Ruha dokunan şair Edip Cansever hakkında bilinmeyenler

'İkinci Yeni' akımının önemli şairlerinden biri olan Edip Cansever, kaybolup giden sokakların, bir küçük mutluluk peşinde direnen ruhların şairiydi. Kavganın tarafı olmaktan çok, her gün eksilen insanlığın hüznünü duyumsuyordu. Sokakların sesini bir başka duyuyordu. Ne zaman doğdu? İstanbul'da 8 Ağustos 1928'de dünyaya gelen Cansever, edebiyata henüz çocukken ilgi duydu. İlk şiirini ne zaman, nerede yazdı? Şiir yazmaya 13 yaşında başlayan Cansever'in ilk şiiri 1944'te İstanbul Dergisi'nde yayımlandı. Ardından birçok edebiyat dergisinde şiirlerine yer verilen Cansever, yaptığı bir açıklamada,'Yeditepe' dergisindeki yayını ise 'şiirinin başlangıcı' olarak değerlendirmişti. İlk şiirini hangi yazara gösterdi? İlk şiirlerini Ahmet Hamdi Tanpınar'a gösteren Cansever, İstanbul Erkek Lisesi'nden 1946'da mezun oldu, Yüksek Ticaret Okulunu yarıda bırakarak Kapalıçarşı'da babasından kalan dükkânda halı ve antika eşya ticareti yapmaya başladı. İlk kitabını kaç yaşında yayımladı? Edip Cansever, Yücel, Fikirler, Edebiyat Dünyası, Kaynak dergilerinde çıkan ilk gençlik şiirlerini topladığı 'İkindi Üstü' kitabını 1947'de, 19 yaşındayken okuyucuyla buluşturdu. 1951'de arkadaşlarıyla 'Nokta' dergisini çıkarmaya başlayan Cansever, genç şair ve yazarlarla tanışmasını sağlayan dergiyi sekiz sayı çıkardı. Edip Cansever'den duygu yüklü 77 alıntı En çok bilinen şiiri hangisi? İkinci kitabı Dirlik Düzenlik (1954), 'Garip Şiiri'nin etkilerini taşısa da, şairin daha sonra İkinci Yeni'ye uzanacak şiir yaklaşımının ilk ipuçlarını da ortaya koyar. Bu kitaptaki 'Masa da Masaymış Ha', Türk şiirinin en çok bilinen örnekleri arasında yer alacaktır. Cansever şiirinin temellerini atan 'Yerçekimli Karanfil' adlı kitabı 1957'de yayımlanan şair, bu kitabında söz dizimini ve çağrışım düzenini bozarak, özgün bir şair olmaya yönelir. Şair, kendine özgü bir şiir dünyası kurduğu kitabıyla 1958'de Yeditepe Şiir Armağanı'nı aldı. Usta şair kendisini nasıl tanımlar? Kendisinin anlatıcı bir şair olduğunu belirten Cansever, 'Her şairi bir öteki şairden ayıran birtakım özellikler vardır. Bu özelliklerden biri ya da birkaçı ağır basar. Bu ağır basan özellikler de genel olarak kişiliği belirler. Benim anlatıcı tavrım, şiirin sınırlarını geçmeden ortaya konmuş bir anlatıcı biçimidir.' ifadelerini kullanmıştı. Şiirlerinde kullandığı farklı temalara ilişkin ise Cansever, 'Şiirde gözlemin çok büyük rolü var. Deniz, tarih, Anadolu'nun birtakım görülecek yerleri, şaşırtıcı birtakım güzellikler, beni doğa, tarih ve insan ilişkilerine götürdü.' değerlendirmesinde bulunmuştu. …Yalnızdır akşamı yok edilen bir subay Bilinmez ürkütülmüş atları ne çok sevdiği Her yalnızlık biraz ihtilal… Hangi edebiyat ödüllerini aldı? Şair Cansever, 1958'de 'Yerçekimli Karanfil' ile Yeditepe Şiir Armağanını, 1977'de 'Ben Ruhi Bey Nasılım' ile Türk Dil Kurumu Şiir Ödülünü, 1981 yılında ise 'Yeniden' ile Sedat Simavi Edebiyat Ödülünü aldı. İkinci Yeni akımının özgün örneklerini veren Cansever, 1976'dan sonra sadece şiirle uğraştı. Edip Cansever'den 10 şiir 10 görüş Öncüleri arasında yer aldığı İkinci Yeni'nin temel yönelimlerini kabul etmeyen Cansever, şiirin bireycilikten ve topluma sırtını dönmekten çok daha fazla önemi olduğunu savundu. Edip Cansever, şiiri toplumla ilgi kurmak olarak tanımladı ve şiirde sürekliliğe dikkat çekti. Şiirde tiyatrodan esinlenen diyaloglar da kullanan Cansever, dönemin sanat yayınlarında şiirsel canlılığı besleyen şairler arasında yer aldı. Usta şair, kapalı, anlaşılması güç ama yine de anlamdan ayrılmayan bir şiir anlayışını benimsedi, yapıtlarına tutarlı bir bütünlük kazandırdı. Şiirinde düz yazı olanaklarını kullanmaktan da çekinmeyen Cansever, yalnız şiirleriyle değil tepkileri ve yaşama biçimiyle de kendisinden söz ettirdi. Sürekli yazan, yayınlayan bir şair olarak ilgiyi hep üstünde tuttu. Ruha dokunan şair vefat ettiğinde kaç yaşındaydı? Toplam 17 şiir kitabına imza atan şair, kısa şiirlerinde çoğunlukla lirik bir dili tercih ederken, uzun şiirlerinde ise belli varoluşsal sorunsallar üzerinde durdu. Bodrum'da tatildeyken beyin kanaması geçiren Cansever, 28 Mayıs 1986'da tedavi için getirildiği İstanbul'da 58 yaşında hayatını kaybetti. Cemal Süreya onun için şöyle der: 'Yeşil ipek gömleğinin yakası/ büyük zamana düşer/ her şeyin fazlası zararlıdır ya/ fazla şiirden öldü Edip Cansever' Hayatının büyük bir kısmını yalnızca şiir yazarak sürdüren Cansever'in son şiirleri, düzyazıları, söyleşiler ve hakkında yazılanlar, ölümünden sonra 'Gül Dönüyor Avucumda' kitabında bir araya getirildi. Hayatının en önemli olayının 1954 yılında çıkan Büyük Kapalıçarşı Yangını olduğunu söyleyen Cansever, dokuz kitabını Kapalıçarşı'da, Sandal Bedesteni'ndeki küçük dükkânın asma katında bulunan çalışma masasında yazdı. Cansever bununla ilgili şöyle bir yorumda bulunur: 'Bugün düşünüyorum da ya o yangın olmasaydı?' Cansever'in şiirlerindeki Ortadoğu imgeleri Usta şairin 19 yaşındayken evlendiği karısı Mefharet Cansever, 39 yıl süren evlilikleri boyunca her daim ilk okuru oldu. İsmet Özel, 2006 yılında şiir serüveniyle ilgili Gerçek Hayat Dergisi'ne röportaj verirken, Edip Cansever'den de bahsediyor. Şiirlerini okuması için Cansever'e gönderdiğini ve sonucunda aldığı övgü dolu mektubu sürekli yanında taşıdığını anlatan Özel, bu heyecanını şöyle paylaşıyor: '....Siyasaldayken Turgay Gönenç dördüncü sınıftaydı, ben birdeydim. Turgay, şiir üzerine konferanslar veren bir çocuktu. Ben de, resim kâğıdının pütürlü tarafına daktiloyla özenle yazılmış 5-6 şiirimi ona verdim ve 'şunlara bir bakıver' dedim. Ertesi gün geldi Turgay, kapıdan girince yanına gittim; 'Dersiniz ne?' 'Sosyoloji'. 'Boşver, girmesen de olur' dedi, beraberce 'sütunlu salon'a gittik. Baktım, benim o özenle yazdığım sayfalarda mısralar çizilmiş, bazıları daire içine alınmış, çok canım sıkıldı tabii. İlk cümlesi şu oldu: 'Şiirlerini Turgut Uyar'la okuduk. Mayası temiz dedi.' Ondan sonra; 'Bugün Edip gelecek' dedi, 'istersen sen de gel?' Edip Cansever İstanbul'da oturuyor, ben Ankara'dayım. Gitmez olur muyum? 'Kareli'de, saat bilmem kaçta…' İsmet Özel'e 'Merhaba Reis' diye mektup yazmıştı Edip Cansever ailesi ile subay arkadaşı Turgut'la eşi Tomris arasında müthiş bir dostluk başlar. Bir gün Turgut'la Tomris ayrılacaklarını söylerler. Katiyen karşı çıkar Cansever, maddi sebeplerden olacağını düşünmüş olacak ki maddi yardımda bile bulunmayı teklif eder ama aralarında o bağ çoktan kopmuştur. Süleymaniye Adliyesi'nde boşanma davası görülür ve tek celsede boşanırlar. Davadan sonra üçü birlikte ayrılırlar adliyeden ve Kadıköy vapuruna binip gider Tomris. 'Nereye' diye sorar Cansever ama yanıt alamaz. Aslında gittiği yer, Cemal Süreya'dır. Cansever o günler için şöyle söyler: 'Tomris, Cemal Süreya'ya aslında iki sene evvel Çiçek Pasajı'ndaki bakışlarıyla gitmişti.' Tomris bir gün çıkar Edip'in karşısına, Kapalıçarşı kapanana kadar konuşurlar. Bir ara daktilonun mürekkebini ister. Cansever alelacele müsveddeleri atar çöpe. Yazılanların üzerinde bir şiir vardır. Tomris Hanımın Cansever'e doğum günü için zorla yazdırdığı; 'Ben buradayken bu şiiri yazmazsan ikimiz de buradan çıkamayız' dediği 'Yaş Değiştirme Törenine Yetişen Öyle Bir Şiir' isimli şiirdir. 'Bir kıyıya bakarken, bakarken ki ağlayan yüzünle' mısraını Tomris'in Cerrahpaşa'daki o baygın haline, 'Yok bir yanıtın 'nereye' diyenlere' mısraını ise adliye çıkışı Kadıköy vapuruna binip gidişine yazmıştır.

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Ruha dokunan şair Edip Cansever hakkında bilinmeyenler

Ne zaman doğdu?