Kemal Sayar'ın İnsan Halleri kitabından 25 alıntı 📚

Hiçbir acı ve keder yol kazası değildir. Aksine bunlar yolun kendisidir. Bazen insanlar mesela şöyle şeyler söylerler: uğursuz şu yılı geride bıraktık. Zamanda ve mekânda uğursuzluk yoktur bizim inancımızda, dolayısıyla bu tür batıl itikatları terk eder kendimiz ne yapabiliyorsak azami şekilde yapmaya gayret etmemiz, kendi elimizle dünyayı değiştirmeye talip olmamız lazım. Eskiler der ki, sabır 3'e ayrılır: Zaaflarımızdan ve yaralarımızdan ibaret değiliz. Her yaradan bir ışık sızar. Maharet o ışığı fark ederek, bir simyacı gibi hâl bilgisine dönüştürebilmekte. Bırak hakikat incitsin seni, bir yalan avutacağına. Pek çok şey istiyoruz. 'Bunlar olursa mutlu olurum' deyip mutluluğumuzu dış şartlara bağladığımızda bu bizi hem şükürden, hem mutluluktan gerçekten uzaklaştırıyor. Sen toprağa bir tohum atmakla mükellefsin, yeşertecek olan Cenab-ı Hak'tır. Bir başkasının göz bebeklerinde kendimizi, derdimizi seyrettiğimiz de, aynalandığımızda iyileşiyoruz. İnsan insanın aynası biraz da belki o yüzden. Şükür, nimeti değil, nimeti vereni görmektir. Ahmet Haşim'in o çok ünlü makalesinde, harikulade yazılmış 'Müslüman Saati' adlı makalesinde olduğu gibi, fecrin ilk ışıklarıyla uyanan, vakti bereketlendiren, vakti kıymetlendiren insanlar olmazsak 7/24 hep telaş üzere yaşayacağız. Sabrı lügatlerimizden çıkaracağız ve acele etmeyi bir erdem zannedeceğiz. Hayatın özü parayla değiş tokuş edilemeyen şeylerde gizlidir. Cenab-ı Hak insana hitaben, 'Dağlara verdiğimiz ve onların yüklenemediği emaneti insan yüklendi.' diyor. Bir emanet var insana. Önce bir defa Cenab-ı Hak'tan insana bir güven var, Allah'tan insana güven var. Anadolu irfanı bize diyor ki: 'Yiğit düştüğü yerden doğrulan kişiye denir.' Ehlullahın bir sözü var para hakkında 'cebinizde çok kalbinizde yok olsun' diye. Bir şeylere sahip olup olmamaktan ziyade yüklediğimiz anlam belirleyici oluyor. İyi ki geçiyorsun zaman, ya acının en derinime işlediği bir anda donup kalsaydın? Bir şeyin ne kadar büyük bir emekle, kimin alın teriyle masanıza geldiğini bilmek ve onun asıl kaynağını bilmek, insanın sıradan bir yemek eylemini 'tıkınmak'tan çıkararak bir ruh ziyafetine dönüştürmesine de sebep oluyor. İnsan acılarından öğreniyor. İnsan, çok keyifli, neşeli anlarından çok büyük hayat dersleri çıkarmıyor. Yeşilçam filmlerini seyrettiğiniz zaman içinize bir huzur gelmiyor mu? Onlar bize dünyanın normlarının belirli olduğu, yani iyinin ve kötünün çizgilerinin belli olduğu bir dünyayı anlatıyorlardı. Başkalarına hakikati haykıracak cesaretimiz yoksa bari kendimize yalan söylemeyelim. Modern çağın kamçılamak istediği en temel şeylerden bir tanesi tamahkârlık, daha fazlasını edinme ve insanın içsel endişelerini daha fazla şeye sahip olarak dindirebileceği yanılsamasını yaratmak. Hayatın içindeki şiiri fark etmek mecburiyetindeyiz. Hayır. Yani, deniz suyundan daha çok içmek hararetimizi gidermez. Daha fazla mülk edinmek, içimizdeki yurtsuzluğu, yabancılaşmayı, sahipsizliği gidermez. İçimizdeki o yabancılaşmayı, sahipsizliği giderecek bir tek şey var, o da nimetin sahibini görmek. İnsanı sadece kötücüllük üzerinden tarif edersek, geleceğe itikadımız kalmaz. Bir dostluğu parayla satın alamazsınız, bir arkadaşın vefa duygusunu parayla satın alamazsınız, annenizin gülümsemesini, çocuğunuzun sevgisini, bir dayanışma hissini, bir gülücüğü, bütün bunları parayla satın alamazsınız. Neyi parayla satın alamıyorsanız hayatta ona yapışın demek lazım. Cesaret korkmamak değildir, cesaret korkunun üzerine gitmektir.