Yemen’de bir Türk köyü: Beyt-El Türki

➤ Son zamanlarda ismini yoksulluk ve savaşla sık sık duyduğumuz Yemen, Osmanlı Devleti'nin yüzyıllar boyunca hüküm sürdüğü, geçmişi tarihin derinliklerine kadar uzanan, Arap yarımadasının güneybatısında konumlanmış bir ülkedir. ➤ 1517 yılında Memlük Devleti'nden Osmanlı hakimiyetine geçen bölge, 19. yüzyılın ortasına kadar Devlet-i Aliyye'nin elinde huzurun, barışın ve adaletin esas olduğu bir bölge olmuştur. Yemen'de 'unutulan savaş' ➤ Osmanlı Devleti'nin kendi öz vatanı gibi sahip çıktığı, bütün imkanını ve desteğini esirgemediği Yemen'e savaş zamanlarında Anadolu'dan ve devletin dört bir tarafından asker olarak yüz binlerce kişi gönderilir. ➤ Ardına bakmadan hilafetin merkezinden yola çıkan bu erlerin birçoğu şehit olur. Yemen, Osmanlı erlerinden pek çok kimsenin hayatını kaybettiği, Türkiye'deki ailelerin en az bir ferdinin ebedi istirahatgahı bir mekana dönüşür. Yemen'de iç savaşın acı izlerini taşıyan Cehmaliyye Yemen'in tarihi ➤ 19. yüzyılın orta safhalarına gelindiğinde Yemen'in güney kısmı İngiliz yönetimine girerken, kuzey bölgesinde l. Dünya Savaşı'na rağmen Osmanlı hakimiyeti var olmaya devam eder. ➤ Lozan Antlaşması ile Yemen'de tüm haklarını kaybeden Osmanlı'nın ardından bölgede bir kargaşa ortamı hakim olur. İngilizlerin büyük ölçüde hakimiyet kurduğu bölgede direniş hareketleri sonucu sömürü faaliyeti gücünü kaybeder ve Kuzey Yemen'de 1962 yılında Yemen Arab Cumhuriyeti kurulur. Çölde bir vaha: Darbat Vadisi ➤ Çeşitli medeniyetlerin halklarına ev sahipliği yapmış bu kadim bölgenin kuzeyinde Yemen Arab Cumhuriyeti kurulmasına karşın güneyinde, 1933 yılında Mısır'ın desteğiyle İngiltere'ye karşı gerçekleşen direniş sonucu Yemen Demokratik Cumhuriyeti kurulur. ➤ 1990 yılında ise iki bölgenin birleşerek tek bir Yemen Cumhuriyeti'ne dönüşmesi ile bölgede devlet iktidarının güçlenmesi sağlanır. Su hakkında bilinmesi gereken 25 akıcı gerçek Osmanlı askerleri Yemen'e neden gitti? ➤ İlk defa 16. yüzyılda Yemen'de hakimiyet kuran Osmanlı Devleti için denizyolunun önemi çok büyüktü. Yemen'in konumu ise stratejik açıdan oldukça önemli ve Osmanlı'ya bölgede kilit rol atfedecek bir noktada idi. ➤ Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Hint Okyanusu'na inmesi ve Yemen üzerinde özenle durmasının ve asker göndermesinin sebebi, dünyanın en büyük donanmalarından birine sahip olan Portekizlilerin o zamana kadar bir Müslüman denizi olan Hint Okyanusu'na gelmeleriydi. 📌 Bilgi Notu: Beyt-El Türki köyü nasıl oluştu? ➤ Osmanlı Devleti'nden bu bölgeye göç eden Türkler Yemen'de hakimiyet sağlanan ilk yıllarda bugün Sana şehri sınırlarında bulunan 'Türk Evi' anlamına gelen 'Beyt- el Turki' köyünü kurarlar. Türk geleneklerinin, örf ve adetinin zamanla çeşitli değişimlere uğradığı köyde herkesin soy adı 'el- Turki' dir. ➤ Tarihsel süreç içerisinde pek çok badireler atlatan Osmanlı Devleti'nin terk etmek durumunda kaldığı bir coğrafya olan Yemen'de Anadolu kökenli Türk nüfusunun önemli bir parçası yer almaktadır. Anadolu'nun geleneksel giysileri Beyt-El Türki köyünün yapısı ➤ Yukarı Beyt-el Türkî ve Aşağı Beyt-el Türkî olarak ikiye ayrılan Türk köyü, Hayyamat ve el-Maaziip adlı iki küçük mahalleden oluşur. Doğuda ve batıda olmak üzere iki kuru dere vadisi arasında uzanan bir sırt düzlüğü üzerindeki Beyt-El Türki Osmanlı şehirlerinin ilk kurulumu ile benzerlik gösterir. 📌 Bilgi Notu: Beyt-El Türki köyünde gelenekler ➤ Beyt-El Türki köyünün yerlileri ana kültür kalıbından uzak kalmalarına ve Yemenlilerle yüzyıllarca birlikte yaşamış olmaları nedeniyle ev tipleri yemek, düğün ve cenaze gelenekleri gibi birtakım özellikler Yemen'in koşullarıyla ve kültürüyle benzerlik gösterir. İslam sanatlarında eskimeyen gelenek: İcazetnameler Beyt-El Türki köyünde sosyolojik düzen ➤ Yaklaşık 2000 kişilik nüfusa sahip Beyt- el Türki köyünde toplamda 250 hane bulunuyor. İş ihtiyacından kaynaklı olarak köydeki erkeklerin çevre şehirlere ya da başka ülkelere çalışmak için gitmesi sebebiyle köyde kadın ve çocuktan oluşan bir nüfus çoğunluğu göze çarpıyor. ➤ Çoğunluğunun çalışmak için Suudi Arabistan'ı tercih ettiği Türk köyünde insanların temel ekonomik ihtiyaçları köy dışındakilerin gönderdikleri gelir ile karşılanıyor. Kışa dönen Arap Baharı'nda 10 yıl önce 10 yıl sonra Günümüzde Beyt-El Türki köyü ➤ Genel olarak çok büyük bir su sıkıntısının yaşandığı Beyt- el Türki'de içme suyu ihtiyacı şişe su ya da köye gelen tankerler vasıtasıyla karşılanıyor. Bir tanker suyun bir aileyi ortalama bir hafta götürdüğü köyde fahiş su fiyatları hayatı zor bir hale getiriyor. ➤ Her ne kadar sıkıntılar içinde yaşasa da dünyanın farklı coğrafyalarındaki Türklere ve Türkiye'ye büyük özlem duyan Beyt-el Türki halkı bölgeye ziyarete gelinmesinden büyük mutluluk duyuyor. İslam tarihinde su yönetimi