Çok hadis rivayet etmesiyle tanınan sahabi: Ebu Hureyre

Ebu Hureyre, Yemen'de yaşayan Ezd kabilesinin Devs koluna mensuptur. Cahiliye devrinde farklı isimlerle anılan Ebu Hureyre'nin adını Peygamberimiz Abdurrahman veya Abdullah olarak değiştirmiştir. 📌 'Ebu Hureyre' künyesi ile anılmasına dair en yaygın rivayet, koyun otlatırken bulduğu kedi yavrularını elbisesinin eteğine koyup onlarla oynaması nedeniyledir. İlk karşılaştıkları zaman Resûl-i Ekrem'in ona Ebû Hüreyre diye hitap etmesi bu künyenin Hz. Peygamber tarafından verilmediğini gösterir. 📌 Ebû Hüreyre'nin bu adla anılmaktan hoşlanmadığı, kendisine zaman zaman Hz. Peygamber'in hitap ettiği gibi 'Ebû Hir' denmesini arzu ettiği rivayet edilir. 📌 Ebu Hureyre, hem baba hem de anne tarafından tanınmış bir aileye mensuptur. Yetim olarak büyüdüğünü söylemesi babasını küçük yaşta kaybettiğini gösterir. Ebû Hüreyre'nin Hicret'in 7. yılının başlarında Tufeyl bin Amr ed-Devsî vasıtasıyla Müslüman olduğu ve kabilesinden 60 veya 70 aile ile birlikte Tufeyl'in başkanlığında Resûlullah ile görüşmek üzere Medine'ye gittiği bilinir. 📌 Onun daha önce Müslüman olmayıp Medine'ye İslamiyet'i kabul etmek üzere geldiği de rivayet edilir. 📌 Aralarında Ebû Hüreyre'nin de bulunduğu Devsliler Hz. Peygamber'in Hayber'de olduğunu öğrenince oraya gittiler. 📌 Ebû Hüreyre'nin, henüz fethedilmeyen bazı Hayber kalelerinin fethine katıldığı kendi ifadesinden anlaşılır. Ebû Hüreyre Medine'ye ulaştığı günden itibaren kendisini tamamen dine verdi ve Resûlullah'ın yanında bulunduğu sürece dünyevî hiçbir arzu peşinde koşmadı. 📌 Bazılarının ganimetlerden daha fazla pay almaya çalıştığı günlerde Hz. Peygamber'in, ganimet talebinde bulunup bulunmadığını sorması üzerine Allah'ın verdiği ilimden kendisine bir şeyler öğretmesini istedi. 📌 İslam'ı geç benimsediği için kaybettiği yıllarını telâfi etmek amacıyla, açlıktan bayılacak dereceye geldiği halde Mescid-i Nebevî'deki Suffe'den ayrılmazdı. Ebû Hüreyre, kısmen Hayber fethine ve daha sonra yapılan gazvelerin hepsine katıldı. Umretü'l-kazâda Resûlullah'ın kurbanlıklarını Mekke'ye götürmekle vazifeli olanlar arasında yer aldı. 📌 Hz. Peygamber'in, düşmanlara karşı oluşturduğu bazı özel timlerde de görev aldı. 📌 Daha sonra onun Yermük Savaşı'na ve Cürcân'ın fethine katıldığı kaydedilir. 📌 Hz. Peygamber Hindistan'ın fethedileceğini müjdeleyince ömrü yeterse canıyla ve malıyla bu savaşa da katılacağını söylemesi onun cihada karşı duyduğu arzuyu gösterir. Ebû Hüreyre'nin Medine'ye geldiği tarihten Hz. Peygamber'in vefatına kadar 4 yıllık bir süre geçmekle beraber Resûlullah'ın yanında 3 yıl kaldığını bizzat söylediğine göre, Alâ bin Hadramî başkanlığında Bahreyn'e gittiği ve orada bulunduğu süreyi bu zamanın dışında tuttuğu anlaşılır. 📌 Hz. Ömer, halifeliği döneminde Kudâme bin Maz'ûn'u zekât ve vergi âmili olarak Bahreyn'e gönderirken Ebû Hüreyre'yi de orada namaz kıldırıp kaza işlerine bakmakla görevlendirdi. 📌 Daha sonra onu görev yaptığı Bahreyn'e iki defa vali olarak tayin etti. (x) 🔍 İlk Müslümanlar kimlerdi? İslam'ı kabul eden ilk on Müslüman Ebû Hüreyre valilikten ayrılıp Medine'ye döndüğü zaman halife Hz. Ömer, bütün valilerine uyguladığı yöntemi ona da uyguladı ve Bahreyn'den ne getirdiğini sordu. 📌 Ebû Hüreyre 20 bin dirhem getirdiğini, bunu da yaptığı ticaretten veya üreyen atlarından, biriken maaşlarından ve kölesinin kazancından elde ettiğini söyledi. Fakat Ömer, sermayesini ve görev esnasında harcadığı parayı aldıktan sonra geri kalanı beytülmâle iade etmesini emretti. 📌 Bütün rivayetlerde belirtildiği üzere yapılan tahkikat sonunda Ebû Hüreyre'nin kazandığı malın kendisine ait olduğu ve dürüstlüğü ortaya çıkınca Hz. Ömer ısrarla onu tekrar vali tayin etmek istedi. 📌 Fakat Ebû Hüreyre, zan altında kalıp rencide edilmek istenmediğini belirterek bir daha görev kabul etmedi. 📌 Ömer gibi âdil bir halifenin Ebû Hüreyre'yi görevine iade etmek istemesi, onun dürüstlüğü hususunda herhangi bir şüphesinin bulunmadığını gösterir. Hz. Osman'ın hilâfetini destekleyen Ebû Hüreyre, halifenin evi isyancılar tarafından kuşatıldığı zaman kılıcını alıp onun yanına gitti. 📌 Fakat Hz. Osman Müslüman kanı dökülmesini istemediğini söyleyerek ona kılıcını bıraktırdı. 📌 İslam tarihinde fitnenin başlangıcı olarak kabul edilen bu olaydan sonra Ebû Hüreyre Müslümanlar arasında çıkacak kargaşadan uzak durulması gerektiğini belirtti, bu fitnelerden kurtulmanın yegâne yolunun silâha el atmamak olduğunu söyledi. (x) 🔍 En çok hadis rivayet eden sahabeler Hz. Ali ile Muâviye arasında çıkan savaşlarda Sa'd bin Ebû Vakkâs, Abdullah bin Ömer ve tanınmış diğer sahâbîler gibi o da hiçbir tarafı tutmadı. 📌 Bazı Şiî kaynaklarında Sıffîn'de Muâviye tarafını tuttuğuna dair yer alan iddialar asılsızdır. 📌 Sıffîn Savaşı'nı bütün ayrıntılarıyla ele alan gulât-ı Şîa mensubu Nasr bin Müzâhim el-Minkarî'nin Ebû Hüreyre'den hiç söz etmemesi de bunu gösterir. Zehebî, Muâviye döneminde Ebû Hüreyre'nin zaman zaman Medine valiliği yaptığını, halifenin ondan memnun kalmadığı zaman kendisini azledip yerine Mervân'ı getirdiğini, bazen de Mervân'ı azledip onu tayin ettiğini söylemektedir. 📌 Bu bilgi diğer kaynaklarda yer almamakla birlikte 54-57 (674-677) yılları arasında Medine valiliği yapan Mervân'ın bazı sebeplerle Medine'den ayrıldığında yerine Ebû Hüreyre'yi vekil bıraktığı kaydedilmekte, bu sırada Ebû Hüreyre'nin namazları kıldırıp davalara baktığı ve cezaları uyguladığı belirtilmektedir. Bu dönemde Ebû Hüreyre, Hz. Peygamber'in ortaya çıkacağını haber verdiği kötü idarecilerden olmaması için Mervân'ı zaman zaman uyarmıştır. 📌 Ebû Hüreyre, hayatının son dönemlerinde yabancıların çoğaldığı, görüşebileceği sahâbîlerin azaldığı Medine'den ayrıldı ve yakın mesafede bulunan Zülhuleyfe'deki veya Akîk'taki evine çekildi. (x) 🔍 Hayattayken cennetle müjdelenen 10 sahabe Vefatından bir süre önce hastalandı ve 678 yılında 78 yaşlarında iken vefat etti. Onun 677 veya 679 yılında öldüğü de söylenir. Cenazesi Medine'ye getirildi. 📌 Abdullah bin Ömer ve Ebû Saîd el-Hudrî gibi sahâbîlerin de katıldığı cenaze namazını Medine Valisi Velîd bin Utbe kıldırdıktan sonra Cennetü'l-bakî'a defnedildi. 📌 Velîd bin Utbe onun vefat haberini Muâviye'ye bildirdiği zaman halife, Ebû Hüreyre'nin Hz. Osman'ı destekleyenlerden biri olduğunu söyleyerek geride kalan yakınlarına 10 bin dirhem vermesini ve kendilerine iyi davranmasını emretti. 📌 Ebû Hüreyre'nin 3 oğlunun az da olsa hadis rivayetiyle meşgul olduğu bilinir. Mekke'nin fethinden önce hicret ettiği için hicret sevabı alması, 3 yıl boyunca Hz. Peygamber'in sohbetinde bulunması, onu ve annesini müminlerin sevmesi için Resûl-i Ekrem'in dua etmesi ve hadise gösterdiği ilgiyi takdirle karşılaması onun meziyetlerinin en önemlileridir. 📌 Ebû Hüreyre'yi en çok hadis bilen ve hadisleri en iyi ezberleyen sahâbî konumuna getiren çeşitli sebeplerin başında, onun Hz. Peygamber'le ilgili her şeyi öğrenme, hadisleri ezberleme konusundaki şiddetli arzusu ve dolayısıyla Resûl-i Ekrem'in yanından ayrılmaması gelir. Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği hadislerin 326'sı hem Buhârî'de hem Müslim'de bulunur. 📌 Ayrıca 93 rivayeti sadece Buhârî'de, 98'i de (veya 190'ı) sadece Müslim'de mevcuttur. 📌 Sahih-i Buhârî'deki rivayetlerinin tamamı mükerrerleriyle birlikte 1011'dir. Ahmed bin Hanbel onun rivayetlerini el-Müsned'de toplamıştır. (x) 🔍 Hz. Zeyd ve esirlikten emirliğe yükselen yaşamı

Çok hadis rivayet etmesiyle tanınan sahabi: Ebu Hureyre

EBU HUREYRE KİMDİR?