Arama
Gizemli tapınağın yeni koridorları
Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde bulunan tarihi Zerzevan Kalesi'nde gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan Mithras Tapınağı'nda iki koridor ortaya çıkarıldı.
Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Aytaç Coşkun, "Bu tapınağın ayinleri gizli ve sadece belli kriterleri yerine getirenler bu dine kabul ediliyor. Yaptığımız kazılarda Mithras'a açılan iki geçit, iki tane koridor tespit ettik" dedi.
Kale, Diyarbakır'daki en önemli Doğu Roma dönemi eseri olarak biliniyor. Yapılan araştırmalara göre kaleye yerleşim 1890'lı yıllarda bir ailenin bölgeye gelip nüfusunun çoğalmasıyla oldu. Ailenin1967'de 30 haneli bir topluluk haline gelip genişlemesiyle, kaleden aşağı inip yaklaşık bir kilometre ötede Zerzevan isminde yeni bir köy oluşturuldu.
Yapılan kazı çalışmalarıyla birçok bilginin gün yüzüne çıkacağı inancı var, zira burası stratejik açıdan özel bir yere konumlanmış.
Zerzevan Kalesi bütün vadiye hâkim konumuyla antik ticaret yolu üzerinde geniş bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Doğu Roma sınır garnizonu.
Doğu Roma ve Sasani arasında büyük mücadelelere sahne olan ve antik ismi Samachi olan yerleşimin mevcut kalıntılardan yola çıkarak İ.S. 4. yüzyıldan 7. yüzyıla kadar kullanıldığı anlaşılıyor.
Kaleye ilk ziyaret, Carsten Niebuhr tarafından 1766'da gerçekleştirildi ve bu yerleşim yerine Kasr Zerzaua adını verdi.
1880 yılında ise bölgeyi ziyaret eden Eduard Sachau ise kaleyi Zarzaua olarak adlandırmıştı.
Günümüzde ise yerleşime 1 km uzaklıktaki Demirölçek Köyü'nün Zerzevan Kalesi'nde yaşayanlar tarafından kurulduğu biliniyor.
Şanlıurfa ve Nusaybin'e kadar uzanan antik yol güzergahında bulunan yerleşim yeri; Sasani hükümdarları, Batı'ya yaptığı seferler sırasında kullanmış.
Askeri yerleşime bakıldığında su bakımından zengin vadide yerleşik ve tarımla uğraşan insanların sığınacağı bir yer konumunda olduğu da söylenebilir.
Yerleşim konumu itibariyle tüm vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde, geniş bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Roma sınır garnizonudur ve Roma-Sasani arasındaki büyük mücadelelere sahne olduğu açıktır.
Halen kazı çalışmalarının sürdürüldüğü bölgede çalışmalar devam ettikçe yeni tüneller ortaya çıkmaya devam ediyor.
Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıkta bulunan ve 60 dönümlük alanı kaplayan tarihi Zerzevan Kalesi'nde 2014 yılından beri devam eden kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan yapılar kalenin adını dünyaya duyurdu. Roma İmparatorluğu'nun sınır garnizonu olan ve kayalık bir tepe üzerine kurulu olması nedeniyle geniş bir alanı kontrol eden, stratejik bir öneme sahip kalede yapılan çalışmalarda elde edilen buluntuların milattan sonra 3. yüzyıla kadar uzandığı tespit edildi.
639 yılında İslam orduları tarafından fethedilene kadar kullanılan alanda gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, kaya sunağı gibi mimari kalıntılar yer alıyor. Doğudan özellikle İran tarafından gelen orduların durdurulduğu ve batıya geçişini engelleyen bir nokta olan ve her defasında yıkılıp yeniden inşa edilen kale ve çevresinde, konutların bulunduğu alanda su sarnıçları, yeraltı ibadethanesi, yeraltı sığınağı, surların dışında ise yerleşime su sağlayan kanallar, sunu çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında da kaya mezarları ve tonozlu mezarlar yer alıyor.