Yunanistan'daki Osmanlı mirası bugün ne durumda?
Geçmişte, Osmanlı sınırları içinde yer alan Yunanistan'da, 10 binden fazla Osmanlı eseri bulunuyordu. Ancak yıllar içinde Yunan makamları, bu yapıların bazılarını yıllar içerisinde yıktı ya da dönüştürdü. Yunanistan'da yer alan Osmanlı'dan kalma birçok caminin mahiyeti ise Müslümanların tehcir edilmesi ile değişti. Türk-İslam mimarisine ait çok sayıda cami, bugün yapılış amacından uzak bir şekilde kullanılıyor. Bu camilerin birçoğu ya harabe halinde ya da ahır, otopark, AVM gibi başka bir yapıya çevrilmiş durumda. Ayasofya'nın cami olmasına karşı çıkanlar ise Yunanistan'daki camilerin mahiyetinden ne yazık ki habersiz...
YENİ CAMİ, SELANİK
Selanik'in Hamidiye semtinde yer alan Yeni Cami, 20'inci yüzyıl başında yapılan Osmanlı dönemi camilerinden biri. Sicilyalı İtalyan mimar Vitaliano Poselli tarafından yapılan ve günümüzde sergi salonu olarak hizmet veren bu tarihî yapı, Hamidiye Camii olarak da biliniyor.
1902 yılında Selanik'te son yapılan Osmanlı camisi, Yeni Cami'dir. Cami, Hacı Hayrı Paşa Caddesi (bugün arkeoloji müzesi caddesi) ile Sezai Paşa Sokağı (bugün Praxitelous sokağı) kavşağında Yahudilikten Müslümanlığa geçen cemaat tarafından yapıldı. 1925'ten sonra arkeoloji müzesine çevrilen bu caminin mimarisinde, İslam kültürü, Avrupa kültürü ve camiyi kuranların kimliklerini yansıtan bir etkiye rastlanır.
1924 sonrasında Yeni Cami, Anadolu'dan gelen Rum mültecilerin kaldığı yer olmuştu. 1963 yılında, Selanik Arkeoloji Müzesi ek binası olarak işlev kazandı. Bu tarihten itibaren Yeni Cami'nin avlusunda birçok Roma ve erken Hristiyanlık dönemi eserleri sergilendi. Yunanistan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1986 yılında restore edilen tarihî mekân, hâlen Selanik Belediyesi tarafından sergi salonu olarak kullanılıyor.