11 maddede Erdem Bayazıt hakkında her şey

Tam adı Adil Erdem Bayazıt olan, Kahramanmaraşlı ünlü şair, 18 Aralık 1939'da dünyaya geldi. Maliyede memur olan babası Ökkeş Tahsin Bey'in aile kökleri, Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Seferi dönüşünde Doğubayazıt'tan getirerek Maraş'ta iskân ettiği Bayazıtlılara dayanır. İstiklal Ortaokulu'nda ve Kahramanmaraş Lisesi'nde eğitim alan şair, öğrencilik yıllarında şiir yazmaya başladı ve 1959'da başladığı İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitimini Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde devam ettirdi. Bayazıt, vatani görevini 1963'te Burdur'da yaparken, askerliğinin ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne kaydolarak buradan mezun oldu. Daha sonra Kahramanmaraş'ta edebiyat öğretmeni olarak görev yapan şair, Kahramanmaraş İl Halk Kütüphanesi'nde 1967-1972 arasında müdür olarak çalıştı. Bayazıt, İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Genel Sekreterliği, Milli Eğitim Bakanlığı basın bürosu memurluğu ve Milli Kütüphane Süreli Yayınlar Şube Müdür Yardımcılığı görevlerini de yürüttü. Şair daha sonra çalıştığı Sanayi Bakanlığı İnsan Gücü Eğitim Daire Başkan Yardımcılığından istifa ederek, Akabe Yayınları'nın ve Mavera dergisinin yönetimini üstlendi. Akabe yayınlarının İstanbul'a taşınması kararı ile 1984'te yeniden memurluğa dönen şair, bir süre Devlet Planlama Teşkilatı'nda çalıştı. Bayazıt, ayrıca 1987 yılında Kahramanmaraş milletvekili olarak girdiği TBMM'nin 18. Dönem çalışmaları süresince Milli Eğitim ve Çevre Komisyonlarında görev aldı. Daha sonra İstanbul'a yerleşen, modern Türk şiirinin usta şairlerinden Erdem Bayazıt, akciğer kanseri sebebiyle 69 yaşındayken 5 Temmuz 2008'de İstanbul'da vefat etti. Dönemindeki edebiyat kuşağının diğer şair ve yazarları gibi Erdem Bayazıt'ta önce Hz. Ali kıssalarını okuyarak başladı. 'Şiire, okuduğumu anlar duruma geldiğim çağlarda başladım' diyen Bayazıt, söylediği gibi şiir yazmaya orta sonda başlamıştı. O'nun şiir yazdığını ilk fark eden edebiyat öğretmeni olmuştu. Yazdığı ilk şiir bir gazetede yayınlanmıştı. Lise yıllarında aynı okulda okuyan Erdem Bayazıt, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Alaeddin Özdenören ve Akif İnan aynı yaşlardadır. Nuri Pakdil ise aynı okulda kendilerinden iki yıl önde olan bir ağabey konumundadır. 'Kendi aralarında sanattan, edebiyattan, tarihten, metafizik konulardan konuşurlar. Okuduklarını kritik etmeleri, yazdıklarını birbirine göstererek eleştiriye tahammül göstermeleri yazar olmalarında etkili olmuştur.' Yıllarca sürecek bu güzel beraberliğin temeli işte bu yıllarda öğrencilik döneminde atılmış, sağlam temeller üzerine kurulu olan bu dostluk sarsılmadan sürmüştür. Henüz lise yıllarında arkadaşları Cahit Zarifoğlu, Nuri Pakdil, Rasim ve Alaeddin Özdenören'in çıkardığı 'Hamle' dergisini birkaç sayı çıkaran Erdem Bayazıt, yine Pakdil'in yayına hazırladığı mahalli 'Hizmet' gazetesinde sanat ve edebiyat sayfası hazırladı. Çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı da yapan Bayazıt'ın ilk şiirleri 1958'de ''Hamle'' dergisi ve ''Gençlik'' gazetesinin sanat ekinde, sonraki şiir ve yazıları ise 'Büyük Doğu', 'Edebiyat', 'Mavera' ve 'Yedi İklim' dergilerinde yayımlandı. Erdem Bayazıt ve Cahit Zarifoğlu çocukluk ve ilk gençlik yıllarını birlikte geçirmiş iki büyük şairdir. Ailece tanışan şairler, küçüklükten beri birbirlerine gider gelirler, sürekli birlikte olurlardı. Yaz aylarını geçirmek için çıktıkları Güzlek'te yazlık evleri de birbirine çok yakın olduğu için, buraya yürüyerek birlikte gelirler ve birbirlerinin evlerinde kalırlar, sabaha kadar şiir okur, sohbet ederlerdi. 'Bayazıt'a göre Zarifoğlu, çok pratik zekâya sahip, girişken ve hızlı iş gören bir kişiliğe sahipti. Mavera'daki pek çok projenin, Afganistan gezisi ve özel sayının tasarlayıcısı, planlayıcısı hep Zarifoğlu'ydu. Bir süre Cumhuriyet gazetesinde muhabirlik de yapan şair, Nuri Pakdil ve Necip Fazıl Kısakürek başta olmak üzere Sezai Karakoç ile Fethi Gemuhluoğlu'ndan etkilendi. Edebiyat çevrelerince ''Yedi Güzel Adam''dan biri olarak anılan ve ''Mavera'' dergisinde de yazı işleri müdürlüğü görevini yürüten şairin 'Sebeb Ey' isimli ilk şiir kitabı, 1972'de edebiyatseverlerle buluştu. Şairin, Müslümanların emperyalizme başkaldırışını yansıtan şiirleri büyük ilgi görürken, Bayazıt, şiirde tarihi bir boyutun, fizik ötesine bir açılımın ve günlük hayatın yansımalarının görülmesi gerektiğini savundu. Şiirlerinde mesajı ön planda tutan, şiir anlayışını öncelikle 'Büyük Doğu' ve Sezai Karakoç'la biçimlendiren şairin kaleme aldığı son şiirleri ise 'Risaleler' adı altında 1987'de Akabe Yayınları tarafından kitaplaştırıldı. Bazı şiirleri İngilizceye de çevrilen Erdem Bayazıt, 1981'de Şenol Demiröz, Yücel Çakmaklı, Ahmet Bayazıt, Çetin Tunca, Halil İbrahim Sarıoğlu ve Necdet Taşçıoğlu'ndan oluşan ekiple, Pakistan'ın Peşaver kenti başta olmak üzere İran, Hindistan ve Afganistan'ı gezdi. Bu seyahatin izlenimlerini önce Mavera dergisinde yayımlamış, daha sonra İpek Yolundan Afganistan'a adlı eserinde topladı. Bayazıt, yaptığı bu iki aylık gezide izlenimlerini topladığı 'İpek yolundan Afganistan'a' adlı eseriyle, 1983'te Türkiye Yazarlar Birliği Basın Ödülü'nü kazandı. 1988 yılında 'Risaleler' adlı şiir kitabıyla da Türkiye Yazarlar Birliği tarafından şiir ödülüne değer görülen Bayazıt, yine TYB tarafından gerçekleştirilen 'Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni' kapsamında Yahya Kemal adına düzenlenen büyük ödülün sahibi oldu. Ak Radyo'da 'Şiir, Yalnızca Şiir' adlı bir program hazırlayıp sundu. Şiirleri hakkında 'barbar güçlerin, teknolojinin yıktığı, Tanrı'dan kopardığı insanın mânevî kurtuluşunu arayan'; 'çağı, makine uygarlığını ve değerlerini yargılayan'; 'Müslümanların emperyalizme başkaldırısını yansıtan' gibi değerlendirmeler yapıldı. Erdem Bayazıt'ın şiirindeki anlam ilk olarak doğa etrafında öbekleşir. İçinde bir naiflik de taşıyan bu şiirler başlangıçta yüksek perdeli bir ses tonuyla konuşur; güneş, dağ, deniz gibi iri cüsseli imgelere yaslanır. Kitleler önünde seslendirilmeye yatkındır. Bazı imgeler ise savaş metaforu etrafında bir araya getirilmeye uygundur. Ancak bu şiirlerdeki savaş ve başkaldırı poetik bir karakter taşır. Daha sonraki şiirlerinde bütün kabarmalar, fırtınalar, boğuşmalar Allah'ı anışta, kalbin ritminin evrendeki büyük ritimle buluşmasında anlamını bulur ve yatışır. Dışa doğru atılma ve yükselme arzuları içe doğru bir derinleşmeye evrilir. Şiir bir çeşit duaya dönüşür: 'Birden her yerde her şeyde içimizde kımıldayan Yürek vuruşlarıyla beliren zikir Yeri ve göğü ve damarları dolduran Ondan başka her şey yok olan yalan olan rahman ve rahim olan.'