Abdülkadir Geylani’den 25 alıntı

Ey evlâd! Yalnız kaldığın zaman, seni kötü işten koruyacak duyguya muhtaçsın. Ayak kaymasını önleyecek tedbirin olmalı. Hakk'ın her an seni kontrol ettiğini içinden sezmelisin. Bu düşünceler varlığını sarmalı. Anlattıklarımıza şiddetle ihtiyacın vardır. Benliğini bu öğütlerle donattıktan sonra nefisle cenge çıkman kabil olur. Her kim nefsini bilir, onun uygunsuz arzularına muhalif kalırsa, gerçekten Rabbini bilmiş ve ona uymuş olur. Eğer bir şeyden korkmuyorsan onu bilmiyorsun demektir. Korku ilmin ta kendisidir. Korkmayan bilgi sahibi değildir. Korkan korktuğu şeyin âlimidir. Kendini ilgilendiren konular, ilgilendirmeyen konularla oyalanmayacak kadar çoktur. Ey evlâd! Kalbin karışmadığı dilin bilgisi hiçtir. Kalbin yaya kaldığı bilgi ile bir adım bile atman kabil olmaz. Yol dediğimiz kalp yolculuğudur. Yakınlık, sırların birleşmesidir. Allah'ı arayan O'nu bulur. Senden aşağıdakilerle çekişme, küçük düşersin. Senden üstün kimselerle uğraşma, gücünü boş yere sarf etmiş olursun. Kendin gibilerle itişme, huysuz sayılırsın. Ey ölü kalpliler, diri nefisliler! Sizin kalpleriniz ölmüş. Başkalarının baş sağlığına gideceğinize kendinize baş sağlığı dileyin. İnsanlar senin sözünü, yalan söylediğin hâlde kabul edebilirlerse de Allah'ın kabul etmesi söz konusu değildir. Çünkü O, kalplerde olanı bilendir. Kalp parayı geçer akçe diye yutturma. Çünkü paranın kalite kontrolünü yapan, parayı pekâlâ tanır. Allah senin dış görünüşüne değil, kalbine bakar. Giysilerin, derilerin ve kemiklerin ötesine bakar. İnsanlar arasındaki tutumuna değil, yalnızken nasıl davrandığına bakar. İnsanların gözü önünde olan yerleri süsleyip Allah'ın gözü önünde olan yerleri pis bıraktığından dolayı utanmıyor musun? Ne zamana kadar dünyayı yapıp öbür âlemi yıkacaksınız? Bir insan ki, hayatını boş şeylere, maddi lezzet, şehvet uğruna harcar, onun hayat tadı nasıl olur? Asıl diri olması gereken iç âlemi ölüdür. Sureti yerinde durur, ama neye yarar? Bazı büyük bilginler şöyle derler: 'Sana lazım olan gelir' Ey evlâd! Gayretin yemek, içmek ve evlenmek olmasın. Bunların tümünü gönlünden çıkar. Gayen bunlar olmasın. Çünkü hepsi nefsin arzularıdır. Tabiatın gereği sayılır. İlahi kuvvet, bunlarla seni bulamaz. Bunlara kapılırsan kalbin hakiki isteği nerede kalır? Sana tavsiye: İhsan edildiğin hiçbir hayrı kimseye söyleme... İsterse bu senin dostun olsun... Aslında senin başkaları ile meşgul olamayacağın kadar çok işin var. Nefsini kalbinden çıkar hayırlara kavuşursun, çünkü bulanık ve bulandıran odur. Nefs; başta Allah'ın zıddıdır. Hâlbuki her şey sahiplidir. Böyle olduğu için nefis, hem yaradılış itibari ile hem de mülk olarak Allah'ındır. Terk et ki, terk ettiğin şeyden daha hayırlısı sana verilsin. Ey Oğul! Allâhü Teâlâ eğer sana bir zarar dokundurur veyâ bir musîbet verirse, onu yine O'ndan başka giderecek başka biri yoktur. O halde niçin senin gibi âciz birine gidip de: 'Şu içine düştüğüm belâyı benden gider' diyorsun? Bunu O'ndan başka giderecek kimse yoktur! Bilgi işleri iyi tutmak için yaratılmıştır. Onu yalnız ezber etmek işe yaramaz. Hep vermeye ve hiç almamaya gücün yetiyorsa böyle yap, hep hizmet edip hiç hizmet görmemeye gücün yetiyorsa bunu da yap. Şayet kalpte necaset varsa; organları temizlemenin bir faydası olmaz. Sen kabına yağ koyuyorsun; gül suyu mu koklamak istiyorsun? Ey kadınlar ve erkekler! Küçücük de olsa ihlası olan, yaptığını samimi yapan, küçücük de olsa Allah'tan korkusu olan, az da olsa sabretmeyi ve şükretmeyi bilen kimse kurtulmuş demektir. Fakat ben sizi iflas edip varını yoğunu kaybetmişler olarak görüyorum. O büyük peygamber dünyada yaşamış; fakat değerinden fazla kıymet vermemiştir. O yalnız Allah'a güvenmiş ve O'nu sevmiştir. Keza onun büyüklüğü sonsuzdur. Şayet takva halindeyken nefsine daima muhalefet et! Halkın varlığını kalbinden çıkar! Onlardan herhangi bir şey bekleme. Onlara minnet etme! Onlara güvenme, onlara dayanma! Onlardan ne kork, ne de bir şey iste! Onların elindeki dünyalığa göz atma!