Edgar Allan Poe Kuzgun şiirini nasıl yazdı?

Şiir, edebiyatımızın en kadim türlerinden biridir. Sözcüklerle güzel biçimler kurma sanatı olarak tanımlanan şiir, her dönemde duygularımıza ve düşüncelerimize hitap eder. Fakat aynı zamanda güzel sanatların en üstünü ve en zor olanıdır. Şiirde kullanılan imge, benzetme, eğretileme ve yan anlamlar onu günlük dilden ayırır. Ancak şiir sadece bir ilham ve teknik maharete bağlı değildir. Aynı zamanda bir kültür de gerektirir. Şiirimizde kalıcı olan adlar geniş bir kültür birikimine sahiptir. Edebiyat nedir? Şiir nasıl yazılır? Doğuştan gelen yetenek sayesinde bir anda mı yoksa bir işçi titizliğiyle her gün çalışarak mı? Şiirin nasıl yazılması gerektiği asırlar boyunca edebiyatçılar tarafından tartışıldı. Kaynağını ilhamdan alan şairler olduğu gibi, mühendis gibi kelimelerin kurgusunu yapan ve bunun için çalışanlar da vardı. Bu edebiyatçılardan biri de Edgar Allan Poe'ydu. Peki, meşhur Kuzgun şiirini nasıl yazdı? Şiir türleri nelerdir? Amerika'nın Massachusetts eyaletinde dünyaya gelen Edgar Allan Poe, gotik edebiyatın önemli isimlerinden biridir. Edgar Allan Poe'nun 'Kuzgun' adlı şiiri 1945 yılında New York Evening Mirror dergisinde yayımlandı. Bu eser, okuyucuya sunulduktan sonra bir anda büyük bir üne kavuştu. Edgar Allan Poe kimdir? Edgar Allan Poe'nun Kuzgun şiiri dünya edebiyatında en çok bilinen ve okunan dizelerdi. Şiirdeki 'nevermore' Türkçe çevirisiyle 'bir daha asla' ifadesi sıklıkla tekrarlanır. Bu tekrarlar, Edgar Allan Poe'nun şiirinin okunmasını ve ezberlenmesini kolaylaştırdı. Kuzgun şiiri, bir adamın deliliğe doğru yavaş yavaş ilerleyişini öyküleyici bir dille anlatır. Kurgu ve yazım teknikleriyle dikkat çeken şiir, birçok yerde defalarca basıldı. Bunun sonucunda Poe, 'Kuzgun' lakabıyla anılmaya başladı. Türkiye'de en çok okunan 10 şiir Şiirde yer alan siyah renkli kuzgun, yası simgeler. Büyük üne kavuşan bu şiiri, nasıl kaleme aldığını ise 'Yazmanın Felsefesi' adlı makalesinde açıklar. Vermek istediği mesajı yansıtabilmek için oldukça özen göster şair, bunun için imgeleri kullandı. Ölüm, sevgilinin ardından duyulan hüzün gibi hemen hemen her edebiyatçının kullandığı temayı şiirinde yer verdiği imgelerle farklılaştırdı. Edebiyatımızda en az bir kez okunması gereken şiirler Acı duyan sevgili ve sürekli olarak 'nevermore' 'bir daha asla' diyen kuzgun şiirin iki farklı karakteriydi. Kuzgunun sürekli olarak ona 'bir daha asla' demesi acılı sevgilinin kaybettiğini geri alamayacağı gerçeğiyle yüzleşmesini sağlar. Bu tekrarlar dizelere ahenk katmasının yanında anlam derinliğini de artırır. Şiir, düşünce yorgunluğuyla uyumak üzere olan kahramanın kapısı aniden çalmasıyla başlar. Yeni bir umutla 'Bir konuk; başka bir şey değil, yalnızca bu' der. Sonrasında ölen sevgilisini hatırlayarak geçmiş anılarını düşünür. Ortasında bir gecenin, düşünürken yorgun, bitkin Kahraman gömüldüğü acı hatıralar karşısında kendini sakinleştirmeye çalışır. Kapıdan tekrar ses gelir. 'Çok geçmeden topladım cesaretimi, yendim tereddüdümü' der ve kapıya yönelir. Fakat kapının ardında hiç kimse bulunmaz. Kan geldi yüzüme birden daha fazla çekinmeden Edgar Allan Poe şiiri yazarken bir matematik problemini çözer gibi adım adım sonuca ulaştı. Kuzgun şiirine başlamadan önce ne kadar uzun olması gerektiğine karar verdi. 'Yapıt bir oturuşta okunamayacak kadar uzunsa izlenim birliğinden doğabilecek son derece önemli etkiden yoksun kalmalıyız. Çünkü iki oturuş gerekliyse ise dünya işleri araya girer ve bütünlük falan bir anda yok olur.' Kısa şiirlerde de şair, tasarlanan etkinin yoğunluğunu orantılı olarak hesaplamak zorundadır. Bu düşünceler neticesinde Poe, yaklaşık yüz dizelik bir şiir yazmaya karar verdi. Dize sayısını belirlemesinin ardından düşüncesini iletecek etkiyi belirledi. Ruhun derin heyecanı olarak düşündüğü güzelliği etki alanı olarak belirler. Ardından gelen mesele ise şiirde nasıl bir ifade kullanacağıydı. 'Güzelliği alanım olarak görünce bir sonraki sorun bunun en yüce beliriminin edasına ilişkin olacaktı. Tüm deneyimler, bu edanın üzüntü edası olduğunu göstermiştir. Bu nedenle hüzün tüm şiirsel edalar içinde en meşhur olanıdır.' Sıra şiiri çekici hale getirip okuyucuyu etkileyecek teatral anlamda can alıcı bir nokta bulmaktaydı. Evrensel olarak kullanılan nakaratın metni düşünce ve ses bakımından derinleştirdiği için bu etkiyi sağlayacağını düşündü. 'Bu noktaları belirledikten sonra nakaratımın niteliğini düşündüm. Uygulaması sürekli değişeceğine göre nakaratın kısa olması gerektiği açıktır. Çünkü uzun bir cümlenin uygulanışında sık değişiklikler yapmakta aşılamayacak güçlükler bulunabilir. O da beni hemen tek sözcüklük bir nakaratın en iyisi olduğunu düşüncesine götürdü. ' Nakaratlar her kıtanın sonunda yer alacaktı fakat asıl sorun sözcüğün niteliğindeydi. 'Nakarat her kıtanın sonunu oluşturacaktı. Böyle bir son dizenin güçlü olmak için çın çın öten ve uzatmalı bir vurguya yatkın olması gerektiği su götürmezdi: Bu değerlendirmeler de kaçınılmaz olarak beni en tumturaklı ünlü olarak uzun o'ya ve onunla birlikte en kolay üretilebilir ünsüz olarak r'ye götürdü. Nakaratın sesi de böylece belirlendikten sonra, bu sesi cisimlendiren ve aynı zamanda şiirin edası olarak önceden belirlediğim hüzne en uygun sözcüğü seçmek zorunlu oldu. Böyle bir aramada 'Nevermore' (asla, bir daha hiç) sözcüğünü görmezden gelmek kesinlikle olanaksızdı. Aslında aklıma ilk gelen de o oldu.' Fakat 'nevermore' 'bir daha asla' sözcüğünün şiirde tekrarlanması için bir bahane, neden olması gerekiyordu. Tekdüze ve sürekli olarak tekrarlanan bir kelimenin muhakeme gücü olan biri tarafından söylenmesi güç olacağı için şairin aklına konuşabilen ama akıl yürütemeyen bir varlık fikri geldi. İlk başta bu varlık için papağanı düşünse de kuzgunun belirlenen hüzünlü edayı daha etkili olarak verebileceğini düşündü. Şiiri kimin dilinden yazacağı da ayrı bir sorunsaldı. Bu durumu da evrensel düşünceye dayanarak çözümledi: 'Şimdi, üstünlük amacını, ya da kusursuzluğu gözden kaçırmadan, her noktada, kendime sordum 'Tüm hüzünlü konular içinde, insanlığın evrensel anlayışına göre, en hüzünlü olan nedir?' Besbelli ki yanıtı, ölümdü. 'Ya bu en hüzünlü konu' dedim, 'en çok ne zaman şiirsellik kazanır?' Az çok açıkladığım kadarıyla burada da yanıt apaçıktır. Kendisini güzelliğe en yakından bağladığı zaman: Öyleyse güzel bir kadının ölümü hiç kuşkusuz dünyanın en şiirsel konusudur ve böyle bir konu için en uygun dudakların sevgilisini yitirmiş bir âşığın dudakları olduğu da bir o kadar kuşku götürmez.' Âşıkla kuzgunu okuyucunun dikkatinin dağılmaması adına, onları sevdiği kadının anılarıyla dolu olan odada bir araya getirdi. 'Yer de böylece belirlendikten sonra, artık kuşu işin içine katmak gerekiyordu, kuşu pencereden sokma düşüncesi kaçınılmazdı. İlk anda âşığa, kuşun kanatlarının panjura çarpmasını kapısının 'çalınma'sı zannettirme fikri, uzatma yoluyla okuyucunun merakını arttırma isteği ve âşığın kapıyı bir çırpıda açıp, karşısında bir tek karanlığı bulup, ardından kapıyı çalanın sevgilisinin ruhu olduğu yönündeki yarı kuruntuyu benimsemesinden kaynaklanacak ikincil etkiye olanak verme arzusuyla doğmuştur.' Görüldüğü gibi Edgar Allan Poe, şiirini bir oturuşta ilham vasıtasıyla değil, adeta matematik problemi çözer gibi kademe kademe ilerleyerek kaleme aldı. Şiirin uzunluğundan etki yaratacak nakaratın ses niteliğine, karakterlerin bir araya geleceği mekandan dizelerde hakim olacak edaya kadar pek çok durum, imge üzerinde düşünerek işledi. 'Oda kapımın üstünde, Pallas'ın solgun büstünde

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Edgar Allan Poe Kuzgun şiirini nasıl yazdı?

Edebiyatın en kadim türü