Kabe duvarlarına asılan şiirler: Muallakat

📌Arap yaşantısının bir aynası olarak görülebilecek cahiliye şiiri, bu milletin adetlerine, gelenek ve göreneklerine, edebi anlayışları ve ahlaklarına kadar pek çok bilgiyi sunmaktadır. 📌Şiir Arapların kültürel bir servetidir, bu sebeple onların şiirlerini bilmek aynı zamanda hassasiyetlerini, tarihlerini ve medeniyetlerini bilmek anlamına da gelir. Cahiliye döneminde Arap toplumu nasıldı? 📌Arap dili ve edebiyatı âlimi El- Cumahi Cahiliye dönemindeki şiiri 'Cahiliye döneminde şiir, Arapların ilminin divanı ve hükümlerinin vardığı son nokta idi. Araplar ona dayanıyor ve ona yöneliyorlardı' şeklindeki ifadesiyle dile getirmekteydi. 📌Şiir üzerine bu kadar eğilen bir toplumun edebi anlamda üstün bir zevke sahip olması da bir müddet sonra kaçınılmazdır. Nitekim Arapların cahiliye döneminde ortaya koyduğu yedi şaire ait seçkin kaside koleksiyonu olan muallakatlar, edebi gelişimin en canlı örneğidir. 📌Muallakat, 'beğenildiği için herkesin görebileceği bir yere asılan, sergilenen şiirler' anlamına gelmektedir. İslam öncesine ait yedi kasidenin yer aldığı mecmua 'Mu'allakât' olarak adlandırılmıştır. Tarihte nam salmış Bürde Kasidesi 📌Cahiliye döneminde şairler, yazdıkları nitelikli şiirleri okumak ve onları ebedileştirmek için yılın belirli dönemlerinde, belirli yerlerde düzenlenen panayırlara gelirlerdi. Bu panayırların en çok bilinenleri 'Ukâz, Micenne ve Zu'l-Mecâz'dı. 📌İslam'ın kabulüne kadar devam eden Ukaz panayırının ise ayrı bir yeri ve önemi vardı. Panayırlar, bir nevi şairlerin kendilerini göstermesi açısından edebiyat mahfili işlevi görmekteydi. 📌Bu edebi mahfillerde hutbe okumak için minberler bulunurdu. Meşhur Arap şairi en-Nâbiğa ez-Zubyânî, şairler arasında hakemlik yapar, en güzel şiirin seçilmesinde büyük rol oynardı. 📌İşte muallakat, Ukaz, Micenne ve Zu'l-Mecâz gibi panayırlarda düzenlenen şiir yarışmalarında beğeni toplayan kasidelerden oluşmaktaydı. 📌Birtakım kaynaklarda bu şiirlerin keten bezinden yapılmış altın suyu ile Kabe'nin duvarına asıldığı geçmektedir. Bu şiirler yalnızca Kabe duvarına asılmakla kalmaz aynı zamanda raviler (rivayet eden) aracılığıyla diğer şehirlere ve kabilelere de duyurulurdu. 📌Muallakat şairlerinin kim olduğuna dair farklı görüşler mevcuttur. Endülüslü âlim ve şair İbn Abdürabbih muallakāt şairleri olarak şu isimleri zikreder: 1.İmruülkays b. Hucr, 📌Muallakatlar, kaside türünde yazılmış şiirlerdir. Altmış ile yüz beyit arasında değişen kasidelerin özelliği bütün beyitlerinde aynı kafiyenin tekrar edilmesidir. Bu özellikler aslında Türk edebiyatında hikayelerin anlatıldığı mesnevilere aittir. 📌Klasik kasidelere dair hususların birçoğu muallakatlarda da karşımıza çıkar. 📌Nesib-teşbib bölümünde şiirler, aşk yüklü ve hatıra yüklü romantik bir girişle başlar. İmrülkays'ın bu tarzı ilk kez kullanıldığı bilinmektedir. Ardından gelen pek çok şaire örnek teşkil etmiştir. Nesib-teşbib bölümünde doğaya ait unsurlar da anlatılır. Nitekim muallakatlarda da çöl hayvanları, çöldeki olaylar ve bedevî hayatından sahnelere yer verilir. 📌Nesib- teşbib bölümünden sonra, övülen kişinin konu edildiği methiye gelmekte, ardından ise şairin kendisini övdüğü fahriye kısmı ile şiir tamamlanmaktadır. 📌Muallakatların dil bilimsel özelliklerine bakıldığında, bu şiirlerin hepsinin ortak bir dille yazıldığı gözlemlenmektedir. Kabilelere ayrılmış Arap toplumunun genel yapısına nazaran lehçelere ait kelime ve ifadelere rastlanmaz. 📌Muallakatlar, hem edebi hem de tarihi açıdan büyük önem taşımaktadır. Onlar sadece edebi bir ürün değil aynı zamanda Câhiliye döneminin hayatını, coğrafyasını, yaşayışını, siyasetini, dinini ve yaratılış özelliklerini anlatan tarihi bir vesikadır. Bu sebeple şiirler üzerinden tarihi mâlûmat elde edilebilir. 📌Nitekim, Züheyr'in muallakasında iki kabile arasında barışı sağlamak için gayret eden kabile reisi hakkında yazılan methiyede, dönemin sosyolojik hayatına da tanıklık etmek mümkündür. 📌Muallakat üzerine bilhassa IX. yüzyıldan itibaren birçok şerh kaleme alınmıştır. 📌Muallakatın Farsça'ya yapılan tercümelerinden biri Millet Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. 📌Muallakatın tam anlamıyla Türkçeye tercümesi ilk defa M. Şerefettin Yaltkaya tarafından gerçekleştirilmiştir. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız 📌İsmet Zeki Eyüboğlu 'Yedi Askı, Arap Şiirinin İlk Parlak Dönemi' ve Sadık Yalsızuçanlar da 'Muallakât-ı Seb'a-Yedi Askı' isimleriyle muallakatı tam olarak nazmen( şiir biçiminde) Türkçeye çevirmişlerdir. '(Sevgilinin yüzünün parlaklığı), inzivaya çekilen rahibin çerağı gibi akşam karanlığını aydınlatır.' İmru'u'l-Kays 'Kavmim içinde 'bir yiğit yok mu' denildiğinde, kendimin kastedildiğini anlarım ve (kavmime yardım hususunda) tembel davranıp tereddüt etmem.' 'Ömrüne yemin olsun ki hayat ancak ödünç verilen bir şeydir, gücün yettiğince iyilik yap ve o iyilikleri arttır.' - Tarefe b. el-'Abd 'Kim ölümün sebeplerinden korkarsa, merdivenle göğün kapılarına yükselse bile, ölümün sebepleri ona ulaşır.' Züheyr B. Ebi Sulma 'Tenimin siyah olmasıyla beni cahilce kınıyorlar (oysaki) bilmiyorlar gecenin siyahlığı olmasaydı güneş doğmazdı.' 'Antere B. şeddâd

Kabe duvarlarına asılan şiirler: Muallakat

CAHİLİYE DÖNEMİ ŞİİRİ