Başka dillerde yazmayı tercih eden yazarlar

Milan Kundera, 1929'da Çekoslovakya'da doğdu. Haliyle anadiliyle kulağına dolan ilk sözcükler de Çekçe idi. Ancak ünlü yazar İkinci Dünya Savaşı'yla birlikte Çekoslovakya'yı terk etti ve Fransa'ya yerleşti. Kundera adını dünyaya duyuran kitaplarının çoğunu da Fransızca yazdı. Cumartesi ve pazar günleri, varolmanın tatlı hafifliğinin geleceğin derinliklerinden yükselip yanına vardığı duygusu içindeydi. Pazartesi, benzerini bundan önce hiç tanımadığı bir ağırlıkla çarpıldı. Rus tanklarının tonlarca çeliği bunun yanında hiç kalırdı. Çünkü sevecenlikten daha ağır bir şey yoktur dünyada. Gülüşün ve Unutuşun Kitabı, ünlü Çek yazarı Milan Kundera'nın Fransa'ya göçtükten sonra orada yazdığı ilk roman. Bir kahvede servis yapan güzel göçmen kızı Tamina, hiçbir şeyin, hiç kimsenin yerini tutamayacağı ölmüş kocasının anısının giderek bulanıklaşmasına karşı umutsuz bir savaş veriyor. Onun öyküsü, bu kitabın iki temel gerçeğini yansıtıyor: Çekoslovakya'da yaşanan trajik deney ve Batı'daki yaşam. Kundera, Kuşkulu bir bakışla dolaşır bu gerçekler üzerinde. Kitabın, birbirinden bağımsız görünen yedi bölümü, bir yolculuğun aşamaları gibi birbirini izliyor. Aynı durumlar, aynı sorular, müzikteki Kreşendo gibi bir tek görüntüde birleşiyorlar. Mizah, yoğun bir hüzünle birlikte gelişiyor. Her an gülünç bir pantomime dönüşebilecek erotizmin incinebilirliği ve bunun getirdiği şaşkınlık. Ve sonuna doğru bir koşuya dönüşen tarih; unutuşun tanrılarına adanmış, yazarın ve ülkesinin kaderi konusunda düşünceler, düşünceler. Kitabı okumak ve incelemek için tıklayın... Amin Maalouf, Doğu'nun Batı'ya göçen ve Batı'ya Doğu'yu anlatan yazarlarından biri. 1949'da Lübnan'da doğan Maalouf Lübnan'da iç savaşın başladığı yıllara dek Lübnan'da yaşamayı sürdürmüş ve gazetecilik yapmıştı. Ancak iç savaşın ardından, 1975'te Fransa'ya göçtü. 1983'te ilk kitabı Arapların Gözüyle Haçlılar ve 1986'da ilk romanı Afrikalı Leo Fransızca yazıldı ve Maalouf'un yazı kariyeri o günden bugüne Fransızca ile sürüyor. 'Afrikalı Leo', gerçek bir yaşam öyküsünden çıkarılmış düşsel bir yaşamöyküsü: 'Bir berberin sünnet ettiği, bir Papanın vaftiz ettiği' Hasan ibn Muhammed el-Vezzan ez-Zeyyati namı diğer Giovanni Leone de Medici'nin, Leo Africanus yani Afrikalı Leo'nun özyaşamöyküsü -yazmış olsaydı yazacağı gibi...Amin Maalouf, bu ilk romanında tarihten olağanüstü bir halı dokuyor. Bir uçan halı... Kitabı okumak ve incelemek için tıklayın... Adana'da ayaklanmalar olmuştu. Kalabalık, Ermeni mahallesini yağmalamıştı. Altı yıl sonra çok daha büyük çapta olacakların provası gibi bir şeydi. Ama bu bile dehşetti. Yüzlerce ölü. Belki de binlerce.' Osmanlı İmparatorluğu ve Beyrut ile Fransa arasında yaşamı sürüklenen İsyan. Doğunun Limanları bu yüzyılın başını, bir insanın trajik tarihinin içinden anlatıyor. nce dokunmuş bir tarih örtüsüne işlenmiş kentler ve yaşamlar var bu satırlarda. Kitabı okumak ve incelemek için tıklayın... İrlandalı ünlü yazarın anadili İngilizce'ydi. Fakat Beckett ünlü Trinity Koleji'nde okurken Fransızca üzerine eğitim görmüştü. Kendisine büyük şöhret kazandıran oyunu Godot'yu Beklerken'i Fransızca yazmıştı. Beckett anadilinde değil de, sonradan ve kurallı bir biçimde öğrendiği bir dilde yazmanın onu kolaya kaçmaktan ve ağdalı ifadelerden koruduğunu düşünüyordu. İrlandalı yazar Samuel Beckett, 'başarısızlık/yoksunluk sanatı' olarak tanımladığı edebiyat anlayışını ilk şiirlerinden son düzyazılarına kadar inatla sürdürdü. 'Sanatçının nedenini bilmeden, hiçbir şeye sahip olmadan hiçi anlatmak zorunda kalışı' diye açıklayabileceğimiz 'başarısızlık/yoksunluk' kavramı dört uzun öyküsünde yoğun bir kara mizahla yoğrulur. Kimi birer paragrafı bulan uzun cümleleriyle nam salmış olan Kafka'nın ana dili de tıpkı Milan Kundera gibi Çekçeydi. Fakat Kafka bir sabah korkulu düşlerden uyanıp da yatakta kendini dev bir böceğe dönüşmüş olarak bulan Gregor Samsa'nın öyküsünü Almanca kaleme aldı. Franz Kafka'nın Dava adlı romanının bu çevirisi, yazarın Oxford Metinleri diye adlandırılan el yazıları üzerinde Amerikalı ve Alman uzmanların yaptıkları son çalışmalarla oluşturulan metinden yapıldı. Dava, Korku Çağı diye adlandırılan 20. yüzyılda insanoğlunun artık neredeyse kurtulunması olanaksız bir yazgıya dönüşen kuşatılmış yaşamının öyküsüdür. Franz Kafka'nın 1915'te yayımlanan Dönüşüm adlı öyküsü, yazarın, anlatım sanatının doruğuna ulaştığı bir eseridir. Küçük burjuva çevrelerindeki yozlaşmış aile ilişkilerini en ince ayrıntılarına kadar irdeleyen bu uzun öykü, aynı zamanda toplumun dayattığı, işlevini çoktan yitirmiş kalıplara bilinç düzeyinde başkaldıran bireyin öyküsünü çarpıcı bir biçimde dile getirir. İlk kez 1915'te 'Die Weissen Blaetter' adlı aylık dergide yayımlanan Dönüşüm, Kafka'nın en uzun ve en tanınmış öyküsüdür ve yayımlanmasının üzerinden neredeyse bir asır geçmesine rağmen hala tüm dünyada en çok okunan kitaplar arasındadır. 17 Ekim 1912'de Felice Bauer'e gönderdiği mektupta Kafka Amerika romanı üzerinde çalıştığını, ilerleyemediğini görünce sıkıldığını ve yataktan kalkamaz hale geldiğini, bu nedenle bir öykü yazarak ara vermek istediğini yazar. Dönüşüm işte böyle ortaya çıkar. Kumaş pazarlamacısı olan Gregor Samsa'nın uykusundan kocaman bir böceğe dönüşerek uyanmasıyla başlayan Dönüşüm, giderek gerçeklikle kurmacanın sınırlarını zorlayan müthiş bir anlatıma dönüşür. Kitabı okumak ve incelemek için tıklayın... Ünlü yazar ve filozof Emil M. Cioran da başka bir dile misafir olanlardan. Aslen Rumen olan yazar 1945'den itibaren eserlerini Fransızca yazmaya başladı. Bir filozof olarak isminin Fransızca okunuşunun etkileyici ve akıcı olmadığını düşünen Cioran, Emil adının arkasına Michel ismini ekledi. Bu değişiklik sonraları yazarın yazılarındaki etnik muhalifliğin bir tür yansıması oldu. Nerede tükettin ömrünü? Bir hareketin hatırası, bir tutkunun işareti, bir maceranın parıltısı, güzel ve firari bir cinnet-geçmişinde bunların hiçbiri yok;hiçbir sayıklama senin ismini taşımıyor, seni hiçbir zaaf onurlandırmıyor. İz bırakmadan kayıp gittin; senin rüyan neydi peki? Kökeninde aldatıcı ve yıkıma mahkum olmayan hiçbir 'yeni' hayat görmedim şimdiye kadar. Her insanın zaman içinde ilerleyip bunaltılı bir geviş getirmeyle kendini tecrit ettiğini, yenilenme niyetine de ümitlerinin beklenmedik yüz buruşturmasıyla karşılaşıp kendi içine düştüğünü gördüm... Kitabı okumak ve incelemek için tıklayın... Kader Abdolah'ın hikayesi oldukça ilginç aslında. Türkiye'de de Gizli Yazı ve Karga isimli romanlarıyla tanıdığımız Abdolah İran'da doğup büyümesine rağmen 1988'de siyasi sebeplerden Hollanda'ya iltica etmiş bir isim. İşin ilginç yanıysa Abdolah'ın İran'dayken edebiyatla pek bir ilgisinin olmaması ve kendi anlatımıyla televizyonda izlediği ve tek kelimesini bile anlamadığı Hollanda Kraliçesi'nin konuşmasının ardından bu kraliçenin dilinde yazmanın muhteşem bir deneyim olacağını düşünmesi ve böylece Felemenkçe öğrenip romanlar yazmaya başlaması. 'Günün birinde televizyonda başı taçlı bir soylu gördüm. Kraliyet koltuğuna oturmuş, uzunca bir metin okuyordu. Hollanda kraliçesi olabileceğini düşünerek, izlemeye devam ettim onu. Konuşmasından tek sözcük anlamıyordum. Sırf seslerden ibaret zincirdi sanki duyduklarım. Düşündüm: Bu kraliçenin dilinde yazmak, ne müthiş bir deneyim olurdu.

Başka dillerde yazmayı tercih eden yazarlar

MILAN KUNDERA