düşünmeyi, hayatın kurallarını ve beraber yaşamanın gerekliliklerini ortaya koymayı, ahlâk kaidelerini oluşturmayı, hak ve hukuk kurallarını gün ışığına çıkarmayı mümkün kılar. Bu yeteneklerin hiçbirine hayvanlarda rastlayamayız. Kişiyi belirleyen bilincidir. Bilinci oluşturansa, kişinin yaşanmışlıklarıdır. Bu yeni süreç, insanın başkaldırma kabiliyetini yok ediyor. İnsanı insan kılan en önemli özellik, hür olmaktır, dedik. Başkaldırmaysa, onun iradesidir. İşi ehline tevdi edeceksiniz. Yoksa, ufacık hata, uluğ çınarı kurutur. Teoman Duralı'ya göre dürüst kişi kimdir? Osmanlıca kelimeler, Türkçe değil, bu nedenle dilden atılmalı diyorlar. Öte yandan rağbet ettiğimiz, tapındığımız, secde ettiğimiz yeni medeniyetin Türkçe olmayan sözlerini alıyorsunuz. Bu çelişki değil de ne? Sorun, çözüm bulmanın istenmemesinden doğuyor. Türkiye'de öğretim kurumları, yetişen neslin düşünmemesini sağlamak üzre inşaa edilmişler. Ezberciliğin önüne geçmek, düşünen insan yetiştirmekten bahsediyorlar. Ezber bozan akıllı nerede? Bulsak da onu başımıza taç diye geçirsek. Talep, düşünen değil; düşünmeyen insan. Ümidini kesmek Müslümanlıkta Allah'a eş koşmakla hemen hemen aynıdır. Ümidini kesmek zaten Allah'a inanmamak demektir. Yaşamanın sürdürülebilir olması ancak dünyayı terk etmekle olacak herhalde. O seviyeye taşıdık olayı. Descartes'in, 'düşünüyorum öyleyse varım' veciz önermesinden 'bilincindeyim', 'bilincinde olduğum sürece varım!' manası çıkarılması lâzım. Teoman Duralı'ya göre ne, nedir? Kafaların aydınlanması dille başlar. Düşünmek için akıl şart. Ama mesele aklı konuşturmak değil. İslam felsefesi öğretimi de aynı şekilde son derece güdük kalmıştır. Son yirmi yılda dünya çapında İslam'ın yükselişe geçmesi sayemizde olmamıştır. Komünizmin çöküşünden sonra Avrupa'nın, Amerika'nın saldıracağı hedef kalmayınca, yeni bir tanesi keşfedildi: İslâm. Bu, tabii, Türkiye'de de rağbet kazandı. Kimileri yeniden Müslümanlıklarını keşfettiler. Koca Newton, 'devlerin sırtında bir cüceyim' demiş. Newton, kendinden önceki dâhileri tanımasaydı ortaya bir şey koyamazdı. Bütün mesele, fende/teknolojide öncelikleri belirleyecek, dahi ve ahlâklı insanlara olan ihtiyacımız. Sözgelişi, 'evde beş kişi oturuyorsa, üçünün arabası olması gerekmez'... Prof. Dr. Teoman Duralı'nın sitemizdeki yazılarına ulaşmak için tıklayın. İslam dini ile medeniyeti farklı şeylerdir. Biri inanç düzeni, öbürüyse yaşama biçimi, dünyaya bakış ve onu algılayıştır. Kadın-erkek birlikteliği ahlâkın esasıdır. Buna da iffet diyoruz. Temelinde, inanç, sadakat ile dayanışma var. İnanmanın eksildiği yerde, kıskançlık ve şüphe başgösterir. Böyle bir ortaklaşa hareket etme yaklaşımını topla tüfekle oluşturamazsınız. Bugün öyle bir noktaya vardık ki, iş, zorbalıkla yürütülemez. Maddi değerlerin üretilmesi tasarlama işidir. Tasarı düşüncededir. Düşünmüyorsam, üretemem, hammaddeyi mamül maddeye dönüştüremem. Akan suyun alnında 'benden elektrik üretilir' diye yazmaz. Hiçbir ağacın gövdesinde 'benden dolap yahut masa imal edilir' diye bir şey yazmaz. O halde önce düşünce, sonra iş ile eylem. Zaten eylem, düşünce tarafından biçimlenmiş hareket demek değil mi? Teoman Duralı kitaplarını incelemek ve satın almak için tıklayın. Buna karşılık, küresellik, belli bir kültürün kendi özelliğini, maddi ile manevi değerlerini başkalarına doğrudan yahut dolaylı biçimde benimsetilmesi keyfiyetidir. Izdırap insanı uyandıran, onun sınırlarını belirleyendir. Bana yapabilirliklerimin sınırlarını gösterir. lzdırapsız halde sınırlarımı göremem. Izdırap bana kendimi bildirir. Haddini bilen, şükreder. Hastalıktan iyileşip yeniden sağlığına kavuştuğuna şükrediyorsun. Kaza geçirip de onu sağ salim atlattıktan sonra şükrediyorsun. Hep iyi, rahat olduğunda, bunu olağan karşılıyorsun. Zamanla mekanikleşir. Rahat hayat, mekaniktir. İnişli çıkışlı, zorlukları aşarak yürüyen hayat organiktir. Bunun içinde ızdırap yer alır. Nedir barış? Sıkıntılı, bunalımlı durumdan kurtulmuş, savaşı bitirmiş olmaktır. Burada artık mutlusun. Sıkıntının olmadığı yerde mutluluğun ne olduğunu keşfedemezsin. Tıpkı bu hiç acıkma durumunda kalmamak gibidir. Yediğin önünde, yemediğin arkanda. Yediğinin farkına varmazsın. Suyun ne kadar değerli bir şey olduğunu susuz kaldığımda öğrendim. İnsanların geleceklerini bilebilme yetenekleri olsaydı, korkularının göz bebekleri ölü doğardı. Türkiye'de düzgün bir ecnebi dil eğitimi verilemez. Neden? Kimse anadilini bilmiyor da ondan. Onu bilmedikten sonra başka bir dili nasıl öğreneceksiniz? Din kuru kuruya bir şey ifade etmez. Dini yaşamak gerek. Kulaktan dolma şeyle din olmaz. Dini esas yaşatan acılardır. Din bir acılar olayıdır. Din o 'Dane' kökünden türüyor. 'Dane' bağlanmak demektir. Belli bir edebe, terbiyeye bağlı olmak, belli bir terbiye çerçevesinde yaşamak gibi bir anlamı var. Bir bağlanma olayı var. Kabullenme olayı var. Din de oradan geliyor. Zaten dinin kök anlamıyla, İslam'ın kök anlamı teslim olmak babında birbirlerine çok benziyorlar. İnsanlığın geleceğini uzatıp, uğurladığını söyleyerek alıp başını giden 'ölüm' aslında bizlerle gönül eğlendirir. İslâm medeniyetinin yaşandığı ortama Darü'l-İslâm denir. Günümüz şartlarında Darü'l-İslâm'ı yaşama imkânı yok. Bu durum sadece birtakım dini muamelatın zorluğundan ibaret değil. Darü'l-İslâm'ın büyük ölçüde siyasi ve iktisadi bir olay olmasından kaynaklanmaktadır. Bir coğrafyada bu siyasi ve iktisadi düzen kurulamıyorsa, o yöreye Darü'I-İslâm denilemez. Müslümanların sureta idaresindeki her yer Darü'l-İslâm değildir. Çünkü İslâm, her şeyden önce, bir düzen işidir. Küreselleştiğini söylediğimiz sermayeci düzenin, insanın önüne koyduğu tek hedef, maddi varlığını genişletmek, büyütmek, bunun dışındaki bütün mülahazaları dışarıda bırakmak. Bu, hayatın biricik amacı haline gelince, insanın yok edici özelliğini denetlemek imkânsızlaşıyor. 'Doğayı bozacak, kaynakları tüketecek eylemlerden vazgeçelim' deniyor. Yalan. Bunun hâlihazır şartlarda gerçekleştirilemeyeceği apaçıktır. Bu çağın değerden yoksunlaştırılmış, değer içeriğinden kopmuş kalıplarını baştan aşağı değiştirmek lâzım. Devrim şart! Devrimin başta gelen hedefi insanı işkembeye tapan varlık olmaktan çıkarıp tekrar gönül varlığına döndürmektir. En önemli inanç kaynağımız, aitlik duygusu. Her şeyden önce nereye ait olduğumu bilmem lazım. Kabile, aşiret, akraba kalmadı, millet siliniyor, aile ortadan kalkmış, ortada böyle rüzgâra kapılmış hazan yaprağı gibi savrulan birey var. Ne olduğunu, ne olmadığını bilmiyor. Ruh sağlığı, beden sağlığı gibi belli birtakım belirlenebilir cinsten nedenlere dayanmamaktadır. Ruh sağlığının pek çok işaret edilemez etkeni var. Bu, keşfedilemeyen etkenlerden en önemlisi aidiyettir. Onun patlaması, onun dağılması insanı ortada bırakıyor. Korkular ortaya çıkıyor. Korkan insan teslim olur. Gelen etkilere derhal ellerini kaldırır. Bugünün dünyasında kimse, gerçek anlamda bir dava uğruna mücadeleye girmiyor. Dava uğruna mücadeleye girmek; hatta sadece buna davet çıkarmak pek kimsenin aklına gelmiyor. Sonu mu geldi her şeyin? Başkaldırılmadığı takdirde, evet. Bugünün en önemli önceliği, ailenin yeniden itibar kazanmasıdır. İnsani bütün özelliklerimizi bu çerçevede ediniyoruz. Bununla birlikte, çağdaş güç merkezlerinin en büyük gayreti, aileyi ortadan kaldırmağa yönelik. Aileyi ortadan kaldırdığınızda, insanı ezmek kolaylaşıyor. Zira onu dayanıksız kılıyorsunuz. Ahlakın başta gelen düsturu şu: Felsefi anlamda, 'insan insana malzeme kılınmamalı.' Başka bir şekilde söylersek, 'insan insanın aracı olmamalı.' 'Her insan, kendi başına amaçtır.' Bizim insan olarak en büyük teminatımız; 'birbirimizi yaratmamış' olmaktır. Silah zoruyla üstümde baskı kurabilirsiniz. Serbestliğim gasp edilebilir. Ama o vakit bile hürüm. Hürlük, metafizik: oysa serbestlik siyasi veya hukukî bir terim/ıstılâhtır. İnsan, fıtratca hürdür.