Edebiyat hakkında ilgi çekici 10 soru 10 cevap

Şair Mehmet Akif Ersoy'un mezar taşında hangi şiir yazılıdır? BİLGİ KUTUSU: İstiklâl marşımızın yazarı büyük şair Mehmet Akif Ersoy, Osmanlı Devletinin son zamanlarında yetişen ve birbirinden güzel şiirleri ile gönüllerimizde taht kuran nadir simalardan biridir. Mehmet Akif hakkında yapılan inceleme ve araştırmalar, daha çok onun şairlik tarafı üzerine olmuştur. Halbuki onun aynı zamanda nesir yazıları ve yabancı dillerden yaptığı tercümeleri de vardır. Başmuharrirliğini yapmış olduğu Sırât-ı Müstakim ve devamı olan Sebîlürreşâd mecmualarında seri yazıları çıkmıştır. Bu yazıların bir kısmı, bazı Kur'an ayetlerinin tefsiri konusundadır, diğer bir kısmı ise, yapmış olduğu tercümelerdir. İnsanlar doğar, yaşar ve ölür. Çok az kimse, dünyada bir eser bırakabilir. İslam-Türk kültüründe heykel ve büst adeti olmadığı için, insanlar için namlarını yaşatacak tek bir imkan vardır; mezar taşı... Şair Mehmet Akif Ersoy'un mezar taşında yazan şiir ise şöyledir: Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı; Edebiyatımızın zarif şairi Cahit Zarifoğlu'nun kullandığı takma isimler nelerdi? BİLGİ KUTUSU: Yazarlar hayatlarının kimi dönemlerinde çeşitli nedenlerle yazılarını bu isimlerle yayınladılar. Kimi isim kullandı kimi deyim kimi de çok başka şekle büründü. Kiminin tek lakabı vardı; kimininse dörtten aşağı değildi. Takma isimlerin kimlere ait olduğu anlaşıldıkça değiştirdiler, yeni bir isimle yazılarını kaleme aldılar. Türk şiirinin en 'zarif' abisi olarak niteleyebileceğimiz eşsiz şair Cahit Zarifoğlu; Abdurrahman Cem, Ahmet Sağlam, Vedat Can, Adem Yaşar, Ahmet Soyer, Hasan Işık… takma isimlerini kullanmıştır. Cahit Zarifoğlu tüm hayatını yalnızlığın kıyısında, inandığı şeyler uğrunda savaşarak geçirmiştir. Daha çocuk yaşta babasıyla manevi bir kopuş yaşamış, gençliği oradan oraya savrularak geçmiştir. Henüz 47 yaşında hayata gözlerini yuman şair, etkili diliyle şiir sanatında saygıyla anılır. Türk edebiyatının gizli kahramanları Edebiyatımızda kafiyesiz şiirin ilk yazarı kimdir? BİLGİ KUTUSU: İlk eserlerin verildiği bir dönem olan Tanzimat'ta; ilk köy şiirinden, ilk ilk edebi romana; ilk resmi gazeteden, ilk şiir çevirilerine kadar birçok yapıt yer almıştır. Kafiyesiz şiirin ilk yazarı, 'Validem' adlı şiiri ile Abdülhak Hamid Tarhan'dır. Validem Validem ümmiyeydi, ümmiyenin Dudak ve dış-dudak ünsüzlerinin (b, p, m, v, f) kullanılmadığı söz sanatının ismi nedir? BİLGİ KUTUSU: Şair atışmalarında bir hüner göstergesi olarak ortaya çıkar ve 'atışmanın en zor biçimi' olarak kabul edilir. Bu karşılaşmalarda, 'âşığın iki dudağının ortasına iğne veya kibrit çöpü yerleştirilir. Bu beş sesten birini söyleyen yarışmacının dudaklarına iğne batınca başarısız olduğu anlaşılır. Harf oyunlarına dayalı bir edebi sanat olan lebdeğmez, dudak ve dış-dudak ünsüzlerini bulundurmayan kelimelerle yazılan şiirlere verilen ad olarak tanımlanır. Edebiyatımızda en fazla halk şairleri tarafından kullanılan lebdeğmez, şair atışmalarında bir hüner göstergesi olarak ortaya çıkar ve 'atışmanın en zor biçimi' olarak kabul edilir. Lebdeğmezin incelikleri Cemil Meriç'in müzeye dönüştürülen evi nerededir? BİLGİ KUTUSU: Cemil Meriç 12 Aralık 1916 yılında Reyhanlı'da doğdu. Yazar, çevirmen ve düşünür olan Cemil Meriç başta dil, tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında araştırma yapmış ve yazılar kaleme almış bir düşünce adamıdır. Telif ettiği 12 eseri ve tercümeleriyle Türk edebiyatında önemli bir yeri olduğu kabul edilir. Cemil Meriç'in Hatay Reyhanlı'da doğduğu ev restore edilerek müzeye dönüştürülmüştür. İlk kat tamamen Cemil Meriç ve ailesinin kronolojik hayat hikâyesinin ve eserlerinin yer aldığı bir alan olarak tasarlandı. Diğer kat ise Meriç'in yaşadığı şartları anlatıyor. Cemil Meriç Müzesi ilçe merkezinde yer almaktadır. Edebiyatımızın önemli yazar ve şairlerinin müzeye dönüştürülen evleri Edebiyatımızda ilk seyahat kitabını kim yazdı? BİLGİ KUTUSU: Gezi yazısı ya da diğer adıyla seyahatname bir yazarın gezdiği, gördüğü yerleri edebi bir üslûpla anlattığı yazı türüdür. Eskiden gezi yazılarına Arapça kökenli gezen kişi anlamına gelen 'Seyyah' kelimesinden türetilmiş 'Seyahatname' denirdi. Genellikle bu tür yazılarda betimleme tekniği kullanılır. Gezi yazılarında anlatıcı kronolojik bir zaman izler. Dönemin özelliklerinden anlatma açısından birer belge niteliği taşır. Gezi yazıları iyi bir gözlem becerisi gerektirir. Bizim edebiyatımızda ilk gezi kitabı ünlü denizcilerimizden Seydi Ali Reis' in Miratül-Memalik (Ülkelerin Aynası) adlı eseridir. Seydi Ali Reis, Portekizlilere karşı savaşırken fırtınaya yakalanıp karaya çıkma; Afganistan, Buhara ve Maveraünnehir yoluyla Edirne'ye ulaşma serüvenini anlatır. Gezi edebiyatı nedir? Türkçenin bilinen en eski sözlüğü hangisidir? BİLGİ KUTUSU: Kaşgarlı Mahmud tarafından Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu göstermek maksadıyla yazılan ilk Türk dili sözlüğü olarak bilinir. Tarihe ışık tutan kitap, coğrafya ve kavimler bilgisi dallarında bilgi dağarcığı, dönemin tıbbı ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgi veren kaynak olarak, her konuda ilk olma özelliğini korur. Divanu Lugati't-Türk; dil, edebiyat, toplum ve sosyoloji tarihimiz bakımından önemli belgeleri toplayan özel bir kaynaktır. Kaşgarlı Mahmud tarafından Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılmış olan bu eser, Türkçenin bilinen en eski sözlüğüdür. Tarihe ışık tutan kitap, coğrafya ve kavimler bilgisi dallarında bilgi dağarcığı, dönemin tıbbı ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgi veren kaynak olarak, her konuda ilk olma özelliğini korur. Türkçenin en eski sözlüğü hakkında 12 bilgi Osmanlı'nın Sherlock Holmes'ü olarak bilinen karakterin ismi nedir? BİLGİ KUTUSU: Ebüssüreyya Sami'nin öyküleri, polisiye edebiyatımızda ilk olması özelliği ile önemli bir yer taşır. Bu öykülerde yazar İstanbul'u, özellikle Beyoğlu'nu iyi tanır ve dönemin emniyet teşkilatının işleyişini çok iyi bilir. Amanvermez Avni öykülerinin polisiye kurgusu ve aktarılan bilgilerin belgesel nitelikteki boyutu, serinin önemini ortaya koyar. Seri kendisinden sonra gelen Cingöz Recai, Fakabasmaz Zihni gibi haleflerini de etkiler. Ebussüreyya Sami'nin 1913-1914 yıllarında yayınladığı Türklerin Sherlock Holmes'ü Amanvermez Avni serisi on hikâyeden oluşur ve Cumhuriyet öncesinde yayınlanan ilk polisiye seridir. Seride, çağdaş polisiye roman tekniği ile yerel renklerin kaynaşması uyumlu bir şekilde öykülere yansıtılmıştır. Martının gözüne baktığında onun hangi sahilden geldiğini anlayabilen, diş fırçası ile adam öldürmenin 36 yolunu bilen Amanvermez Avni, Osmanlı'nın Sherlock Holmes'ü olarak tarihteki yerini alır. Osmanlı'nın Sherlock Holmes'ü Amanvermez Avni Osmanlı'da şairlere şiirleri karşılığında verilen mükafatın ismi nedir? BİLGİ KUTUSU: Osmanlı'da sanatla uğraşanlar özellikle de şairler daima takdir ve saygı gördü. Bunun neticesi olarak şairlik bir meslek ve geçim kapısı oldu Sanat, edebiyat ve Osmanlı idari teşkilatında hediye anlamında kullanılan caize terimi ise şairlere şiirleri karşılığında verilen bir çeşit mükafattı. Şairler asıl gelirlerini gazelleri ve kasidelerinden kazandılar. Bunun yanı sıra, divan veya mesnevi gibi toplu eserlerini de devlet büyüğünden birine ithaf ederek karşılığında câize aldılar. Şairlere şiirleri karşılığında verilen mükafat: Caize Mehmet Akif'in Bursa'nın işgali üzerine yazdığı şiirin ismi nedir? BİLGİ KUTUSU: Bursa, Birinci Dünya Savaşı sonrasında 8 Temmuz 1920′de Yunanlılar tarafından işgal edildi. 11 Eylül 1922′ye kadar esaret altında kaldı. Bursa, Birinci Dünya Savaşı sonrasında 8 Temmuz 1920′de Yunanlılar tarafından işgal edildi. 11 Eylül 1922′ye kadar esaret altında kaldı. Bursa'nın işgaline çok üzülen ve meclis kürsüsüne siyah örtü örtülmesinden etkilenen İstiklal Marşı ve Safahat şairi Mehmet Akif, Taceddin Dergâhı'nda Bülbül adlı şiirini kaleme aldı. Mehmet Akif'in Bursa'nın işgali üzerine yazdığı şiir: Bülbül