10 soruda modern Rus edebiyatının kurucusu Aleksandr Puşkin

6 Haziran 1799'da Moskova'da doğan Puşkin'in çocukluk yılları Moskova'da ve babasının çiftliği olan Moskova civarındaki Zaharovo köyünde geçti. Mükemmel bir ev eğitimi gören Puşkin, erken yaşlarda birçok Avrupa dilini öğrendi, Rus halk masallarını ve Avrupalı önemli yazarları okudu. Puşkin, ilk bilgilerini Fransız mürebbiyelerden edindi. Henüz sekiz yaşındayken Fransızca ve Rusça öğrenmişti. 11 yaşına geldiğinde özgürlükçü ve hicivci yazarlarını beğendiği Fransız edebiyatından etkilenerek Fransızca şiirler ve güldürüler yazmaya başlamıştı.1811'de Petersburg'da aristokrat ailelerin çocuklarının eğitim gördüğü Çar Köyü Lisesi'ne kaydoldu. Puşkin, on iki yaşına geldiğinde, aristokrat aile çocuklarına yönetime hazırlamak için Rus Çarı I. Aleksandır'ın Tsarskoye Selo'da (Çar'ın yazlık köyü) açtırdığı okula yazdırıldı ve bu okuldaki altı öğrenim yılı boyunca, tıpkı okulun diğer öğrencileri gibi, Petersburg'a gitme izni verilmeden dış dünyadan kopuk bir şekilde eğitim gördü. Şairlik yeteneğiyle arkadaşları arasında sivrildi. İlk şiiri 'Şair Dost'a' (1814) Nikolay Karamzin'in Avrupa Habercisi dergisinde yayımlandı. Puşkin'in lise yıllarında yazdığı şiirlerinde gerçekçilik eğilimi açıkça göze çarpmaktadır. O dönem şiirinde kullanılmayan kaba ve gündelik sözcükleri kullandığı şiirleriyle Gavrila Derjavin'in dikkatini çekmeyi başardı. Artık ünlü bir şair sayılmaya başlayan Puşkin, Çar Köyü Lisesi'ndeki eğitimini 1817'de tamamladıktan sonra Petersburg'a giderek Dışişleri Bakanlığı'nda çalışmaya başladı. Bu arada birçoğu yasaklanan özgürlükçü şiirleri ve taşlamaları, bu sıralarda halk arasında yayılmıştır. Rus edebiyatında ilk kez, şiir halk tarafından hayranlıkla karşılanmıştı. Puşkin, bu sırada Rus Çarı I. Aleksandr tarafından Kafkasya'ya tayin edildi ve burada ünlü Kafkas Esiri ve Bahçesaray adlı destanlarını yazdı. Gerçeği olduğu gibi aktarmayı tercih eden Puşkin'in eserlerinde ne klasik şiirin kuralcılığı, ne de Romantizm'in etkileri belirgin bir şekilde öne çıkıyordu. Puşkin, önce Kafkasya'ya, sonra Moldova'ya sürüldü. Rusya'daki askeri yönetime karşı kaleme aldığı isyankar şiirlerinden dolayı dört yıl süreyle başkente girmesi yasaklanan Puşkin, ailenin sahip olduğu Mihaylovskoye köyünde yaşamak zorunda bırakıldı. Hükûmet tarafından oğlunu gözetim altında tutmakla görevlendirilen babası da görevini yerine getirmişti. Kafkasya'nın doğası genç şair üzerinde yeni dönem şiirlerini de belirleyen derin etkiler bıraktı. Yirmi dört yaşındaki Puşkin, bu sürgün döneminde, yedi yıl sonra tamamlayacağı Yevgeniy Onegin adlı romanını yazmaya başladı. Çingeneler, Peygamber ve Boris Godunov adlı önemli eserlerini de yine bu sürgün yıllarında yazdı. Sürgün dönemini Rus Çarı I. Nikolay'ın, Aleksandr'ı Moskova'ya çağrısı bitirdi.Puşkin, yeniden özgür olabilecekti ama bu sefer de kalemi denetlenecekti. Bundan sonra Aleksandr'ın kaleminden çıkan her sözcük Çar'ın sansüründen geçecekti. Bu durum giderek Aleksandr'ın yaşam koşullarını oluşturuyordu. Özellikle aşk maceraları ve polis baskınları hayatının vazgeçilmez parçaları haline gelmişti. Bir baloda yüksek rütbeli ve emekli bir memurun kızı olan Natalya Gonçarova ile karşılaşan Puşkin, bu genç kıza aşık oldu. Puşkin, Natalya'ya evlenme teklif etti; Natalya ise şairin evlenme teklifini cevapsız bıraktı. Puşkin, bu durum karşısında umutsuzluğa kapılmış ve Moskova'dan uzaklaşmak istemişti. Bu nedenle, 1829'da, bir gözlemci olarak Rus ordusuna katıldı. ve Osmanlı topraklarına geldi. Sonradan yazdığı 'Erzurum Yolculuğu' adlı eserinde seyâhat izlenimlerini anlatan Puşkin'in, daha başka birçok eserinde de Erzurum'dan aldığı esinlerin izlerini bulmak mümkündür. Kendisine uygulanan baskılar ve evliliğine dair umutsuz düşünceler bitmek tükenmek bilmezken Puşkin'in hayatında çok önemli bir olay gerçekleşmişti. İşte bu süreci yaşarken başına gelen en güzel şey Gogol ile tanışmaları ve sonrasında aralarında büyüyen arkadaşlıkları oldu. Öyle ki, bu güne kadar ulaşan bir söylentiye göre, Gogol'a ünlü 'Ölü Canlar' romanını yazma fikrini Aleksandr Puşkin vermişti. Puşkin Moskova'ya döndükten sonra evlilik teklifine cevapsız bırakan Natalya ile evlendi. Bu dönemde hayatına George Charles d'Anthès adında biri girdi. Puşkin, kendisine yazılan birkaç imzasız mektup aracılığıyla, d'Anthès adındaki bu Fransız'ın karısı Natalya Puşkin'e kur yaptığını öğrendi. 1837'de d'Anthès'i düelloya çağırdı. 27 Ocak 1837'de St.Petersburg yakınında Kara Dere'nin bir köşesinde düellonun yapılmasına karar verildi. Puşkin'in şâhidi arkadaşı Danzas'tı. Düelloda kullanacağı silahı almak için gümüşlerini sattığı iddia edilmektedir. Düelloda Puşkin tarafından omzundan yaralanan d'Anthès, Puşkin'i karnından yaralamayı başardı. Büyük bir soğukkanlılıkla iki gün boyunca can çekişen Puşkin, şubat ayında bir öğleden sonra hayata gözlerini yumdu. Şâirin ölüm haberi duyulunca evinin önünde toplanan halk, Yevgeniy Onegin'in son baskısını tüketti. Şairin ölümü üzerine başlayan huzursuzluk, neredeyse hükümete karşı bir ayaklanma noktasına geldi. Olayların kontrolden çıkmasından çekinen polis, bir gece yarısı şairin tabutunu gizlice kiliseden aldı ve Mihaylovskaya köyüne götürerek toprağa verdi. M. Puşkin, klasik Batı edebiyatını ile içinde yetiştiği kültürün ruhunu sentezleyerek, Rus Edebiyatı'nda 'gerçekçilik akımı'nı başlatan öncü bir isim olduğu için modern Rus Edebiyatı'nın oluşmasına en büyük katkıda bulunan edebiyatçı olarak kabul edilir. Tolstoy Puşkin hakkında'Ondaki güzellik duygusu kimsede olmadığı kadar gelişmiştir. Sanatçıya gelen ilham ne kadar güçlü olursa, onu esere yansıtmak için gereken çaba da o kadar büyük olur. Puşkin'in şiirleri öylesine sade ve pürüzsüzdür ki, aynen bu şekilde ona aktarıldığını düşünürüz. Oysa onun bu sadelik ve pürüzsüzlüğe ulaşmak için ne kadar emek sarf ettiğini bilemeyiz.' cümlelerini kurar. Gogol, 'Puşkin, olağanüstü bir olaydır.' derken Dostoyevski'nin de daha mistik bir tavırla 'Puşkin, bize gelecekten haber veren bir ermiştir.' ifadesini kullandığı bilinmektedir. Puşkin yaratıcılığı ile kültür tarihinin en seçkin sanatçılarından biridir. Sanat hayatı boyunca yalnızca kendi ülkesinin değil, dünya kültürünün en başarılı örneklerini özümlemiş, halkın geleneksel sanat yapıtlarından hareketle Rus edebiyat diline çağdaş ve ulusal bir anlatım zenginliği kazandırmıştır. Kendinden sonra gelen Gogol, Dostoyevski, Tolstoy gibi yazarların geliştirecekleri edebiyatın temellerini atmıştır. Lirik şiir türündeki eşsiz başarısı da Puşkin'in çağlara meydan okuyan sanatının bir özelliği olarak tarihe geçmiştir.

10 soruda modern Rus edebiyatının kurucusu Aleksandr Puşkin

1.Puşkin nasıl bir eğitim gördü?