Edat nedir? Edat çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Edat ile bağlaç arasındaki fark nedir?

🔶Tek başlarına bir anlam taşımayan, kendisinden önceki kelimeyle ilgi kurarak cümle içinde anlam kazanan sözcüklere edat (ilgeç) denir. 🔶Edat, dil bilgisi kapsamında ele alınan ve öğretilen bir konudur. Dilimizde edat olarak görev yapan pek çok sözcük bulunmaktadır. 🔶 Dilimizde 'gibi, kadar, ile, için, dolayı, ötürü, yalnız, ancak, tek, üzere, sanki, -e doğru, -e karşı…' en çok kullanılan edatlardandır. Şiir türleri nelerdir? Şiir türü örnekleri 🔶Edatlar, yalnızken bir anlam ifade etmeyen ancak cümlede kullanıldığında önceki kelime ile bağ kurabilen bir yapıya sahiptir. 🔶Edatlar, anlam ifade etme konusunun dışında da pek çok özelliğe sahiptir. 🔶Bazı kaynaklarda ünlemler ve bağlaçlar da edat kabul edilir. 🔶Edatlar eklendikleri ad, sıfat, zamir gibi ad soylu kelime veya kelime grupları ile bir söz öbeği oluşturur; bu cümlede adlardan önce gelirse sıfat, sıfat ve fiillerden önce gelirse zarf görevi yapar. 🔶Tek başlarına iken isim, sıfat, zarf, bağlaç olarak kullanılabilir. Bu durumda edat olmaktan çıkar. Bu kelimelerin türünü belirlemek için cümlede kazandıkları anlamlara bakmak gerekir. 🔶Edatlar sözcük arasında benzerlik, neden, amaç, yön, araç gibi anlam ilgileri kurarlar. 🔶Edatların cümle içinde kurdukları anlam ilişkileri geçicidir. Bunlar: benzerlik, beraberlik, araç, başkalık, miktar, sebep, zaman, mekân, yön gösterme vb. ilişkilerdir. 📌İle edatı: Araç, birliktelik, neden veya durum anlamı kazandırır. 📌 Gibi edatı: Benzetme, tahmin, olasılık veya hemen yapılma anlamları katar. 📌 İçin edatı: Amaç ve neden (sebep) başta olmak üzere çeşitli anlam ilgileri kurar. 📌 Üzere edatı: Genellikle 'için' edatının yerini tutar ve çeşitli anlam ilgileri kurar. 📌 Diye edatı: Amaç ve neden (sebep) anlamı katar. 📌 Kadar edatı: Karşılaştırma yoluyla eşitlik, benzerlik, yaklaşıklık gibi ilgiler kurar. 📌 Ancak edatı: Sadece, en fazla, en erken, olsa olsa' gibi anlamlar katar. 📌 Doğru edatı: '-e doğru' şeklinde kullanıldığında edat olur, yönelme bildirir. 📌 Başka edatı: '-den başka' şeklinde kullanıldığında edat olur, 'dışında, hariç' anlamı katar. Nazım biçimi nedir, özellikleri nelerdir? 📌Başka, gayrı, özge gibi başkalık bildiren edatlardır. Örnekler: ➡Senden gayrı kimsem yok. ➡Yardım istemekten başka çaremiz kalmadı. ➡Senden başka arkadaşım yok. ➡Artık kaçmaktan başka çaremiz kalmadı. 📌Gibi benzerlik bildiren edattır. Örnekler: ➡Yorgunluktan yatağa bavul gibi düştüm.(benzerlik) ➡Ben senin gibi iyi birini görmedim. (karşılaştırma) ➡ Zengin biri gibi parasını harcıyor. (benzetme) ➡Yola çıktığı gibi eve varmış. (acelecilik) ➡ Saat dört gibi görüştük. (zaman ilgisi) ➡Dağ gibi adam ne hallere düştü 📌Göre, nazaran, dâir, rağmen gibi edatlardır. Örnekler: ➡Çok çalışmama rağmen sınavda hedeflediğim başarıyı yakalayamadım. ➡Duyduğuma göre bitirme sınavları bir hafta erken gerçekleşecekmiş. ➡Şirketteki son değişikliklere dâir bilgi almak istiyorum. ➡Sana göre yapılan her şey anlamsız. 📌Miktar edatı, 'kadar' kelimesidir.Yer ve yön edatı olan 'kadar' ile karıştırılmamalıdır. Örnekler: ➡Ne kadar zaman olmuş görüşmeyeli. ➡Sürahiyi ağzına kadar doldurdum. ➡O da senin kadar çalışkandır. (eşitlik) ➡ Ay kadar parlak bir yüzü vardı. (benzerlik) ➡Bin kadar kitap bastırdı. (yaklaşıklık) 📌İçin, üzere, dolayı, ötürü diye gibi sebep bildirmede kullanılan edatlardır. Örnekler: ➡Açılış konuşmasını yapmak üzere kürsüye çıktı. ➡Bu raporu bitirebilmek için zamana ihtiyacım var. ➡Hayatı boyunca yalnız ailesi için çabaladı. (sadece) ➡Okula gitmek üzere evden çıktı. (amaç) 📌Vasıta edatı İle kelimesidir. İle edatı -le şeklinde ek biçiminde de yazılabilir. Birkaç farklı kullanımı vardır. Örnekler: ➡ İşin, fiilin, hangi araçla (vasıtayla) yapılacağını, yapıldığını bildirir: ➡ İstanbul'a uçakla gideceğim. ➡İşin, fiilin kimle yapıldığını, yapılacağını bildirir: ➡Bu oyuncağı küçük kardeşimle birlikte yaptım. ➡İşin, fiilin nasıl yapıldığını, yapılacağını bildirerek durum zarfı oluşturabilir: ➡Büyük bir sevinçle yanıma geldi. ➡İşin, fiilin nedenini bildirerek edat tümleci olabilir: ➡Arabanın devrilmesiyle yol trafiğe kapandı. ➡'İle' edatı, bağlaç olan 'ile' kelimesiyle karıştırılmamalıdır. Bağlaç olan 'ile', 've' anlamına gelir: Ali ile Aydın bize geldiler. (bağlaç) 📌Değin, dek, doğru, kadar, karşı, yan gibi yer veya yön bildiren edatlardır. Örnekler: ➡Ayvalık'ta denize karşı bir villa almış kendisine. ➡Eve doğru ıslık çalarak yürürken eski bir arkadaşıma rastladım. ➡Otomobilimiz bozulunca şehre kadar yürüdük. Fiilimsi nedir, özellikleri nelerdir? 📌Beri, önce, evvel, sonra gibi zaman bildiren edatlardır. Örnekler: ➡Babam yurt dışından döndükten sonra taşınacağız. ➡Gitmeden evvel bahçe düzenlemesini tamamlamalıyız. ➡Ne zamandan beri bu işle meşgulsünüz? 📌Edat olarak kullanılan bazı kelimeler cümlede başka görevlerde de kullanılabilirler. Zarf, sıfat, ,isim görevi bunlara örnektir: Örnekler: ➡Biraz beri gel. (zarf) ➡Bugün derse başka bir öğretmen geldi. (sıfat) ➡Yolun karşısına geçerken çok dikkatli olmalısın. (isim) 📌Cümledeki diğer kelimelerle birlikte sıfat veya zarf öbeği oluşturabilirler: Dağ gibi adam bu hastalığı atlatamadı. (sıfat öbeği) Sen de herkes kadar çaba göstermelisin. (zarf öbeği) 📌Başka kelimelerle birlikte özne veya yüklem görevinde de kullanılabilirler: Dünkü provada repliğimi unuttuğumda utançtan ölecek gibiydim. (isim, yüklem) Onun gibisi zor bulunur. (isim, özne) Genellikle bağlaçlar ile karıştırılabilen edatlar; bağlaçların aksine, cümledeki unsurları birbirine bağlamaz, onlarla anlam ilişkisi kurarlar. 1. Edat tek basına anlamı olmayan kelimeler. Yani kadar, ile gibi. Bağlaç ise cümleleri veya aynı görevdeki sözcükleri birbirine bağlayarak aralarında anlam ilgisi kuran sözcüklere denir. 2. Edatlar cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulur fakat bağlaçlar cümleden çıkarıldığında bozulmaz 3. Bağlaçlar; zaten var olan anlam ilgilerine dayanarak bağ kurar. Edatlar ise; yeni bir anlam ilgisi kurarlar. 4. Edatlar cümlenin bir öğesi olurken, bağlaçlar bir öğe özelliği göstermez. İle, yalnız, ancak gibi kelimeler hem edat hem bağlaç görevinde kullanılabilir. Cümle içindeki anlamı bu nedenle önemlidir. Ayrıca şu pratik yolla bu kelimelerin edat mı, bağlaç mı olduğunu anlayabiliriz: İle yerine ve getirilebiliyorsa; ile bağlaçtır 📌Defter ile kalemi çantaya koydum / Arkadaşları ile konuşmuyordu (Birincisinde ve gelebildiği için bağlaç; ikincisinde ve kullanılamadığı için edattır) Yalnız, ancak kelimeleri yerine ama bağlacı getirilebiliyorsa, bu kelimeler bağlaçtır. Sadece kelimesi getirilebilirse bu kelimeler edat olur. 📌Almak isterim ancak param kalmadı (bağlaç) 📌Bu işi ancak sen yapabilirsin. (edat)

Edat nedir? Edat çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Edat ile bağlaç arasındaki fark nedir?

EDAT NEDİR?