Alplerdeki yok olan cami
I. Dünya Savaşı'nda Avusturya - Macaristan İmparatorluğu'na bağlı olarak savaşan Müslüman Boşnak askerler rahatça namazlarını kılabilmek için 1800 metre rakımda, Alp dağlarında bir cami inşa etti. Savaşın ardından kısa süre sonra yıkılan Log Pod Mangartom Camii'nin hikayesi ise hafızalarda hala taze...
◾ I. Dünya Savaşı sırasında cephelerin büyüklüğü, milletlerin farklılıkları öne çıksa da savaş, pek çok emsalsiz hikayeyi dünya kültürüne hediye etti.
◾ Bu hikayelerden birisi uzun yıllar unutulsa da Boşnak milletinin hafızasından silinmedi. Savaş sırasında Alp dağlarına nakledilen Müslüman Boşnak askerler ibadetlerinden vazgeçmedi.
◾ Orman içinde cemaatle namaz kılan askerler düşman tarafından fark edilme ihtimali sebebiyle Alplerde, 1800 metre rakımda bir camii inşa ettiler.
◾ 1878 yılında Avusturya - Macaristan İmparatorluğu'nun işgaline uğrayan Bosna toprakları, yıllarca zulümle yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Boşnak askerleri de farklı cephelere gönderildiler.
◾ Isonzo savaşlarına gönderilen Müslüman Boşnak askerler, savaşçılıkları kadar dini yönleriyle de öne çıkarak Avrupa'nın gördüğü en yüksek rakımdaki camiyi de harp sırasında inşa ettiler.
◾ Avusturya - Macaristan İmparatorluğu ve İtalya arasında toplam on iki muharebeden müteşekkil olan Isonzo savaşları, Boşnak askerlerinin gayretleriyle Avusturya'nın üstünlüğüyle bitti..
◾ Savaş başladıktan kısa bir süre sonra namazlarını kılmak isteyen Boşnak askerler tarafından inşa edilen Log Pod Mangartom Camii, yer aldığı konum sebebiyle 1800 metre rakımda inşa edildi.
◾ Günümüzde var olmayan, yıkıntıları bulunan cami Slovenya'nın kuzeybatısında kalan Bovec şehri içindeki küçük Log Pod Mangartom köyünde yer almaktaydı.
◾ Konum olarak savaş merkezine yakınlığı sebebiyle tercih edilen Log Pod Mangartom köyüne cephenin uygunluk durumuna göre Boşnak askerler gelip giderdi.
◾ Avusturya - Macaristan İmparatorluk ordusunun bünyesindeki Boşnak alaylarının cephede en dikkatli ve rikkatli oldukları husus namazdı.
◾ Isonzo savaşlarında bulunan Boşnak askerlerinin büyük bir kısmı Hersek kökenliydi. Bu durum inşa edilen caminin Hersek mimarisi merkeze alınarak yapılmasına vesile olmuştu.
◾ Küçük bir minareye sahip cami taştan yapılmış ve beyaza boyanmıştı. Bu yapı türü Osmanlı kuruluş devri camilerine benzemekteydi. Dolayısıyla Osmanlı mimarisi Log Pod Mangartom Camii ile Alp dağlarına dek uzandı.
◾ 1873 yılından beri yayın hayatını sürdüren Slovenya'nın en eski gazetelerinden olan Slovenec'de cami ile ilgili bir haber dahi yayınlanmıştı. Ama son muharebenin erken başlaması ve Boşnak alaylarının başta olmak üzere farklı noktalara nakledilmesi bu açılışı mümkün kılmadı.
◾ Caminin yıkıntılarının yanında 102 Müslüman Boşnak askerin medfun olduğu bir şehitlik bulunuyor. Bu askerler savaş sırasında şehit oldu ve caminin yanına defnedildiler.
◾ Günümüzde bir heykel de bulunan şehitlikteki mezarların üzerindeki hilal nişanları bir dönem kaldırılarak üzerlerine haç dikilse de bu hatadan 2007 yılında dönüldü.
◾ Savaşın ardından terk edilen bölgede bulunan caminin ne zaman, nasıl yıkıldığı maalesef bilinmiyor. Ama Müslümanların yaşamadığı bir dağ köyünde bulunan mabed, muhtemeldir ki bakımsızlıktan ve çetin hava koşullarından yahut İtalyan saldırılarından dolayı yirminci yüzyıl sonunda yok olmuş oldu.
◾ Müslümanların inançlarına gösterdikleri ehemmiyeti ortaya çıkarması açısından büyük önem arz eden Log Pod Mangartom Camii, aynı zamanda unutulmaması gereken bir hikayenin de tezahürü...
💠
FİKRİYAT.COM SOSYAL MEDYADA!
Fikriyat'ı aşağıdaki sosyal medya adreslerinden takip edebilirsiniz;
👉 YOUTUBE 🔔
👉 Fikriyat.com mobil uygulamasını ise buradan indirebilirsiniz.